Menu toggle
Porta Polonica
Navigation

Peenemünde: Polacy i cudowna broń Hitlera – rakieta V-2

Rakieta V-2 na wyrzutni w Peenemünde

Mediathek Sorted

Mediateka
  • 1. Inż. Antoni Kocjan - Szef wywiadu lotniczego Armii Krajowej.
  • 2. Rakieta V-2 na wyrzutni - Ośrodek testów rakietowych Peenemünde
  • 3. Rakieta V-2 podczas transportu - Ośrodek testów rakietowych Peenemünde
  • 4. V2 na starcie - Ośrodek testów rakietowych Peenemünde
  • 5. Wernher von Braun (w cywilnym ubraniu), konstruktor rakiet, w otoczeniu wojskowych - Pierwszy z lewej Dr. Walter Dornberger, bliski współpracownik von Brauna, współtwórca rakiety V-2.
  • 6. Robotnicy przymusowi podczas rąbania drewna - Peenemünde w styczniu
  • 7. Robotnicy przymusowi przy stole warsztatowym - Peenemünde w styczniu
  • 8. Robotnicy przymusowi przy sortowaniu drewna - Peenemünde, ośrodek testów rakietowych
  • 9. Praca przymusowa pod nadzorem - Warsztat w Peenemünde, między 1940-1945 r.
  • 10. Niemieccy wojskowi doglądają robotników przymusowych  - Praca na tokarkach w warsztacie
  • 11. Zachowane fragmenty rakiety V-2 w Parku Historycznym w Bliźnie  - Znaleziony w pobliżu byłego poligonu wojskowego SS Heidelager
  • 12. Zdjęcie rozpoznawcze ośrodka w Peenemünde - Rakiety V-2 na stanowisku testowym Peenemünde VII w dniu 23 czerwca.
  • 13. Wernher von Braun w swoim gabinecie - Centrum kosmicznego Stanów Zjednoczonych. 1 lipca został dyrektorem Centrum Lotów Kosmicznych NASA Marshall
  • 14. Dr von Braun stojący przy pięciu silnikach F-1 - Część rakiety „Saturn V”, centrum kosmiczne w stanie Alabama, prawdopodobnie 1969 r.
  • 15. Wernher von Braun i Walt Disney - W latach 50. von Braun współpracował z Disney Studio jako dyrektor techniczny, tworząc trzy filmy o eksploracji kosmosu dla telewizji. W tle znajduje się model rakiety V-2.
  • 16. Prezydent USA J.F. Kennedy i Wernher von Braun podczas rozmowy -
  • 17. Karlshagen po brytyjskim nalocie - Osiedle HVA, gdzie mieszkali naukowcy zaangażowani w testy rakietowe.
  • 18. Replika rakiety V-2 w Peenemünde - Oryginał znajduje się w bazie „Fort Bliss” w Teksasie.
  • 19. Budynek Muzeum Historyczno-Technicznego w Peenemünde - Teren dawnego ośrodka badawczo-konstrukcyjnego i elektrownii w Peenemünde
  • 20. Ubrania i przedmioty należące do robotników przymusowych w Peenemünde  - Wystawa w dawnej elektrowni
  • 21. Wystawa poświęcona historii rakiety V2 - Muzeum Historyczno-Techniczne Peenemünde (tablice informacyjne)
  •  22. Oryginalne tablice ostrzegawcze  - Od czasów wojskowego ośrodka badawczo-konstrukcyjnego na wyspie Uznam
  • 23. Muzeum Historyczno-Techniczne w Peenemünde - Budynek główny
  • Peenemünde und die Polen - Hörspiel von "COSMO Radio po polsku" auf Deutsch - In Zusammenarbeit mit "COSMO Radio po polsku" präsentieren wir Hörspiele zu ausgewählten Themen unseres Portals.

