Menu toggle
Navigation

Alfred Wierusz-Kowalski

Schlittenfahrt, 1890–1900, Öl auf Holz, 28 x 48 cm

Mediathek Sorted

Mediateka
  • Rys. 1 Atak wilków - Drzeworyt
  • Abb. 2  Widok Suwałk od strony Augustowa - Litografia autorstwa Alojzego Misierowicza, Album Augustowskie
  • Abb. 3 Świadectwo chrztu Alfreda Jana Maksymiliana Wierusz-Kowalskiego - Kościół św. Aleksandry w Suwałkach, 02.12.1849 r.
  • Abb. 4 Alfred Wierusz-Kowalski - W Kaliszu
  • Rys. 5 Furgonetka pocztowa w mieście - Ołówek na papierze, 23,5 x 32 cm
  • Rys. 6 Alfred Wierusz-Kowalski  - Portret z czasów pobytu w Dreźnie
  • Rys. 7 Dziewczynka z fiołkami - Olej na płótnie, 50 x 38 cm
  • Rys. 8 Powrót kwestarza - Olej na płótnie, 42 x 65,8 cm
  • Rys. 9 Zaloty - Olej na płótnie, 50 x 42 cm
  • Rys. 10 Na patrolu - Akwarele, gwasz na papierze, 23,7 x 21,7 cm
  • Rys. 11 Jazda w parku - Przed 1880, olej na płótnie, 30 x 54 cm
  • Rys. 12 Powrót z targu do domu - Olej na płótnie, 61 x 96 cm
  • Rys. 13 Wypadek w podróży - Olej na płótnie, 56,5 x 101 cm
  • Rys. 14 Zwiad kaukaski - Olej na płótnie, 61 x 101 cm
  • Rys. 15 Postój powstańca - Olej na drewnie, 20 x 35 cm
  • Rys. 16 W swoim monachijskim studio - Portret, między 1895-1905.
  • Rys. 17 Portret Jadwigi, żony artysty  - Alfred Wierusz-Kowalski, olej na płótnie, 101 x 79 cm
  • Ryc. 18 Dzieci Alfreda Wierusza-Kowalskiego: Janina, Michalina i Czesław - Monachium, zdjęcia wykonane przez Studio Otto Reitmayer
  • Rys. 19 Wyprawa na niedźwiedzia - Przed 1889, olej na płótnie, 102 x 73 cm
  • Rys. 20 Atak wilków - Pomiędzy 1885-1890, olej na płótnie, 110 x 150 cm
  • Rys. 21 Jazda na sankach - Lata 1890-1900, olej na drewnie, 28 x 48 cm
  • Rys. 22 Podróż polskich rolników - Olej na płótnie, 45 x 58,5 cm
  • Rys. 23 Koń z wozem przy brodzie - Olej na płótnie, 72 x 118 cm
  • Rys. 24 Miniatura Alfreda Wierusza-Kowalskiego - Fragment wachlarza namalowanego po obu stronach przez artystów z Monachium, olej na drewnie, 57,8 x 32 cm
  • Abb. 25 Polnische Post - Nach 1883, Öl auf Leinwand, 56 x 45 cm
  • Rys. 26 Wilki w nocy, lata 1890 XIX w. - Olej na płótnie, 74,5 x 100 cm
  • Rys. 27 Saint Hein - Po 1903 r., olej na płótnie, 47 x 62 cm
  • Rys. 28 Pracownia Alfreda Wierusza-Kowalskiego w Monachium - 1889-1890, zdjęcie
Schlittenfahrt, 1890–1900, Öl auf Holz, 28 x 48 cm
Schlittenfahrt, 1890–1900, Öl auf Holz, 28 x 48 cm

Pierwsze lata w Monachium były dla młodego malarza okresem poszukiwania własnego miejsca w sztuce. Na krótko fascynował się, jak wielu innych, malarstwem Maksymiliana Gierymskiego[21]. Jego śladem malował zopfy (Abb. 11) (konne polowania i przejażdżki w osiemnastowiecznych strojach dworskich) i sceny, których tłem były niewielkie, polskie miasteczka (Abb. 12). Wypadek w podróży22] (Abb. 13) miał swój pierwowzór w zaginionym  obrazie Gierymskiego. Zopfy powstawały do końca lat 70., zachwycając delikatnym światłem rozświetlającym wczesno jesienne pejzaże z bielą i złocieniami brzozowych zagajników, w których myszkują myśliwskie psy i cwałują na smukłych wierzchowcach eleganccy jeźdźcy w czerwonych frakach. Kompozycje te powoli zostały wyparte z twórczości artysty, który zainteresował się około 1880 roku motywami z dalekiego Kaukazu. Jeźdźcy, przedzierający się przez skaliste góry to bohaterowie obrazów, do których inspiracją były śledzona uważnie w Europie wojna na Kaukazie[23].  W pracowni Józefa Brandta znajdował się duży zbiór akcesoriów, strojów, broni wojowników kaukaskich, które należały wcześniej do Teodora Horschelta. Z kolekcji tej korzystał także Wierusz-Kowalski malując swoje obrazy o tematyce czerkieskiej (Abb. 14). W przechowywanej przez rodzinę  spuściźnie fotograficznej malarza zachowały się zdjęcia pozujących modeli oraz  wizerunki Kozaków. Jednocześnie Alfred Wierusz-Kowalski malował, tak jak w Pradze, proste scenki rodzajowe, ckliwe,  w duchu biedermeieru. Wiele z nich reprodukowano w polskiej prasie. Wówczas i później sięgał także do tematyki związanej z powstaniem styczniowym[24] (Abb. 15).

W drugiej połowie lat 70. Alfred Wierusz-Kowalski (Abb. 16) założył rodzinę. Ożenił się z Jadwigą (Abb. 17), córką literata i redaktora Wacława Szymanowskiego. Teść, postać znana i ustosunkowana, okazał się wsparciem, jak złośliwie potrafiono wypomnieć artyście, w jego szybko rozwijającej się karierze. Małżonkowie zamieszkali w Monachium; rodziły się dzieci[25](Abb. 18).  Z każdym nowym potomkiem rodzina przeprowadzała się do większego mieszkania. Pracownia – coraz obszerniejsza, dobrze umeblowana, wypełniona obrazami i malarskimi akcesoriami - była miejscem pracy, a także –  prezentacji twórcy oraz przyjmowania gości – kolekcjonerów, kupców. Wieruszowie-Kowalscy prowadzili otwarty dom, który regularnie zapełniał się młodymi ludźmi. Artysta chętnie im pomagał. Olga Boznańska przyjechała do Monachium w 1885 roku z listami polecającymi do niego. Po latach zrewanżowała się za wsparcie, portretując studiującego w Paryżu, gdzie mieszkała, syna Wierusza-Kowalskiego, Czesława.

 

[21] Maksymilian Gierymski (1846–1874) malarz, autor realistycznych scen powstańczych, zopfów i kompozycji, dla których tłem była sceneria polskiego miasteczka. 

[22] Wypadek w podróży, 1873, olej, płótno, 56,5 x 101 cm, Muzeum Narodowe,  Warszawa

[23] Szczególnie żywo obserwowali je Polacy, w których nierówna walka Czerkiesów z potężnym Imperium Rosyjskim budziła tęsknotę za utraconą wolnością. 

[24]  Powstanie skierowane przeciwko Rosji, zaborcy, wybuchło w styczniu 1863 roku.

[25] Pięcioro, Janina-1879, Michalina-1880, Czesław-1882, Józef-1885 i Jerzy-1892.