Ostatni rok generała „Grota” Roweckiego
Mediathek Sorted
Wydany Gestapo przez Polaków i zgładzony przez Niemców, „ginie” Grot po raz drugi podczas procesu jego zdrajców.
Sąd komunistycznej Polski, w uzasadnieniu wyroku kary dożywotnego więzienia na Kaczorowskiej (rok 1953) stwierdził: „Zdaniem Sądu Wojewódzkiego oskarżona jest ofiarą zbrodniczej działalności kierownictwa AK, które (...) współpracowało z Gestapo, było na usługach Gestapo i wraz z Gestapo walczyło przeciwko większej części Narodu Polskiego w jego walce o narodowe i społeczne wyzwolenie, w której to walce przewodziła PPR.”[12]
Zarówno Kaczorowska jak i Kalkstein opuścili niebawem więzienie. Ona po 5 i pół roku, on po niecałych dwunastu latach.[13]
***
Wystawa czasowa Generał Stefan Rowecki „Grot” – „więzień specjalny” KZ Sachsenhausen 1943–1944 (otwarcie było 4, listopada 2014) prezentuje z konieczności w uproszczony sposób najważniejsze etapy w życiu i wojskowo-politycznej działalności dowódcy Armii Krajowej.
Rozbudowa i scalanie polskiego Podziemia, zmieniająca się stale koncepcja strategii wobec Rosji Sowieckiej i Niemiec w kontekście teorii „dwóch wrogów” zdeterminowane dodatkowo dynamicznym rozwojem wypadków na froncie wschodnim, to tematy trudne i drażliwe. Wydarzenia z sierpnia 1944 roku i lat następnych, znacznie przerosły najśmielsze i najczarniejsze prognozy „Grota”. Szczególnie te, dotyczące strategii walki wyzwoleńczej, w tym powstania ogólnopolskiego u schyłku wojny.
Obszernie piszą o tym dr Tomasz Szarota oraz Tadeusz Żenczykowski.
Wojciech Drozdek, sierpień 2020 r.
Autorzy dziękują Gedenkstätte und Museum Sachsenhausen za pomoc przy realizacji projektu oraz zezwolenie na publikację zdjęć. Szczególne podziękowanie winni jesteśmy dr. Horstowi Seferensowi (Presse- und Öffentlichkeitsarbeit) za dodatkowe informacje i możliwość zwiedzania obiektu „Zellenbau” zamkniętego czasowo z powodu pandemii.
Informacje o Muzeum Sachsenhausen i jego poszczególnych działów – także ZELLENBAU – na stronie internetowej: https://www.sachsenhausen-sbg.de/en/
Literatura:
Stefan Rowecki (Grot): Wspomnienia i notatki. Czerwiec-wrzesień 1939. Warszawa: Czytelnik 1957.
Irena Rowecka-Mielczarska: Ojciec. Wspomnienia córki gen. Stefana Grota-Roweckiego. Warszawa: Czytelnik 1985.
Tomasz Szarota: Stefan Rowecki „Grot”. Warszawa: PWN 1983.
Tadeusz Żenczykowski: Generał Grot. U kresu walki. Londyn: Polonia 1983.
