Menu toggle
Navigation

Olga Boznańska. Kraków – Monachium – Paryż

Portret Olgi Boznańskiej w pracowni w Krakowie, w domu przy ul. Wolskiej 21, artystka malująca obraz na sztaludze, ok. 1920, papier fotograficzny, 12,2 x 16,9 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw. DI 97315/1

Mediathek Sorted

Mediateka
  • Zdj. nr 1: Studium dziewczyny w kapeluszu z piórkiem - Olej na płótnie, płótno na tekturze, 58 x 44 cm
  • Zdj. nr 2: Mnich pijący wino - Olej na płótnie, 81,5 x 65,2 cm
  • Zdj. nr 3: Portret młodej kobiety z czerwoną parasolką - Olej na płótnie, 88 x 60 cm
  • Zdj. nr 4: Cyganka - Olej na płótnie, 65 x 53 cm
  • Zdj. nr 5: Kwiaciarki - Olej na płótnie, 65 x 86 cm
  • Zdj. nr 6: Japonka - Olej na desce, 37 x 21 cm
  • Zdj. nr 7: Ze spaceru (Dama w białej kuchni) - Olej na płótnie, 161,5 x 100 cm
  • Zdj. nr 8: Portret Zofii Federowiczej - Olej na płótnie, 150 x 100 cm
  • Zdj. nr 9: Bretonka, wersja II - Olej na płótnie, 53 x 42 cm
  • Zdj. nr 10: W oranżerii - Olej na płótnie, 235 x 180 cm
  • Zdj. nr 11: W Wielki Piątek - Olej na płótnie, 240 x 158 cm
  • Zdj. nr 12: Dziewczyna z koszem jarzyn w ogrodzie - Olej na płótnie, 125 x 85 cm
  • Zdj. nr 13: Portret chłopca w gimnazjalnym mundurku - Olej na płótnie, 180 x 100 cm
  • Zdj. nr 14: Portret kobiety - Olej na płótnie, 122 x 80 cm
  • Zdj. nr 15: Portret z japońską parasolką - Olej na płótnie, 65 x 52 cm
  • Zdj. nr 16: Kasper Żelechowski (1863-1942): Olga Boznańska z japońskim parasolem - Kraków, fotografia na papierze albuminowym, 18,4 x 11,5 cm
  • Zdj. nr 17: Wnętrze pracowni - Olej na tekturze, 49 x 75 cm
  • Zdj. nr 18: Portret Paula Nauena - Olej na płótnie, 121 x 91 cm
  • Zdj. nr 19: Autoportret - Olej na płótnie, 70 x 57 cm
  • Zdj. nr 20: Autoportret - Olej na tekturze, 55,2 x 42,5 cm
  • Zdj. nr 21: Autoportret - Pastel na papierze, 102 x 65 cm
  • Zdj. nr 22: Studium kobiety z dziewczynką - Olej na tekturze, 56,5 x 43 cm
  • Zdj. nr 23: Dziewczynka z chryzantemami - Olej na tekturze, 88,5 x 69 cm
  • Zdj. nr 24: Portret kobiety w białej bluzce - Olej na tekturze, 67 x 48 cm
  • Zdj. nr 25: Dziewczynka w ogrodzie - Olej na tekturze, 65,5 x 42 cm
  • Zdj. nr 26: Dwoje dzieci na schodach - Olej na tekturze, 102 x 75 cm
  • Zdj. nr 27: W pracowni w Monachium - Olga Boznańska w swojej pracowni przy Georgenstraße, 1896/98. Fotografia papierowa, 12,5 x 9,4 cm
  • Zdj. nr 28: Portret Anny Saryusz Zaleskiej, malarki, - Olej na tekturze, 68 x 64 cm
  • Zdj. nr 29: Portret Antoniego Kamieńskiego, malarza - Olej na tekturze, 95 x 49,5 cm
  • Zdj. nr 30: Portret kobiety w niebieskiej bluzce - Olej na tekturze, tektura na kartonie, 69 x 43 cm
  • Zdj. nr 31: Imieniny Babuni - Olej na płótnie, 79 x 60 cm
  • Zdj. nr 32: Portret dziewczynek Heleny i Władysławy Chmielarczyk - Olej na tekturze, 95 x 67 cm, przemalowany przez Alfonsa Karpińskiego
  • Zdj. nr 33: Portret Franciszka Mączyńskiego, architekta - Olej na tekturze, 72 x 68,5 cm
