Bronisław Huberman. Od cudownego dziecka do bojownika przeciwko nazizmowi

Bronisław Huberman, ok. 1928, autor fotografii nieznany, w zbiorach: George Grantham Bain Collection, Library of Congress, Waszyngton, DC.
Bronisław Huberman, ok. 1928, autor fotografii nieznany, w zbiorach: George Grantham Bain Collection, Library of Congress, Waszyngton, DC.

Pierwszych muzyków do orkiestry Huberman wybierał podczas tras koncertowych po Europie, organizując przesłuchania poszczególnych muzyków w miastach takich jak Warszawa, Wiedeń i Bazylea. Najważniejszym kryterium dla Hubermana była wybitna jakość instrumentalistów, tym bardziej, że poprzeczka dla przyszłej orkiestry, poprzez zapowiadaną dyrygenturę Toscaniniego, została zawieszona bardzo wysoko. W selekcji i organizacji przesłuchań pomagali mu zaprzyjaźnieni muzycy i dyrygenci, między innymi Georg Szell (1897-1970), austriacko-węgierski dyrygent, który w tym czasie kierował Scottish National Orchestra. Przesłuchaniom w berlińskim Hotel Fürstenhof - tradycyjnym hotelu luksusowym przy Potsdamer Platz, przewodniczył dyrygent Hans-Wilhelm (William) Steinberg (1899-1978), do 1933 roku dyrektor muzyczny a następnie dyrygent orkiestry Związku Kulturalnego Żydów Niemieckich (Kulturbund deutscher Juden) w Frankfurcie nad Menem. W tym samym roku [1936 - przyp. tłum.] Steinberg wyemigrował do Palestyny, gdzie został pierwszym głównym dyrygentem Palestine Orchestra.

Wyobrażenia o honorariach i aspiracje muzyków żyjących w Niemczech nie zawsze dawały się pogodzić z możliwościami i warunkami bytowymi w Palestynie, dlatego wielu kandydatów preferowanych przez Hubermana nie przyjęło jego zaproszenia.[44] Większość z tych, którzy opuścili Niemcy, byli członkami orkiestr żydowskiego Kulturbundu w Frankfurcie i Berlinie. Wśród nich znalazł się między innymi syn polskich rodziców z Berlina-Kreuzbergu - puzonista Heinrich Schiefer (1906-2006), który pracował w Berlinie jako muzyk jazzowy i kilkakrotnie wyjeżdżał na kontrakty do Holandii i Szwajcarii, natomiast w 1935 roku otrzymał w Niemczech status bezpaństwowca. Z Berlina pochodził także waltornista Horst Salomon (*1913), zapalony zapaśnik amator i członek syjonistycznego klubu sportowego Bar Kochba. Jego uzdolnienia muzyczne były tak powszechnie znane w berlińskich orkiestrach i teatrach, że Steinberg i Huberman zrezygnowali z jego przesłuchania. Schiefer i Salomon dobrze się znali i razem wyemigrowali do Palestyny.[45]

[44] Tamże, s. 79-85.

[45] Tamże, s. 87-89.

Mediateka
  • Zdj. nr 1: Cudowne dziecko, 1889

    Bronisław Huberman w wieku 7 lat, 1889
  • Zdj. nr 2: Jako nastolatek, ok. 1895 r.

    Bronisław Huberman w młodych latach, ok. 1895 r.
  • Zdj. nr 3: Jako czternastolatek, 1896

    Bronisław Huberman w wieku 14 lat, 1896
  • Zdj. nr 4: Bronisław Huberman, 1900

    Bronisław Huberman w wieku 18 lat, 1900
  • Zdj. nr 5: Emil Orlik, Huberman, ok. 1915 r.

    Emil Orlik, Portret Bronisława Hubermana ze skrzypcami, ok. 1915 r., akwaforta, 24,5 x 29,3 cm.
  • Zdj. nr 6: Lesser Ury, Huberman, ok. 1916

    Lesser Ury, Portret Bronisława Hubermana, ok. 1916 r., pastel na tekturze, 97,2 x 70,7 cm, Jüdisches Museum Berlin, nr inw. GHZ 78/1/0.
  • Zdj. nr 7: „Vaterland Europa“, 1932

    Bronislaw Huberman, Vaterland Europa, Berlin 1932 r.
  • Zdj. nr 8: List otwarty do Furtwänglera, 1933

    List otwarty Bronisława Hubermana do Wilhelma Furtwänglera, Prager Tagblatt, 1933
  • Zdj. nr 9: Einstein spotyka Hubermana, 1936

    Spotkanie fizyka Alberta Einsteina z Bronisławem Hubermanem w 1936 w jego domu w Princeton, New Jersey.
  • Zdj. nr 10: Toscanini na próbie z Palestine Orchestra, 1936

    Palestine Orchestra podczas próby pod batutą Arturo Toscaniniego, prawdopodobnie w grudniu 1936 r.