    Peenemünde und die Polen - Hörspiel von "COSMO Radio po polsku" auf Deutsch

    In Zusammenarbeit mit "COSMO Radio po polsku" präsentieren wir Hörspiele zu ausgewählten Themen unseres Portals.
1. Inż. Antoni Kocjan - Szef wywiadu lotniczego Armii Krajowej.
1. Inż. Antoni Kocjan
1. Inż. Antoni Kocjan - Szef wywiadu lotniczego Armii Krajowej. © Domena publiczna zgodnie z polskim prawem, fotograf nieznany
2. Rakieta V-2 na wyrzutni - Ośrodek testów rakietowych Peenemünde
2. Rakieta V-2 na wyrzutni
2. Rakieta V-2 na wyrzutni - Ośrodek testów rakietowych Peenemünde © Bundesarchiv Bild 141-1875A. Licencja: CC-BY-SA 3.0.
3. Rakieta V-2 podczas transportu - Ośrodek testów rakietowych Peenemünde
3. Rakieta V-2 podczas transportu
3. Rakieta V-2 podczas transportu - Ośrodek testów rakietowych Peenemünde © Bundesarchiv Bild 141-1875B. Licencja: CC-BY-SA 3.0.
4. V2 na starcie - Ośrodek testów rakietowych Peenemünde
4. V2 na starcie
4. V2 na starcie - Ośrodek testów rakietowych Peenemünde © Bundesarchiv, Bild RH8II Bild-146-1978-Anh.026-01. Licencja: CC-BY-SA 3.0.
1. Inż. Antoni Kocjan
Szef wywiadu lotniczego Armii Krajowej.
2. Rakieta V-2 na wyrzutni
Ośrodek testów rakietowych Peenemünde
3. Rakieta V-2 podczas transportu
Ośrodek testów rakietowych Peenemünde
4. V2 na starcie
Ośrodek testów rakietowych Peenemünde
5. Wernher von Braun (w cywilnym ubraniu), konstruktor rakiet, w otoczeniu wojskowych - Pierwszy z lewej Dr. Walter Dornberger, bliski współpracownik von Brauna, współtwórca rakiety V-2.
5. Wernher von Braun (w cywilnym ubraniu), konstruktor rakiet, w otoczeniu wojskowych
5. Wernher von Braun (w cywilnym ubraniu), konstruktor rakiet, w otoczeniu wojskowych - Pierwszy z lewej Dr. Walter Dornberger, bliski współpracownik von Brauna, współtwórca rakiety V-2. © Bundesarchiv, Bild 146-1978-Anh.030-02. Licencja: CC-BY-SA 3.0.
6. Robotnicy przymusowi podczas rąbania drewna - Peenemünde w styczniu
6. Robotnicy przymusowi podczas rąbania drewna
6. Robotnicy przymusowi podczas rąbania drewna - Peenemünde w styczniu © Bundesarchiv, RH8II Bild-B0274-43BSM. Licencja: CC-BY-SA 3.0.
7. Robotnicy przymusowi przy stole warsztatowym - Peenemünde w styczniu
7. Robotnicy przymusowi przy stole warsztatowym
7. Robotnicy przymusowi przy stole warsztatowym - Peenemünde w styczniu © Bundesarchiv, RH8II Bild-B0270-43 BSM. Licencja: CC-BY-SA 3.0.
8. Robotnicy przymusowi przy sortowaniu drewna - Peenemünde, ośrodek testów rakietowych
8. Robotnicy przymusowi przy sortowaniu drewna
8. Robotnicy przymusowi przy sortowaniu drewna - Peenemünde, ośrodek testów rakietowych © Bundesarchiv RH8II Bild-B0276-43 BSM. Licencja: CC-BY-SA 3.0.
5. Wernher von Braun (w cywilnym ubraniu), konstruktor rakiet, w otoczeniu wojskowych
Pierwszy z lewej Dr. Walter Dornberger, bliski współpracownik von Brauna, współtwórca rakiety V-2.
6. Robotnicy przymusowi podczas rąbania drewna
Peenemünde w styczniu
7. Robotnicy przymusowi przy stole warsztatowym
Peenemünde w styczniu
8. Robotnicy przymusowi przy sortowaniu drewna
Peenemünde, ośrodek testów rakietowych
9. Praca przymusowa pod nadzorem - Warsztat w Peenemünde, między 1940-1945 r.
9. Praca przymusowa pod nadzorem
9. Praca przymusowa pod nadzorem - Warsztat w Peenemünde, między 1940-1945 r. © Bundesarchiv RH8II Bild-B0259-43 BSM. Licencja: CC-BY-SA 3.0.
10. Niemieccy wojskowi doglądają robotników przymusowych  - Praca na tokarkach w warsztacie
10. Niemieccy wojskowi doglądają robotników przymusowych