  • Zdj. nr 34: Portret malarki Marii Koźniewskiej-Kalinowskiej - Olej na płótnie, 73 x 53,5 cm
  • Zdj. nr 35: Portret pianisty Augusta Radwana - Olej i tempera na płótnie, płótno na tekturze, 75 x 80,3 cm
  • Zdj. nr 36: Portret Zofii Kirkor-Kiedroniowej - 1903-1905, olej na tekturze, 99 x 68 cm
  • Zdj. nr 37: Portret Ludwika Pugeta - Olej na płótnie, 47 x 38 cm
  • Zdj. nr 38: Portret panny Paparówny, ze Lwowa - Olej na tekturze, 117 x 91 cm
  • Zdj. nr 39: Portret kobiety w czerwonym kapeluszu - Po 1900, pastel, 75 x 56,5 cm
  • Zdj. nr 40: Portret młodego mężczyzny w czerni - Olej na tekturze, 92 x 46,5 cm
  • Zdj. nr 41: Portret kobiety w brązowej sukni - Olej na tekturze, 98,5 x 74,5 cm
  • Zdj. nr 42: Bolesław Biegas, Portret Olgi Boznańskiej - Brąz, 52 x 27 x 18 cm
  • Zdj. nr 43: Wnętrze pracowni artystki w Krakowie - Olej na tekturze, 50,5 x 73 cm
  • Zdj. nr 44: Autoportret - Pastel, gwasz, kredka na tekturze, 74 x 43,5 cm
  • Zdj. nr 45: Place des Ternes w Paryżu - Olej na tekturze, 14 x 24 cm
  • Zdj. nr 46: Wnętrze pracowni - Olej na tekturze, 68 x 44 cm
  • Zdj. nr 47: Widok z okna pracowni krakowskiej - Olej na tekturze, 50 x 39 cm
  • Zdj. nr 48: Autoportret, po 1913 - Autoportret, po 1913, olej na tekturze, 55,2 x 46 cm
  • Zdj. nr 49: Olga Boznańska, ok. 1913 - Olga Boznańska w pracowni w domu przy ul. Wolskiej 21 w Krakowie, siedząca na kanapie z papierosem w dłoni, ok. 1913, fotografia, 16,9 x 12,2 cm
  • Zdj. nr 50: Martwa natura, 1918 - Martwa natura, 1918, olej na tekturze, 38,5 x 57,5 cm
  • Zdj. nr 51: Maki, po 1920 - Maki, po 1920, olej na tekturze, 46 x 38 cm
  • Zdj. nr 52: Czerwone kwiaty, 1925-1930 - Czerwone kwiaty, 1925-1930, olej na tekturze, 35 x 25,5 cm
  • Zdj. nr 53: Kwiaty, ok. 1930 - Kwiaty, ok. 1930, olej na desce, 29,5 x 41 cm
  • Zdj. nr 54: Portret kobiety, ok. 1922 - Portret kobiety z potrójnym sznurem pereł, ok. 1922, olej na tekturze, 80 x 65 cm
  • Zdj. nr 55: Portret pani Drzewieckiej, po 1925 - Portret pani Drzewieckiej, po 1925, olej na tekturze, 50 x 35 cm
  • Zdj. nr 56: Portret panny Ellen, po 1925 - Portret panny Ellen, po 1925, olej na tekturze, 79 x 51,5 cm
  • dj. nr 57: Portret dr Melanii Lipińskiej, ok. 1926 - Portret dr Melanii Lipińskiej, ok. 1926, olej na tekturze, 62,5 x 41,5 cm
  • Zdj. nr 58: Portret panny Syrewicz, 1926  - Portret panny Syrewicz, 1926, olej na tekturze, 55 x 33,5 cm
  • Zdj. nr 59: Portret Julii Rylskiej, ok. 1930 - Portret Julii Rylskiej, literatki i tłumaczki, ok. 1930, olej na tekturze, 69,5 x 48,5 cm
  • Zdj. nr 60: Portret Marii Pfitzner, ok. 1930 - Portret Marii Pfitzner, ok. 1930, olej na tekturze, 75 x 46 cm,
  • Zdj. nr 61: Portret Zofii Kulaszyńskiej, 1930 - Portret Zofii Kulaszyńskiej, 1930, olej na tekturze, 47 x 35 cm
Olga Boznańska – Kraków, Monachium, Paryż
Portret Olgi Boznańskiej w pracowni w Krakowie, w domu przy ul. Wolskiej 21, artystka malująca obraz na sztaludze, ok. 1920, papier fotograficzny, 12,2 x 16,9 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw. DI 97315/1

