Stefan Szczygieł. Prace fotograficzne i filmowe

Stefan Szczygieł, artysta i fotograf, urodził się w 1961 roku w Warszawie. W latach od 1984 do 1992 studiował wolną sztukę na Akademii Sztuk Pięknych w Düsseldorfie (Kunstakademie Düsseldorf); początkowo kilka lat w Klasie Fotografii Bernda Bechera[1], następnie na kierunku Video u pioniera sztuki mediów, Koreańczyka Nam June Paika[2]. W 1993 roku wraca do swojej rodzinnej Warszawy. Tam otwiera własne studio fotograficzne i pracuje jako niezależny fotograf i artysta. Na swoje utrzymanie zarabia, fotografując dla różnych agencji fotograficznych i reklamowych oraz dla wydawców magazynów branżowych, portretując artystów, wykonując zdjęcia do przewodników turystycznych po Warszawie, później także, realizując prace na zlecenia różnych portali fotograficznych w Internecie. Od wczesnych lat XXI w. przyjmuje również zlecenia na fotografie od instytucji, przedsiębiorstw i agencji w Niemczech.

W swych pracach fotograficznych Szczygieł przez całe życie kontynuuje swoje szczególne relacje z Niemcami. Ze szczególną przyjemnością przyjmuje zaproszenia na realizacje i prezentacje swoich niezależnych projektów fotograficznych i filmowych, regularnie odwiedza Kolonię i Hamburg. Poza tym bierze udział w licznych wystawach w Polsce, Niemczech, Holandii i Norwegii. Stefan Szczygieł umiera po chorobie w 2011 roku, krótko przed Świętami Bożego Narodzenia.

Na studia do Niemiec Szczygieł przybywa po zakończeniu w Polsce stanu wojennego, w czasie, kiedy rok później, czyli w 1984 roku, ponad 550 000 Polaków opuszcza kraj[3]. Wbrew deklaracjom złożonym we wnioskach przeszło 50%[4] z nich wyjeżdża do Republiki Federalnej Niemiec i do Berlina Zachodniego na stałe. Stefan Szczygieł jest wśród nich. Chce zdobyć dobre i wolne od ideologii wykształcenie, które w przyszłości umożliwi mu zrobienie kariery zarówno w ojczystej Polsce jak i na Zachodzie.

W czasach „żelaznej kurtyny“ pośrednicy kulturowi, eksperci sztuki w muzeach i galeriach rzadko uważnie spoglądają na Wschód: aczkolwiek przez wszystkie te lata – wszak falowo i zgodnie z obowiązującym w danym czasie klimatem politycznym – właśnie w Polsce, w Czechosłowacji i na Węgrzech, a także w NRD, powstają odrębne środowiska artystyczne skromnie działające na marginesie socjalistycznej propagandy i sztuki zlecanej. W Republice Federalnej Niemiec dopiero w latach 80. XX w. zaczyna powoli być zauważana także sztuka powstająca po drugiej stronie ideologii, pomimo, że zawody zdobywane w dziedzinie sztuk pięknych w ojczyźnie Szczygła, Polsce, oraz w sąsiedzkich krajach socjalistycznych są postrzegane jako „pozbawione perspektyw“. Kraje i narody istotnie wpływające na strategię rynku sztuki i na ten rynek zorientowane przez dziesięciolecia nie zauważają artystów z krajów bloku wschodniego, nie traktują ich poważnie, wykluczają ich. Zawód ‚artysta’ jest więc wszystkim, tylko nie zawodem atrakcyjnym[5].