Pracownie polskich malarzy w Monachium około 1890 roku

Lenbach, również uczeń Piloty‘ego, już w swojej poprzedniej pracowni, którą od 1871 do 1886 roku utrzymywał w domu z pracowniami artystycznymi przy ulicy Luisenstraße 17 w dzielnicy Maxvorstadt należącym do rzeźbiarza Antona Hessa (1838-1909),[17] urządził kompleks reprezentacyjnych pomieszczeń: podczas gdy pierwsze z nich służyło jako westybul, drugie mieściło muzealną kolekcję kopii holenderskich i włoskich obrazów wiszących na ścianach obitych czerwonym adamaszkiem. Znajdowały się tam także popiersia z brązu, rzeźbione meble, majoliki, skóry z niedźwiedzi i tygrysów oraz antyki reprezentujące „różne style i okresy“, przywiezione przez artystę z jego podróży po całej Europie. Dopiero idąc dalej, przechodziło się do trzeciego pomieszczenia – jego właściwej, raczej skromnie urządzonej pracowni.[18] Później, podczas kolejnego pobytu w Rzymie, Lenbach podjął decyzję wybudowania monachijskiej willi i uczynienia z niej swoistego „pałacu, jakiego świat nie widział nigdy dotąd“. Jego zbiory historyczne miały stanowić oprawę na najwyższym poziomie dla jego własnych dzieł, które jednocześnie miały wpisywać się w dzieje historii sztuki: „Potężne ośrodki europejskiej sztuki powinny wiązać się tam z teraźniejszością.“[19]

Podobnym rozgłosem cieszyła się pracownia prowadzona przez malarza historycznego i portrecistę Friedricha Augusta von Kaulbacha (1850-1920). W 1872 roku wynajął on w kamienicy czynszowej przy ulicy Schwanthalerstraße 36 w dzielnicy Ludwigsvorstadt mieszkanie i pracownię, już wtedy bardzo wytwornie urządzone, a w 1876 roku je nabył. W latach 1887-1889 zlecił, tak samo jak Lenbach, architektowi Gabrielowi von Seidlowi (1848-1913) budowę willi w stylu włoskiego renesansu. Jednak w przeciwieństwie do Lenbacha, którego pracownia i kolekcja znajdowały się w dobudowanym skrzydle, Kaulbach umieścił pomieszczenia pracowni w budynku mieszkalnym, gdzie na wysokości dwóch pięter zajmowały powierzchnię 132 metrów kwadratowych. Wyposażenie studia, na które składały się gobeliny, orientalne chodniki, ciężkie materiały, draperie, drewniany sufit kasetonowy, rzeźbione portale drzwiowe, meble renesansowe i antyczne rzeźby, sprawiło, że na początku lat 90. XIX w. uzyskało ono miano najbardziej elegancko i najwytworniej urządzonej pracowni artystycznej w całym Monachium.[20] Kaulbach prezentował w niej własne obrazy, ustawiając je na sztalugach stojących na parkiecie wzdłuż ścian.

Artystów, takich jak Makart we Wiedniu oraz Lenbach i Kaulbach w Monachium, ale także Frederic Leighton w Anglii, Jan Matejko w Krakowie czy Węgier Mihály Munkáczy w Paryżu oraz później o jedno pokolenie od nich młodszy Franz von Stuck także w Monachium, posiadających pełne przepychu rezydencje artystyczne i utrzymujących ścisłe kontakty z panującymi dworami i książętami oraz cieszących się publicznym i środowiskowym autorytetem, tytułowano „książętami malarstwa“ – nieoficjalne i bliżej niezdefiniowane określenie, we wcześniejszej historii sztuki przypisywane właściwie tylko Peterowi Paulowi Rubensowi, pod koniec XIX w. stosowane również w stosunku do innych malarzy.[21]

Rysowane widoki i opisy literackie pracowni Józefa Brandta (1841-1915), polskiego batalisty, malarza koni i scen rodzajowych, który w czasie pobytu w Monachium powoływał się na swoje szlacheckie pochodzenie, używał imienia i nazwiska Josef von Brandt, ukazywały się już na początku lat 70. XIX w.[22] Brandt, który dorastał w Warszawie a na studia w Monachium przybył przez Paryż w 1863 roku, był o rok młodszy od Makarta oraz podobnie jak on i Lenbach studiował na Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych (Königliche Akademie der Bildenden Künste) u Carla Theodora von Piloty‘ego, jednak przede wszystkim brał udział w zajęciach w pracowni malarza koni Franza Adama (1815-1886) i kursach akwareli Theodora Horschelta (1829-1871). W 1867 roku wynajął jedno z trzech połączonych ze sobą pomieszczeń pracowni Franza Adama przy ulicy Schillerstraße 23 w dzielnicy Ludwigsvorstadt. W pierwszym pomieszczeniu Adam prowadził zajęcia ze swoimi uczniami, wśród których był także Aleksander Gierymski (1850-1901), drugie było miejscem pracy brata Aleksandra, Maksymiliana Gierymskiego (1646-1874), i Juliusza Kossaka (1824-1899), w latach 1868-1869 tymczasowo przebywającego w Monachium, a w trzecim pracował Brandt.[23] Rok 1869 dla Brandta był rokiem ukończenia studiów w Monachium i rozpoczęcia pracy w charakterze niezależnego artysty, choć nadmienić należy, że pierwsze sukcesy odniósł już na pierwszym roku studiów w Monachium, prezentując publiczności swoje prace tam i w Krakowie.[24] W 1870 roku wprowadził się do mieszkania przy sąsiedniej ulicy Landwehrstraße, w którym jeden pokój służył mu jako atelier,[25] a w 1871 roku przeprowadził się na ulicę Schillerstraße.[26] W 1874 roku wynajął pięciopokojowe mieszkanie na drugim piętrze w kamienicy przy ulicy Schwanthalerstraße 19, niedaleko Kaulbacha, które przebudował na własne potrzeby i w którym do śmierci utrzymywał swoją pracownię.[27] Przypuszczalnie w tym właśnie roku jego pracownię odwiedził książę Bawarii Luitpold (1821-1912), znany z tego, że utrzymywał przyjacielskie relacje z monachijskimi artystami oraz że regularnie, często też bez zapowiedzi, odwiedzał młodych artystów,[28] bowiem jesienią 1874 Luitpold zaprosił Brandta na obiad, podczas którego artysta poznał także innych członków rodziny królewskiej.[29]