Józef Brandt

Józef Stanisław Brandt dorasta w zamożnej, polskiej rodzinie szlacheckiej, w której niemalże oczywistością są studia akademickie, edukacja kulturalna w zakresie muzyki, literatury i sztuk pięknych oraz posiadanie majątków ziemskich. Na świat przychodzi 11 lutego 1841 roku w Szczebrzeszynie, małym miasteczku położonym 50 km na południowy wschód od Lublina, w którym jego ojciec pracuje jako ordynator szpitala. Jego dziadek, Franciszek Antoni (1777-1837), bardzo zasłużył się dla warszawskiej opieki zdrowotnej jako lekarz i profesor anatomii, za co otrzymał tytuł szlachecki. Ojciec, Alfons Jan (1812-1846), w czasach gimnazjalnych i studenckich należący do grupy młodych arystokratów skupionych wokół Fryderyka Chopina, był również doktorem medycyny i chirurgiem, umiera podczas epidemii tyfusu w wieku 34 lat. Józef ma wtedy 5 lat. Matka, Anna Krystyna (1811-1878), wychowuje syna w Warszawie. Wspierają ją w tym: jej brat - właściciel majątku i miłośnik koni Stanisław Lessel, jej szwagier - lekarz Adam Bogumił Helbich oraz ojciec chrzestny Józefa, hrabia Andrzej Zamoyski. Matka jest utalentowaną malarką-amatorką, a wujek Lessel maluje i utrzymuje ścisłe kontakty z artystami oraz posiada prywatną kolekcję sztuki. Helbich, którego majątek w Konarach koło Radomia przez pewien czas dzierżawi Lessel, jest kolekcjonerem sztuki. Dziadkiem Józefa ze strony matki był pochodzący z Drezna Fryderyk Albert Lessel (1767-1822), budowniczy miasta Warszawy oraz twórca książęcych rezydencji i wielko mieszczańskich kamienic czynszowych.[24]

Wakacje letnie Józef spędza u Lesselów w Konarach[25] lub w majątku Orońsko u swojego szkolnego kolegi Aleksandra Pruszaka (1837-1873), którego ojciec również należał do środowiska skupionego wokół Chopina. Już jako dziecko pasjonuje się jazdą konną. Naukę w Instytucie Szlacheckim kończy z wyróżnieniem w roku 1858. W następnym roku Zamoyski wysyła go do Paryża, na studia inżynieryjne w École Nationale des Ponts et Chaussées, które już po roku porzuca, by rozpocząć studia malarskie. Za pomocą listu polecającego od Lessela nawiązuje kontakt z Juliuszem Kossakiem (1842-1899), malarzem obrazów o tematyce myśliwskiej, batalistycznej i konnej, który studiował we lwowskiej szkole malarstwa Jana Maszkowskiego (1793-1865) a w latach od 1855 do 1860 roku mieszka w Paryżu. Wspólnie z Kossakiem odwiedza paryskie muzea i prawdopodobnie u niego pobiera pierwsze nauki malarstwa. Poza tym studiuje u malarza historycznego Léona Cognieta (1794-1880) oraz u jego, pochodzącego ze Lwowa, ucznia Henryka Rodakowskiego (1823-1894). Razem z Kossakiem kilkakrotnie udaje się na Wołyń, Podole i do Besarabii. W Paryżu lub Warszawie poznaje osiemnaście lat starszego od siebie portrecistę Józefa Simmlera (1823-1868), który od 1840 roku studiował w Monachium, między innymi u Juliusa Schnorra von Carolsfelda (1794-1872). Simmler, Kossak i Lessel utwierdzają Brandta w zamiarze kontynuowania studiów w Monachium. Stolica Królestwa Bawarii słynie z wysokiego poziomu studiów na tutejszej Akademii Sztuk Pięknych, z wybitnych kolekcji sztuki oraz z liberalnego nastawienia jej mieszkańców, w związku z czym liczna rzesza Polaków podejmowała od lat 20. XIX w. studia artystyczne w Monachium.[26]