Menu toggle
Navigation

Jeremiasz Falck

Wyszydzenie i cierniem ukoronowanie Chrystusa, ok. 1645, miedzioryt, 57,1 x 42,6 cm. Rycina wykonana na podstawie obrazu Antona van Dycka (1599-1641), wydana przez Hermana Weyena w Paryżu. Sygn. pod kompozycją: Ant. van Dijck pinxit, J. Falck fecit, Herma

Mediathek Sorted

Mediateka
Wyszydzenie i cierniem ukoronowanie Chrystusa, ok. 1645, miedzioryt, 57,1 x 42,6 cm. Rycina wykonana na podstawie obrazu Antona van Dycka (1599-1641), wydana przez Hermana Weyena w Paryżu.
Wyszydzenie i cierniem ukoronowanie Chrystusa, ok. 1645, miedzioryt, 57,1 x 42,6 cm. Rycina wykonana na podstawie obrazu Antona van Dycka (1599-1641), wydana przez Hermana Weyena w Paryżu. Sygn. pod kompozycją: Ant. van Dijck pinxit, J. Falck fecit, Herma

Jego starania o posadę w Kopenhadze spełzły jednak na niczym, dlatego Falck postanowił wyjechać do Amsterdamu - być może za radą holenderskich artystów i wydawców, których znał z czasów paryskich. W Amsterdamie znalazł pracę u kupca i kolekcjonera sztuki Gerrita Reynsta (1599-1658), który grupie miedziorytników zlecił utrwalenie eksponatów swojej kolekcji na rycinach. Wśród wybrańców znaleźli się: Cornelis II. van Dalen, Cornelis Visscher, Pieter Pietersz. Holsteyn, Jan Lutma oraz Theodor Matham[11] (Block dodaje jeszcze takich artystów jak Jacob Matham i Schelte Adamsz. à Bolswert, PDF, s. 10). W roku 1625 Reynst wraz ze swoim bratem Janem (1601-1646) zaczął gromadzić te prace w Wenecji, a po śmierci brata udostępnił je amsterdamskiej publiczności. Zbiór tychże rycin pozostał jednak niedokończony, po tym jak w roku 1658 burmistrz Amsterdamu Reynst utopił się w kanale przed swoim domem - „zginął marnie“, jak w grudniu tego samego roku pisał Falck już z Hamburga w liście do Jana Heweliusza w Gdańsku (PDF, Block, s. 11). Trzydzieści cztery miedzioryty według obrazów z kolekcji Reynsta,[12] z których 13 wykonał Falck, ukazały się w publikacji Cornelisa Visschera z 1660 roku.[13] W tym czasie wdowa po Reynście sprzedała eksponaty ze zbioru męża kolekcjonerom w całej Europie oraz Holenderskim Stanom Generalnym. W 1660 roku Stany Generalne przekazały 24 obrazy w prezencie (tak zwany „holenderski dar/Dutch Gift“) królowi Anglii Karolowi II, zamierzając w ten sposób poprawić stosunki między obydwoma krajami. Falck udał się jednak do Hamburga, i to już w roku 1657, co potwierdza portret Christiana Woldenberga - wykładającego w Rostocku profesora prawa, który jest datowany właśnie na ten rok. Za pracę u Reynsta Falck otrzymał honorarium w wysokości 2600 guldenów, jak sam napisał Heweliuszowi.

