Polska droga do wolności na okładkach magazynu DER SPIEGEL (1980-1990)

Tydzień później, 25 sierpnia 1980 r., kolejne wydanie magazynu ukazało się również z okładką, której tematem były wydarzenia w Polsce. Tym razem strona tytułowa zeszytu 35/1980 stworzona została przy pomocy wyretuszowanego zdjęcia wykonanego pod bramą stoczni w Gdańsku, ukazującego modlących się robotników pod przymocowanym do bramy wizerunkiem papieża Jana Pawła II. [Il. 9] Retusz czarno-białej fotografii polegał na dodaniu czerwono-krwistej barwy na zdjęcie, tak iż zlewała się ona z kolorem obwoluty tygodnika, tworząc jednolitą kolorystycznie kompozycję, na którą wytłuszczonymi białymi literami naniesiono tytuł: Bunt w Polsce zagrożenie dla Europy Wschodniej (Der Aufruhr in Polen Gefahr für Osteuropa). W wypadku tego podpisu podkreślono kolorem białym fragment Bunt w Polsce. Czerwony kolor pokrywający okładkę przywodzi jednoznacznie na myśl, o jakim zagrożeniu może być mowa. Symbolika czerwonej barwy odnosi się bezpośrednio do koloru krwi, która może spłynąć na modlących się robotników. Także w następnym numerze - 36/1980 głównym tematem wydania była kwestia polskiego kryzysu. Okładka również dedykowana była polskiej problematyce, choć jej wizualne odniesienie do sytuacji w Polsce nie jest już tak jednoznaczne, jak w przypadku poprzednich dwóch stron tytułowych. [Il. 10] Okładkę ilustrował rysunek kamiennej, rozpadającej się zaciśniętej pięści, pod którą umieszczono sugestywny podpis-pytanie: Czy komunizm jest naprawialny? (Kommunismus reparabel?)[15]. Autorką okładki była wzięta artystka Ursula Arriens, która w latach 1978-1988 tworzyła strony tytułowe na wyłączne zlecenie tygodnika. Artystka w skrótowy i jednoznaczny sposób zasugerowała postępującą erozję komunistycznej ideologii, którą tworzący się niezależnie od komunistycznych władz ruch związkowy i społeczny „Solidarność” znacznie przyspieszył. Następna strona tytułowa z bezpośrednim odniesieniem do Polski pochodzi z numeru 45/1980, z 3 listopada. [Il. 11] Okładka to kolorowy portret fotograficzny Lecha Wałęsy opatrzony z boku podpisem prezentowanej osoby Przywódca robotniczy Walesa (Arbeiterführer Walesa) oraz wyraźnie większym tytułem w dolnym polu okładki Rozstrzygnięcie w Polsce (Entscheidung in Polen). Numer ukazał się w przededniu legalizacji ruchu związkowego. Kilka dni później, 10 listopada 1980 r. władze ostatecznie wyrażają zgodę na rejestrację Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” (Unabhängiger Selbstverwalteter Gewerkschaftsbund „Solidarität“), co rozpoczyna fazę legalnej działalności związku. Strona tytułowa kolejnego wydania tygodnika nie odnosi się już bezpośrednio do politycznych zawirowań w Polsce, ale ukazuje w nieco karykaturalny sposób „przelatującego” nad głową Marcina Lutra polskiego papieża Jana Pawła II. Autorem rysunku był Michael M. Prechtl, niemiecki grafik i malarz. Okłada podejmuje temat podróży apostolskiej papieża do Niemiec. [Il. 12] Kolejna i zarazem ostatnia w 1980 r. strona tytułowa z polską tematyką ukazała się pod koniec 1980 r. Była to ostatnia z pięciu „polskich” okładek na przestrzeni 12 miesięcy. Okres legalnego funkcjonowania „Solidarności” określany nierzadko jako „Karnawał Solidarności” rozbudził w polskim społeczeństwie nadzieje, co najmniej na przezwyciężenie monopolu partii na reprezentowanie społeczeństwa. Z perspektywy RFN żywe były obawy o eskalację napięć społecznych i politycznych, które doprowadzić mogły do interwencji zbrojnej ZSRR w Polsce. W tym duchu utrzymana była okładka magazynu z grudniowego numeru 50/1980, który pojawił się w kioskach 8 grudnia. [Il. 13] Czarno-czerwona kolorystyka strony tytułowej buduje złowrogie napięcie i wprowadzać musiała czytelnika w pewien niepokój. Oto radziecki czołg rozjeżdża białego orła, fragment ówczesnego godła Polski. Tytuł zeszytu stwierdza ostrzegawczo Marsz przeciw Polsce (Aufmarsch gegen Polen).