10. Niemieccy wojskowi doglądają robotników przymusowych - Praca na tokarkach w warsztacie © Bundesarchiv, RH8II Bild-B0261-43 BSM. Licencja: CC-BY-SA 3.0, CC BY-SA 3.0.
11. Zachowane fragmenty rakiety V-2 w Parku Historycznym w Bliźnie  - Znaleziony w pobliżu byłego poligonu wojskowego SS Heidelager
11. Zachowane fragmenty rakiety V-2 w Parku Historycznym w Bliźnie
11. Zachowane fragmenty rakiety V-2 w Parku Historycznym w Bliźnie - Znaleziony w pobliżu byłego poligonu wojskowego SS Heidelager © Marek Kosniowski, Wikimedia Commons. Licencja: CC BY-SA 4.0.
12. Zdjęcie rozpoznawcze ośrodka w Peenemünde - Rakiety V-2 na stanowisku testowym Peenemünde VII w dniu 23 czerwca.
12. Zdjęcie rozpoznawcze ośrodka w Peenemünde
12. Zdjęcie rozpoznawcze ośrodka w Peenemünde - Rakiety V-2 na stanowisku testowym Peenemünde VII w dniu 23 czerwca. © Domena publiczna zgodnie z prawami autorskimi Korony na Wikimedia Commons
9. Praca przymusowa pod nadzorem
Warsztat w Peenemünde, między 1940-1945 r.
10. Niemieccy wojskowi doglądają robotników przymusowych
Praca na tokarkach w warsztacie
11. Zachowane fragmenty rakiety V-2 w Parku Historycznym w Bliźnie
Znaleziony w pobliżu byłego poligonu wojskowego SS Heidelager
12. Zdjęcie rozpoznawcze ośrodka w Peenemünde
Rakiety V-2 na stanowisku testowym Peenemünde VII w dniu 23 czerwca.
13. Wernher von Braun w swoim gabinecie - Centrum kosmicznego Stanów Zjednoczonych. 1 lipca został dyrektorem Centrum Lotów Kosmicznych NASA Marshall
13. Wernher von Braun w swoim gabinecie
13. Wernher von Braun w swoim gabinecie - Centrum kosmicznego Stanów Zjednoczonych. 1 lipca został dyrektorem Centrum Lotów Kosmicznych NASA Marshall © Biuro Komunikacji NASA
14. Dr von Braun stojący przy pięciu silnikach F-1 - Część rakiety „Saturn V”, centrum kosmiczne w stanie Alabama, prawdopodobnie 1969 r.
14. Dr von Braun stojący przy pięciu silnikach F-1
14. Dr von Braun stojący przy pięciu silnikach F-1 - Część rakiety „Saturn V”, centrum kosmiczne w stanie Alabama, prawdopodobnie 1969 r. © Domena publiczna na Wikimedia Commons zgodnie z polityką praw autorskich NASA
15. Wernher von Braun i Walt Disney - W latach 50. von Braun współpracował z Disney Studio jako dyrektor techniczny, tworząc trzy filmy o eksploracji kosmosu dla telewizji. W tle znajduje się model rakiety V-2.
15. Wernher von Braun i Walt Disney
15. Wernher von Braun i Walt Disney - W latach 50. von Braun współpracował z Disney Studio jako dyrektor techniczny, tworząc trzy filmy o eksploracji kosmosu dla telewizji. W tle znajduje się model rakiety V-2. © Domena publiczna na Wikimedia Commons zgodnie z polityką praw autorskich NASA
16. Prezydent USA J.F. Kennedy i Wernher von Braun podczas rozmowy - null
16. Prezydent USA J.F. Kennedy i Wernher von Braun podczas rozmowy
16. Prezydent USA J.F. Kennedy i Wernher von Braun podczas rozmowy - null © Rząd federalny USA, domena publiczna na Wikimedia Commons
13. Wernher von Braun w swoim gabinecie
Centrum kosmicznego Stanów Zjednoczonych. 1 lipca został dyrektorem Centrum Lotów Kosmicznych NASA Marshall
14. Dr von Braun stojący przy pięciu silnikach F-1
Część rakiety „Saturn V”, centrum kosmiczne w stanie Alabama, prawdopodobnie 1969 r.
15. Wernher von Braun i Walt Disney
W latach 50. von Braun współpracował z Disney Studio jako dyrektor techniczny, tworząc trzy filmy o eksploracji kosmosu dla telewizji. W tle znajduje się model rakiety V-2.
16. Prezydent USA J.F. Kennedy i Wernher von Braun podczas rozmowy