Poszukując nowego nauczyciela, Boznańska myśli w pierwszej kolejności o norweskim malarzu portretów, którym jest Carl Frithjof Smith (1859-1917), oraz o Paulu Nauenie (1859-1932), który również pracuje jako portrecista i maluje wizerunki dzieci. Obaj studiowali na monachijskiej Akademii Sztuk Pięknych, lecz w tym czasie nie przyjmują żadnych uczniów. Ostatecznie decyduje się na Wilhelma Dürra młodszego (1857-1900), autora kompozycji figuralnych, portretów i martwych natur, który od monachijskiej wystawy sztuki w 1883 roku pozostaje pod wpływem francuskiego malarstwa plenerowego oraz niemieckich naturalistów: Fritza von Uhdego i Maxa Liebermanna. I choć studiuje u niego tylko kilka miesięcy, to jednak ten wybór świadczy wyraźnie o tym, że interesują ją portrety, wizerunki dzieci, martwe natury i przedstawienia wnętrz, owe tematy, którym w przyszłości całkowicie się odda. Boznańska jest bardzo pracowita, jak sama później powie, pracuje od świtu do zachodu słońca, prawie nigdzie nie wychodząc.[10] Nie znaczy to jednak, że żyje w osamotnieniu. Jej najbliższą przyjaciółką jest pochodząca z Królewca malarka Hedwig Weiß (1860-1923), która także studiuje u Dürra i Uhdego i z którą dzieli pracownię. Do grona jej przyjaciół należą: pochodzący z Łodzi malarz Samuel Hirszenberg (1865-1908), który w roku 1880 studiował w Krakowie a w latach 1883 do 1887 jest wpisany na listę studentów monachijskiej akademii i pobiera nauki u Wagnera; uczący się u Wagnera od 1888 roku grafik, malarz i rzeźbiarz Ignacy Łopieński (1865-1944); a także pochodzący z Warszawy malarz i rzeźbiarz Wacław Szymanowski (1859-1930), który w roku 1880 opuszcza Paryż i przybywa do Monachium, gdzie studiuje u Ludwiga von Löfftza i w końcu Stanisław Grocholski (1858-1932), uczeń Wagnera, z którym zakłada w roku 1891 szkołę malarstwa w monachijskiej dzielnicy Pasing. W 1889 roku Boznańska otwiera swoją pracownię przy Theresienstraße. W przyszłości zaręczy się z Józefem Czajkowskim (1872-1947), malarzem i architektem, który w latach 1892-1895 uczęszcza do akademii i szkół sztuk pięknych, najpierw w Monachium, następnie w Paryżu, Wiedniu i Krakowie.

Pod wpływem Dürra a prawdopodobnie także dzięki sugestii Hedwig Weiß, którą podsunął jej Uhde, paleta Boznańskiej nagle się rozjaśnia i nabiera kolorów. W tych latach Uhde wystawia obrazy przedstawiające sceny z dziećmi, w których światło słoneczne, wpadające przez okna do wnętrz, rozświetla twarze i postaci, jak w przypadku scen religijnych ukazanych na obrazach „Lasset die Kindlein zu mir kommen“ (1884, Museum der bildenden Künste w Lipsku) i „Tischgebet“ (1885, Alte Nationalgalerie, Berlin), aż po obraz „Kinderstube“ (1889, Hamburger Kunsthalle), na którym wnętrze jest całkowicie wypełnione światłem. W 1888 roku Boznańska maluje „Portret młodej kobiety z czerwoną parasolką“ (1888, zdj. nr 3), którego, poza kobietą o różowej karnacji i niebieskich oczach, w bawarskim kapeluszu i zwiewnej białej sukni, głównym motywem jest papierowa japońska parasolka w tle. Niewykluczone, że wzorowała się na powstałym w tym samym roku, nieco większym pastelu żyjącej w Paryżu polskiej artystki Anny Bilińskiej (1857-1893) pod tytułem „Kobieta w kimonie z japońską parasolką“, której motywy obrazów nierzadko korespondują z motywami obrazów Boznańskiej.[11] Dzieła Bilińskiej można zobaczyć na wystawach w Krakowie w latach 1883-1895, w 1890 roku jak i 1892 roku w Monachium oraz w 1891 roku na Międzynarodowej Wystawie Sztuki [Internationale Kunstausstellung] w Berlinie, w których Boznańska również uczestniczy. Brak jednak dowodów na to, że obie artystki znały się. Niezależnie od tego Boznańska ma w tych latach słabość do japonizmu, czyli przejmowania motywów i zasad kompozycji typowych dla barwnego drzeworytu japońskiego. W 1889 roku maluje portret „Japonka“ (zdj. nr 6) a w 1892 roku kolejny wizerunek kobiety z japońską parasolką (zdj. nr 15).

 

[10] Tamże.

[11] Ewa Bobrowska, Olga Boznańska and Her Artistic Friendships, [w:] katalog wystawy „Olga Boznańska“, Kraków 2014, s. 86-89, zdj. nr 39.