Menu toggle
Navigation

Jeremiasz Falck

Wyszydzenie i cierniem ukoronowanie Chrystusa, ok. 1645, miedzioryt, 57,1 x 42,6 cm. Rycina wykonana na podstawie obrazu Antona van Dycka (1599-1641), wydana przez Hermana Weyena w Paryżu. Sygn. pod kompozycją: Ant. van Dijck pinxit, J. Falck fecit, Herma

Mediathek Sorted

Mediateka
Wyszydzenie i cierniem ukoronowanie Chrystusa, ok. 1645, miedzioryt, 57,1 x 42,6 cm. Rycina wykonana na podstawie obrazu Antona van Dycka (1599-1641), wydana przez Hermana Weyena w Paryżu.
Wyszydzenie i cierniem ukoronowanie Chrystusa, ok. 1645, miedzioryt, 57,1 x 42,6 cm. Rycina wykonana na podstawie obrazu Antona van Dycka (1599-1641), wydana przez Hermana Weyena w Paryżu. Sygn. pod kompozycją: Ant. van Dijck pinxit, J. Falck fecit, Herma

Podczas swoich pobytów w Gdańsku, w latach 1650-1654, Falck rytował portrety polskiej arystokracji, najczęściej na podstawie obrazów gdańskiego malarza Daniela Schultza (Młodszego, 1615-1683), który w latach 1649-1660 był malarzem nadwornym polskich królów Jana II Kazimierza Wazy, Michała Korybuta Wiśniowieckiego oraz Jana III Sobieskiego: w 1650 roku portret dwa lata wcześniej zmarłego Władysława IV, wydany przez Förstera w Gdańsku (Block, poz. 293, zdj. nr 54); w 1652 roku portrety zrealizowane w Sztokholmie: Macieja Łubieńskiego (1572-1652) - arcybiskupa gnieźnieńskiego (Block, poz. 256, zdj. nr 55), Achacego Przyłęckiego (ok. 1630-1656) - krakowskiego urzędnika i kasztelana oświęcimskiego (Block, poz. 274, zdj. nr 56) oraz Hieronima Radziejowskiego (1612-1667) - polityka, dyplomaty i dowódcy wojskowego, który po spisku przeciwko królowi polskiemu musiał w roku 1652 udać się na banicję do Szwecji (Block, poz. 276, zdj. nr 57); w 1653 roku portrety: Jerzego Sebastiana Lubomirskiego (1616-1667) - generała podczas wojen Polski i Litwy z Kozakami, Cesarstwem Rosyjskim, Szwecją pod panowaniem Karola X Gustawa i z Siedmiogrodem (Block, poz. 257, zdj. nr 58) oraz Łukasza Opalińskiego (Starszego, 1581–1654) - kasztelana poznańskiego od 1615 roku, marszałka wielkiego koronnego i wojewody rawskiego w latach 1634-50 (Block, poz. 270, zdj. nr 59), oba wydane przez Förstera; w 1654 roku portret Bogusława Radziwiłła (1620-1669) - księcia na Birżach i Dubinkach, od roku 1648 żyjącego na dworze Jana II w Warszawie, który w 1651 roku dowodził zwycięskimi oddziałami w bitwie z Kozakami pod Beresteczkiem, również ten portret wydał Förster (Block, poz. 277, zdj. nr 60).

W Gdańsku, prawdopodobnie w tym samym roku, powstał szereg portretów polskiej arystokracji bez daty, które wydał Georg Förster; niektóre z nich Falck sygnował z dopiskiem „Polonus“. Są wśród nich portrety: Piotra Gembickiego (1585-1657) - kanclerza wielkiego koronnego na dworze Władysława IV od 1638 r. i biskupa krakowskiego od 1642 r. (Block, poz. 243, zdj. nr 61), Andrzeja Leszczyńskiego (1608-1658) - podkanclerza koronnego od 1645 r. i biskupa chełmińskiego od 1646 r. (Block, poz. 252, zdj. nr 62), hrabiego Bogusława Leszczyńskiego (1614–1659) - starosty wielkopolskiego od 1642 r., podskarbiego wielkiego koronnego w latach 1650-1658 (Block, poz. 253, zdj. nr 63), Wacława Leszczyńskiego (1576-1628) - kanclerza wielkiego koronnego od 1625 r., starosty wielkopolskiego od 1628 r. (Block, poz. 254, Abb. 64), Jerzego Ossolińskiego (1595-1650) - polsko-litewskiego męża stanu i kanclerza wielkiego koronnego od 1643 r. (Block, poz. 271, zdj. nr 65), Jerzego Tyszkiewicza (1596-1656) - biskupa wileńskiego od 1649 r. (Block, poz. 286, zdj. nr 66), oraz portret pochodzącego z Amsterdamu malarza Helmicha van Tweenhuysena II, który został wykonany na podstawie możliwe, że autoportretu pędzla samego malarza (Block, poz. 249, zdj. nr 67).

W 1655 roku, w obawie przed ewentualnymi działaniami wojennymi II wojny północnej pomiędzy Polską i Szwecją również na terenie Gdańska, Falck, Hondius i Förster w popłochu opuścili miasto. Po abdykacji królowej Szwecji Krystyny w 1654 roku, polski król Jan II Kazimierz, prawnuk szwedzkiego króla Gustawa I (1496-1560) i ostatni żyjący członek rodu Wazów, wystąpił z roszczeniem do tronu szwedzkiego. Drugą przyczyną wojny między Szwecją a Polską była walka o hegemonię na Morzu Bałtyckim. W lipcu 1655 roku 14-tysięczna armia pod dowództwem szwedzkiego feldmarszałka Arvida Wittenberga (zdj. nr 49) wkroczyła z Pomorza do Polski, gdzie w bitwie pod Ujściem przeciwstawiło się jej 13 000 żołnierzy wojsk polskich i 1400 chłopów. Szwedzki król Karol X Gustaw (zdj. nr 52) zajął Polskę, sprowadzając 15-tysięczną armię. Falck udał się do Kopenhagi z oczywistym zamiarem ubiegania się o posadę na duńskim dworze. Tam wykonał okazały portret Fryderyka III, króla Danii i Norwegii (1609-1670) w zbroi i płaszczu gronostajowym, otoczony wieńcem laurowym, którego odbitki ukazywały się jeszcze rok później w Hamburgu (Block, poz. 236, zdj. nr 68).