Sławomir Elsner. Precyzja i nieostrość

Prace te są tak misternie wykonane, że oglądane z daleka, czy w reprodukcji, sprawiają wrażenie fotografii albo sitodruku. Tylko na oryginale i z bliska można odkryć na nich niezliczoną ilość różnego koloru kresek. Elsner tworzy w nich dystans do motywu, który go zainspirował. Z kolei ów dystans prowokuje pytania o to, czy dany motyw jest autentyczny, czy nie, a także pytania dotyczące emocjonalnego oddziaływania motywu; jednocześnie umożliwia on także przejście od jednego medium do drugiego – od fotografii do zupełnie nowego dzieła sztuki, czyli rysunku wykonanego kolorowymi kredkami. Swoją żmudną techniką o niemal medytacyjnym charakterze oraz dzięki lakonicznym tytułom swoich seryjnych dzieł, artysta nabiera możliwie największego dystansu do tematów zdjęć i obrazów głęboko zakorzenionych w pamięci kulturowej współczesnego świata, tworząc tym samym możliwość dokonania ich ponownej oceny i analizy. Przede wszystkim wysoka estetyka jego prac wynikająca z kontrastu między głęboką ciemnością a oślepiającym blaskiem a także z precyzyjnej techniki rysunku, przywołuje w nas emocje i opinie, które zapamiętaliśmy w związku z daną katastrofą, a może je tylko wzmacnia: „Piękno wybuchu jądrowego wcale nie umniejsza jego przerażająco niszczycielskiej sile, wprost przeciwnie, potęguje jego niepojęte okrucieństwo” – stwierdza Anne-Marie Bonnet w katalogu wystawy w Wiesbaden.

„Obrazy przekazują idee, transportują emocje, zawierają zmysłowy ładunek” – tak z myślą o rysunkach Elsnera wykonanych na podstawie zdjęć i obrazów pisze w swoim artykule Lea Schäfer. To samo w nie mniejszym stopniu dotyczy także sztuki bezprzedmiotowej, twierdzi Niels Ohlsen w tekście o kolejnej, dużej serii prac Elsnera, jakimi są abstrakcyjne akwarele z cyklu zatytułowanego „Just Watercolors” (zdj. nr 16–24 ), w przypadku których „dzieło sztuki jako obiekt narracyjny staje się częścią codziennej rzeczywistości”. Stąd też na przygotowanej przez kuratorów Andreasa Henninga i Leę Schäfer wystawie w Wiesbaden rysunki wykonane na podstawie zdjęć i obrazów, czyli prace z zakresu sztuki przedmiotowej, zaprezentowano w bezpośrednim sąsiedztwie abstrakcyjnych akwareli, pozwalając w ten sposób na eksplorację podobieństw i różnic między nimi pod względem wariantów, przejść i struktur kolorystycznych, czy też kontrastów między głęboką ciemnością a promieniującym światłem, albo pod względem sprostania dużym formatom i różnym teksturom papieru w zależności od tematów i technik.

„Bardzo cienko nakładane warstwy, głębokie, zachęcające nas do zanurzenia się w nich przestrzenie barw, ostre krawędzie, niezauważalne zagęszczenia barwników, to właśnie to, na co podczas oglądania akwareli Sławomira Elsnera natychmiast zwracamy uwagę i co nas już nie opuszcza” – pisze Ohlsen w katalogu wystawy. Artysta rozkłada wilgotne arkusze wielkoformatowego, czerpanego papieru i płaskim pędzlem rozprowadza pierwsze szerokie warstwy wodnych roztworów poszczególnych barwników, a nakładając (nierzadko ponad sto razy) kolejne warstwy transparentnych farb na wielokrotnie nawilżany papier, uzyskuje coraz intensywniejsze i głębsze nasycenie kolorów. Cała ta procedura wymaga wielkiej wiedzy na temat stosowanych rodzajów papieru i roztworów farb oraz procesu wysychania farb i mechanicznych czynności, ponieważ błędy, takie jak rysy papieru czy krople farb na już suchych warstwach, są nieodwracalne i nie da się ich naprawić. W ostatecznym rezultacie powstają obrazy o nadal przeźroczystych, a jednocześnie bardzo promieniujących kolorach, które znane są nam tylko z obrazów olejnych starych mistrzów wykonanych techniką wielowarstwowych laserunków.