Ostatni rok generała „Grota” Roweckiego

Nie mamy całkowitej pewności, w której z osiemdziesięciu cel przebywał początkowo Stefan Rowecki (w grę wchodzi ta oznaczona numerem 71) i co właściwie było powodem, że przeniesiono go, w styczniu 1944 r. do pomieszczenia „50” obok kancelarii SS. Faktem jest, że okno celi nie wychodziło na spacernik, co utrudniało znacznie kontakt z innymi aresztantami. Przypuszcza się[5] że miało to związek z planowaną ucieczką lub/i donosem jednego z ukraińskich więźniów, iż banderowcy planują zamordować Generała pozorując jego samobójstwo.[6]

Podobnie jak w Berlinie, tak i w Sachsenhausen, generał Rowecki posiadał status „więźnia honorowego”. Zachował cywilne ubranie, otrzymywał lepsze wyżywienie: tzw. Truppenkost czyli dietę przysługującą wartownikom z SS, mógł prowadzić korespondencję z rodziną. Listy – łącznie pięć, cenny dokument o historycznej wartości – adresowane były do kuzynki Haliny Królikowskiej z Chrzanowskich. Dzięki jej determinacji i odwadze uratowane zostały z pożogi wojennej. Pozostają do dziś bezcennym świadectwem życia Generała w obozie, jego troski o najbliższych oraz – w sposób zakamuflowany – losu Armii Krajowej. Niemcy udzielili także zezwolenia na paczki z żywnością, ubraniem i lekarstwami. 

Generał Grot cierpiał od dawna na ataki wątrobowe. W Sachsenhausen jego stan zdrowia znacznie sie pogorszył. W jednym z listów prosi o nadesłanie owoców „i czegoś z jarzyn (ale bez grochu i kapusty), śliwki suszone, marmolada, borówki.”[7] W dołączonej do listu z lutego 1944 r. „Notatce dla lekarza w Warszawie” skarży się, że grudniowe badania w Berlinie nie przyniosły żadnych konkretnych efektów. Generał nie otrzymał wyników ani też diagnozy. „Krótko mnie potem powiadomiono, że nie znaleziono nic groźnego i coby wskazywało na jakąś zasadniczą chorobę.”[8]