Cyfrowe Centrum Dokumentacji Kultury i Historii Polaków w Niemczech zajmuje się badaniem przejawów i oddziaływań polskiego życia w Niemczech, jego dokumentowaniem i udostępnianiem zebranych materiałów na portalu internetowym PORTA POLONICA. Poza tym definiuje się również jako forum dla Polaków żyjących w Niemczech, a tworząc cyfrową platformę kontaktów i wymiany informacji, przyczynia się do aktywnego współtworzenia kultury pamięci.
Centrum Dokumentacji powstało z inicjatywy Okrągłego Stołu obradującego w 2011 roku z okazji dwudziestolecia podpisania polsko-niemieckiego traktatu o przyjaźni. Wsparcie finansowe projektu zapewnia rząd Republiki Federalnej Niemiec na podstawie uchwały niemieckiego parlamentu, zaś jego realizację powierzono Landschaftsverband Westfalen-Lippe (LWL), Regionalnemu Stowarzyszeniu Westfalii-Lippe. Na siedzibę Centrum wyznaczono pomieszczenia w LWL-Industriemuseum Zeche Hannover (Westfalskie Muzeum Przemysłowe Kopalnia „Hannover“) w Bochum, a na partnera projektu – Bund der Polen in Deutschland e.V. (Związek Polaków w Niemczech T.z.). Centrum Dokumentacji rozpoczęło swoją działalność w 2013 roku.
Istotnym elementem ówczesnych rozważań oraz wcześniej przeprowadzonego Studium Wykonalności było docelowe usytuowanie siedziby w „Domu Polskim“ przy ulicy Am Kortländer 6 w Bochum – historycznym budynku objętym ochroną zabytków, w którym od 1922 roku mieści się centralna siedziba Związku Polaków Niemczech. Niezwykle wymowna symbolika tego obiektu wynika z tego, że należał on do kompleksu zabytkowych budynków przy byłej ulicy Klosterstraße, gdzie przed prawie stu laty znajdowało się kwitnące i znane daleko poza granicami miasta centrum polskiego życia w Bochum. Jeszcze dzisiaj „Kuźnia Bochumska“ (Bochumer Schmiede) jest podawana jako przykład prężnej organizacji polonijnej.
Abstrahując od wyjątkowego znaczenia „Domu Polskiego“ jako miejsca pamięci Polaków w Niemczech, określone w 2012 roku zapotrzebowanie przestrzeni potrzebnej do prowadzenia działalności PORTA POLONICA należy z uwagi na dynamiczny rozwój placówki i jej personelu koniecznie skorygować. Tym bardziej, że na średnią i dłuższą metę pomieszczenia w budynku przy ulicy Am Kortländer 6, nawet, jeśli przejdą zaplanowany remont finansowany przez rząd federalny i kraj związkowy Nadrenii Północnej-Westfalii, nie będą w stanie pokryć tego zapotrzebowania. Z tego też względu odpowiednie gremia badają obecnie możliwości umieszczenia przyszłej siedziby Centrum Dokumentacji w innym miejscu. Obecnie mieści się ona w zabytkowych domach górników (Bergarbeiterhäuser) na terenie Kopalni „Hannover“ w Bochum.
Niezależnie jednak od planowanego obecnie przestrzennego rozdzielenia PORTA POLONICA i „Domu Polskiego“, budynek przy ulicy Am Kortländer pozostanie ważnym ogniwem pracy merytorycznej placówki. „Dom Polski“, jako szczególne miejsce pamięci o Polonii w Niemczech, będzie nadal zajmował centralną pozycję w pracach badawczych Centrum Dokumentacji.
Była ulica Klosterstrasse w Bochum w 1913 roku (dziś Am Kortländer) |
Dzisiejsza ulica Am Kortländer w Bochum |