16. Prezydent USA J.F. Kennedy i Wernher von Braun podczas rozmowy
17. Karlshagen po brytyjskim nalocie - Osiedle HVA, gdzie mieszkali naukowcy zaangażowani w testy rakietowe.
17. Karlshagen po brytyjskim nalocie
17. Karlshagen po brytyjskim nalocie - Osiedle HVA, gdzie mieszkali naukowcy zaangażowani w testy rakietowe. © R.A.F., domena publiczna zgodnie z Crown Copyright
18. Replika rakiety V-2 w Peenemünde - Oryginał znajduje się w bazie „Fort Bliss” w Teksasie.
18. Replika rakiety V-2 w Peenemünde
18. Replika rakiety V-2 w Peenemünde - Oryginał znajduje się w bazie „Fort Bliss” w Teksasie. © Monika Stefanek
19. Budynek Muzeum Historyczno-Technicznego w Peenemünde - Teren dawnego ośrodka badawczo-konstrukcyjnego i elektrownii w Peenemünde
19. Budynek Muzeum Historyczno-Technicznego w Peenemünde
19. Budynek Muzeum Historyczno-Technicznego w Peenemünde - Teren dawnego ośrodka badawczo-konstrukcyjnego i elektrownii w Peenemünde © Monika Stefanek
20. Ubrania i przedmioty należące do robotników przymusowych w Peenemünde  - Wystawa w dawnej elektrowni
20. Ubrania i przedmioty należące do robotników przymusowych w Peenemünde
20. Ubrania i przedmioty należące do robotników przymusowych w Peenemünde - Wystawa w dawnej elektrowni © Monika Stefanek
17. Karlshagen po brytyjskim nalocie
Osiedle HVA, gdzie mieszkali naukowcy zaangażowani w testy rakietowe.
18. Replika rakiety V-2 w Peenemünde
Oryginał znajduje się w bazie „Fort Bliss” w Teksasie.
19. Budynek Muzeum Historyczno-Technicznego w Peenemünde
Teren dawnego ośrodka badawczo-konstrukcyjnego i elektrownii w Peenemünde
20. Ubrania i przedmioty należące do robotników przymusowych w Peenemünde
Wystawa w dawnej elektrowni
21. Wystawa poświęcona historii rakiety V2 - Muzeum Historyczno-Techniczne Peenemünde (tablice informacyjne)
21. Wystawa poświęcona historii rakiety V2
21. Wystawa poświęcona historii rakiety V2 - Muzeum Historyczno-Techniczne Peenemünde (tablice informacyjne) © Monika Stefanek
 22. Oryginalne tablice ostrzegawcze  - Od czasów wojskowego ośrodka badawczo-konstrukcyjnego na wyspie Uznam
22. Oryginalne tablice ostrzegawcze
22. Oryginalne tablice ostrzegawcze - Od czasów wojskowego ośrodka badawczo-konstrukcyjnego na wyspie Uznam © Monika Stefanek
23. Muzeum Historyczno-Techniczne w Peenemünde - Budynek główny
23. Muzeum Historyczno-Techniczne w Peenemünde
23. Muzeum Historyczno-Techniczne w Peenemünde - Budynek główny © Monika Stefanek
Peenemünde und die Polen - Hörspiel von "COSMO Radio po polsku" auf Deutsch - In Zusammenarbeit mit "COSMO Radio po polsku" präsentieren wir Hörspiele zu ausgewählten Themen unseres Portals.
Peenemünde und die Polen - Hörspiel von "COSMO Radio po polsku" auf Deutsch
Peenemünde und die Polen - Hörspiel von "COSMO Radio po polsku" auf Deutsch - In Zusammenarbeit mit "COSMO Radio po polsku" präsentieren wir Hörspiele zu ausgewählten Themen unseres Portals.
21. Wystawa poświęcona historii rakiety V2
Muzeum Historyczno-Techniczne Peenemünde (tablice informacyjne)
22. Oryginalne tablice ostrzegawcze
Od czasów wojskowego ośrodka badawczo-konstrukcyjnego na wyspie Uznam
23. Muzeum Historyczno-Techniczne w Peenemünde
Budynek główny
Peenemünde und die Polen - Hörspiel von "COSMO Radio po polsku" auf Deutsch
In Zusammenarbeit mit "COSMO Radio po polsku" präsentieren wir Hörspiele zu ausgewählten Themen unseres Portals.
Więcej
Rakieta V-2 na wyrzutni w Peenemünde
Rakieta V-2 na wyrzutni w Peenemünde