Miedzioryty, które powstały w Amsterdamie w latach 1655-1657, stanowią reprodukcje obrazów ze zbioru zwanego „Cabinet Reynst“, które obecnie znajdują się w zbiorach na całym świecie. Informacje o autorach oryginalnych obrazów podanych przez Falcka na jego sztychach częściowo znacznie odbiegają od tych, które w międzyczasie zostały zweryfikowane dzięki prowadzonym odtąd badaniom historyków sztuki. Błędne przypisanie autorstwa wynika prawdopodobnie z faktu, że handlarze sprzedający obrazy braciom Reynst w Wenecji nieświadomie lub świadomie wprowadzali ich w błąd. I tak na przykład, znajdujący się w Ermitażu w St. Petersburgu obraz pod tytułem „Ezaw sprzedaje swoje pierworództwo“ jest dziś przypisywany holenderskiemu malarzowi Matthiasowi Stomerowi (ok. 1600-ok. 1652), podczas gdy Falck podaje jako autora weneckiego malarza Jacopa Tintoretto (Block, poz. 1, zdj. nr 69). Z kolei „Pokłon pasterzy“ Lorenza Lotto (1480-1557) Falck przypisuje Paolowi Veronesemu (Block, poz. 6, zdj. nr 70). Obraz „Adoracja Świętej Rodziny“ przez pasterzy, młodego Tobiasza i innych świętych w asyście Archanioła Rafała, znajdujący się w Hampton Court Palace w Londynie, jest dziś uznawany jako obraz Bonifacia Veronesego (1487-1553), podczas gdy Falck podaje Jacopa Palmę Starszego jako jego autora (Block, poz. 10, zdj. nr 73). „Droga Krzyżowa“ Jacopa Bassano (ok. 1510-1592) znajduje się obecnie w National Gallery w Londynie; Falck podaje Paola Veronesego jako autora obrazu (Block, poz. 18, zdj. nr 74). Obrazy do dziś przypisywane tym samym autorom, których podaje Falck, to „Chrystus w Świątyni“ Andrei Schiavonego (1510/1515-1563, Block, poz. 8, zdj. nr 71) oraz „Panna Maria z Dzieciątkiem w asyście św. Anny“ Andrei del Sarto (1486-1530, Block, poz. 9, zdj. nr 72). Miedzioryt pod tytułem „Ekstaza św. Pawła“ powstał prawdopodobnie na podstawie obrazu Jana Lysa (ok. 1597-1631), jednak nie wiadomo, gdzie się obecnie znajduje (Block, poz. 26, zdj. nr 75). „Wizja św. Piotra“ była rytowana prawdopodobnie na podstawie zagubionego obrazu Domenica Fettiego (1589-1624) (Block, poz. 29, zdj. nr 76), zaś „Stara kobieta przed lustrem“ według obrazu Bernarda Strozziego (1581-1644, Block, poz. 156, zdj. nr 77), podczas gdy Falck w obu tych przypadkach podaje Jana Lysa jako ich autora. Obraz „Koncert“ jest dziś uznawany za pracę Giorgionego (1478-1510), a nie Guercina (Block, poz. 158, zdj. nr 78). W przypadku dwóch kolejnych obrazów znane jest obecne miejsce ich przechowywania: „Syn marnotrawny w towarzystwie grzesznic“ Jana Lysa (ok. 1597-1631) znajduje się w Germanisches Nationalmuseum w Norymberdze (Block, poz. 160, zdj. nr 79), scena z „Królową Semiramidą“ Guercina (1591-1666) w Museum of Fine Arts w Bostonie (Block, poz. 155, zdj. nr 80).

 

[11] British Museum, Collection online: Variarum imaginum a celeberrimis artificibus pictarum Caelaturae / Cabinet Reynst. Dostęp w Internecie: http://www.britishmuseum.org/research/collection_online/collection_object_details.aspx?objectId=3170445&partId=1&searchText=Falck,+Jeremias&page=1

[12] Anne-Marie S. Logan, The 'Cabinet' of the Brothers Gerard and Jan Reynst, Amsterdam, Oxford, New York 1975.

[13] Cornelis Visscher, Variarvm imaginvm a celeberrimis artificibus pictarum. Carlaturae elegantissmis tabvlis repraesentatae. Ipsae picturae partim extant apud viduam Gerardi Reynst quondam huius urbis senatoris ac scabini, partim Carolo II Brittanniarum regi a potentissime Hollandiae West-Frisiaeque ordinibus dono missae sunt, Amsterdam, po roku 1660. Kompletny egzemplarz znajduje się w British Museum w Londynie. Dostęp w Internecie: http://www.britishmuseum.org/research/collection_online/search.aspx?searchText=1945,0130.2.1-34