Sławomir Elsner. Precyzja i nieostrość

Zjawiska optyczne są również istotą kilku serii rysunków wykonanych kolorowymi kredkami w latach 2003–2010, których podstawę stanowiły zdjęcia sporządzone przez samego artystę lub też przez inne osoby; część z nich można podziwiać na wystawie w Wiesbaden. Świetlne wydarzenia przedstawione na 19 rysunkach z serii „Landschaft” (Pejzaże) powstałych w 2003 roku nawiązują do kataklizmów, podobnie jak te, które widnieją w cyklu dwunastu prac „Feuerwerk und Luftabwehr” (Fajerwerki i artyleria przeciwlotnicza) z lat 2004–2005, sporządzonych na podstawie zdjęć z sylwestrowego pokazu sztucznych ogni a także fotografii wojennych z Kosowa i Iraku. Ostatni z obu cykli pokazuje w średniej wielkości formacie efekty świetlne i kolorystyczne – raz będące rezultatem zastosowania pirotechniki w warunkach pokojowych, innym razem w trakcie działań wojennych, które bardzo trudno od siebie odróżnić. Z kolei tworząc w latach 2005–2007 17 prac z cyklu pod tytułem „Unsere Sonnen” (Nasze słońca), Elsner przeniósł na swoje kredkowe rysunki zjawiska świetlne powstałe podczas eksplozji atomowych zarejestrowanych na fotografiach prasowych. Przedstawione na rysunkach rozświetlone ognistym promieniowaniem przestrzenie pozostały, podobnie jak na fotografiach, białe, co widać w zaprezentowanej na wystawie pracy „270 Kilotons”. Natomiast obraz przedstawiający samochód płonący ciemną nocą w Warszawie jest częścią tryptyku z 2009 roku zatytułowanego „Paris, Berlin, Warszawa” (wszystkie patrz zdj. nr 11

). Elsner, nadając swoim pracom lakoniczne tytuły, które dopuszczają różne interpretacje, zajmuje się w nich estetyką grozy, przypominającą tematyką serię „Death and Disaster” (1962–1965) Andy’ego Warhola, a w szczególności jego sitodruki „Atomic Bomb” oraz „Car Crash” – seryjne kompozycje zainspirowane również fotografiami prasowymi. 

Jeszcze mocniejszy efekt, i to nie tylko dzięki tytułom, Elsner osiągnął w pracach poświęconych katastrofie, która w ostatnich dziesięcioleciach chyba najmocniej utkwiła w naszej zbiorowej pamięci, czyli atakom terrorystycznym na nowojorski World Trade Center 11 września 2001. Artysta, który w latach 2008–2010 stworzył serię wielkoformatowych kolorowych rysunków pod tytułem „Windows on the World”, zamiast po ogólnie znane zdjęcia prasowe przedstawiające płonące i krótko po tym zawalające się bliźniacze wieże (Twin Towers) sięgnął po swoje własne fotografie wykonane na kilka miesięcy przed zamachem. Seria zawiera jedenaście prac, z których cztery można zobaczyć na wystawie w Wiesbaden (zdj. nr 12–15

). Podstawę wszystkich prac stanowiły zdjęcia Nowego Jorku, które Elsner wykonał na wszystkie strony w 2001 roku – z okien klubu Windows on the World mieszczącego się na 107 piętrze wieży północnej World Trade Center oraz wewnątrz restauracyjnego baru. Również w tym przypadku wpływ na odbiór tego, co widzimy, mają efekty świetlne oraz rozmycia obrazu i zniekształcenia kolorów wynikające z nocnych kadrów.

Podczas gdy Warhol w latach sześćdziesiątych interesował się popularyzacją mediów obrazowych i bijącą z nich żądzą sensacji, tworząc związane z tym tematem nowe, ikoniczne światy, to obecnie wątki narracyjne i nagłówki zdjęć bądź obrazów poddaje się analizie, uwzględniając przy tym ich relacje między różnymi szczeblami pamięci zbiorowej. W obecnym przeładowanym świecie mediów i informacji kultowe fotografie i ikoniczne obrazy wywołują raczej wspomnienia i emocje, które w mediach drukowanych i Internecie są uzupełniane o mniej lub bardziej wymienne teksty, analizy i zawierające podteksty interpretacje. W trakcie trwającego zwykle tygodniami procesu twórczego Elsner bada i analizuje tego rodzaju ikoniczne media, fotografie prasowe i zdjęcia prywatne za pomocą artystycznych środków wyrazu, skrupulatnie oraz w wielkim skupieniu przenosząc ich kompozycje, kolorystykę i emocjonalną zawartość na gęsto kreskowane powierzchnie, wypełniane precyzyjnymi kreskami nanoszonymi kolorowymi kredkami na duże podobrazia.