Informacje te udaje się potwierdzić i uściślić dzięki współpracującemu z polskim ruchem oporu Augustinowi Trägerowi (pseudonim „Tragarz“), Austriakowi mieszkającemu w Bydgoszczy, który po wybuchu drugiej wojny światowej przyjmuje niemieckie obywatelstwo. Zbieg okoliczności sprawia, że syn „Tragarza“, Roman, wcielony do Wehrmachtu, stacjonuje na wyspie Uznam, niedaleko ośrodka doświadczalnego. Za namową ojca zgadza się on przekazać Polakom informacje na temat Peenemünde, a następnie sam zostaje wywiadowcą AK, przybierając pseudonim „T2-As“.

Relacje Romana Trägera trafiają za pośrednictwem wywiadu lotniczego Armii Krajowej do Londynu, gdzie po długich dyskusjach, 29 czerwca 1943 roku, na posiedzeniu Komitetu Obrony zapada decyzja o zbombardowaniu ośrodka na Uznamie. Zanim samoloty Royal Air Force wylecą jednak z bazy, minie jeszcze półtora miesiąca. Przez ten czas nalot planowany jest w najmniejszych szczegółach. Sir Arthur Harris, marszałek R.A.F. przyznał po wojnie, że „żaden nalot nie był tak dokładnie i pieczołowicie przygotowany“[6] Brytyjczycy postanawiają zmylić czujność Niemców, dlatego atak na Peenemünde został poprzedzony kilkoma nalotami na Berlin. Samoloty R.A.F. nie leciały jednak prosto na stolicę Trzeciej Rzeszy, ale ciągnęły najpierw wzdłuż wybrzeża Bałtyku, przelatując nad Peenemünde i dopiero stamtąd kierując się w kierunku Berlina.

Właściwy atak na wyspę nastąpił w nocy z 17 na 18 sierpnia 1943 roku. Gigantyczna flotylla, licząca blisko 600 czteromotorowych bombowców zrzuciła w trzech falach na ośrodek i jego okolice 1937 ton bomb.[7] Był to jeden z największych nalotów drugiej wojny światowej. Michał Wojewódzki w książce „Akcja V-1, V-2“ cytuje relacje Polaków, którzy podczas nalotu byli obecni na wyspie. Henryk Skoczylas, który pracował u niemieckiego rolnika w miejscowości Bannemin über Zinnowitz, tak wspomina te chwile: „Co się wówczas działo w Peenemünde i zachodniej części wyspy, trudno doprawdy opisać. Była to koszmarna noc. Wydawało się, że ziemia faluje pod nogami i wyspa lada moment zacznie pękać lub zapadnie się w morze. (…) Nad Peenemünde, w miejscu skąd zazwyczaj wystrzelały w górę dziwne, małe samoloty niemieckie, rozszalało się piekło!“[8]

Straty w ośrodku były ogromne, w gruzach legło 50 z 80 budynków. Mimo to dwie duże hale produkcyjne pozostały niemal nietknięte. Największe zniszczenia dosięgły budynki, w których mieszkali naukowcy. Bomby - na skutek pomyłki brytyjskich pilotów spowodowanej nie najlepszą widocznością - spadły też na baraki obozu robotników przymusowych w pobliskim Trassenheide. Łącznie podczas nalotu zginęło 735 osób, z czego zaledwie 178 należało do niemieckiego sztabu współpracowników. Śmierć poniósł m.in. bliski współpracownik Wernhera von Brauna: dr Walter Thiel. Większość ofiar stanowili jednak więźniowie oraz robotnicy przymusowi – głównie Polacy i Rosjanie. Poważne straty odnotowali również Brytyjczycy, którym niemiecka obrona przeciwlotnicza strąciła 42 samoloty.

 

[6] M. Wojewódzki, Akcja V-1, V-2, s. 110

[7] Tamże, s. 115

[8] Tamże, s. 125