Bronisław Huberman. Od cudownego dziecka do bojownika przeciwko nazizmowi

W semestrze zimowym 1892/1893, dzięki przyznanemu mu stypendium, Huberman rozpoczął studia w Berlinie pod kierunkiem ucznia Joachima, szwajcarskiego skrzypka oraz nowego dyrektora Wyższej Szkoły Muzycznej Carla Markeesa (1865-1926), a także Karola Gregorowicza, który był uczniem polskiego skrzypka Henryka Wieniawskiego (1835-1880). Program jego nauki przygotowany przez Józefa Joachima obejmował także zajęcia u profesorów harmonii i gry na fortepianie oraz kurs gry na skrzypcach u samego Joachima. Również za namową Joachima udał się na koncert polskiego pianisty Artura Rubinsteina (1887-1982), przed którym musiał także zagrać. „W wieku 12 lat miałem ostatnią […] lekcję“, napisał Huberman w swoim tekście „Aus der Werkstatt des Virtuosen“ (Z warsztatu wirtuoza).[5] Od tego momentu dawał koncerty w Holandii, Belgii, Rumunii, Paryżu i Londynie. Wiadomo także, że Władysław Zamoyski (1853-1924), polski magnat, przedsiębiorca i filantrop, sfinansował mu skrzypce wykonane przez Stradivariusa, które dwa razy stały się przedmiotem kradzieży: raz skradziono je z hotelu w 1919 roku, drugi raz - tym razem już bezpowrotnie - z garderoby w 1936 roku. W styczniu 1895 roku (zdj. nr 2) młody muzyk wywołał sensację, występując w roli akompaniatora hiszpańskiej divy operowej Adeliny Patti (1843.1919), dając koncert solowy w sali Bösendorfera[6] w Wiedniu oraz grając w sali wiedeńskiego Towarzystwa Muzycznego (Großer Musikvereinssaal) koncert skrzypcowy Johannesa Brahmsa, w obecności kompozytora a także Antona Brucknera, Johanna Straussa i Gustava Mahlera.[7] Miesiąc później otrzymał propozycję odbycia trasy koncertowej po Stanach Zjednoczonych Ameryki gwarantującą mu niesłychanie wysoką gażę w wysokości 100.000 guldenów austriackich.[8] Wyruszył w nią ostatecznie w 1896 roku (zdj. nr 3) i zakończył w następnym roku. W sezonie zimowym 1897/1898 udał się w kolejną trasę koncertową, tym razem po Rosji. Wiosną 1898 roku, wówczas piętnastoletni Bronisław był tak bardzo przemęczony, że przez następne cztery lata wycofał się z życia publicznego. (zdj. nr 4)

Od 1902 Huberman ponownie występował na europejskich scenach. Kilkakrotnie można było go usłyszeć we Wrocławiu, gdzie w 1906 roku zaprezentował utwory solowe Jana Sebastiana Bacha.[9] W styczniu 1908 roku wraz z berlińską orkiestrą Mozart-Orchester koncertował w Sali Mozartowskiej nowo powstałego budynku Neues Schauspielhaus w Berlinie.[10] W lipcu 1910 roku w Londynie poślubił berlińską aktorkę, Elsę Marguéritę Galafrés (1879-1977). Para miała jednego syna, jednak w 1913 roku rozwiodła się. W następnych dwóch dekadach Huberman dawał koncerty w muzycznych metropoliach Europy a także w Rosji, USA, Australii oraz w Azji Południowo-Wschodniej.[11] W trakcie I wojny światowej muzyk mieszkał głównie w Niemczech, od czasu do czasu udając się w trasy koncertowe do Polski i Austrii. W kwietniu 1917 roku, przez trzy dni występował w berlińskim towarzystwie śpiewaczym (Sing-Akademie), wykonując wraz z pianistą i kompozytorem Eugenem d’Albertem (1864-1932) wszystkie sonaty na skrzypce i fortepian Beethovena.[12] Poza tym regularnie koncertował z orkiestrą Berliner Philharmoniker (Filharmonicy Berlińscy), którą od 1922 roku kierował Furtwängler.