Menu toggle
Navigation

Polki i Polacy w Niemczech. Drogi ku widzialności

Magdalena Abakanowicz, Bambini, 1998. Widok wystawy w kościele św. Elżbiety, Berlin, Gallery Weekend 2015, Galerie ŻAK | BRANICKA, Berlin

Mediathek Sorted

Mediateka
  • Portret w kaplicy św. Jana w katedrze w Kolonii - Przy grobie królowej Richezy
  • Herb sojuszu bawarsko-polskiego na Bramie św. Jerzego - Herby pary małżeńskiej Jerzego Bogatego księcia bawarskiego i księżnej Jadwigi na zamku w Burghausen.
  • Witraż w ratuszu miasta Landshut. - Okno w głównej klatce schodowej. Przedstawiają one Jerzego Bogatego i Jadwigę Polską.
  • Joannes a Lasco (Jan Łaski), 1567. - Kiedy w 1499 roku w polskiej rodzinie szlacheckiej urodził się Jan Łaski, znany również pod łacińskim imieniem i nazwiskiem Johannes a Lasco, jego kariera jako wpływowego polityka i teologa była już przesądzona.
  • Atanazy hr. Raczyński - Malarstwo Carla Wilhelma Wacha
  • Pałac Raczyńskich - Na Placu Królewskim (Königsplatz) w Berlinie około 1875 r.
  • Empfang der Polen in Leipzig 1830 - Guillaume Thierry, Lithographie nach einer Zeichnung von Charles Malankiewicz, 39,8 x 48,7 cm, 1830/31
  • Trasy przemarszu - Trasy przemarszu powstańców listopadowych i niemieckich stowarzyszeń pomocy Polakom 1831-1833 (widok orientacyjny). H. Asmus, 1981
  • Pamiętne dni roku 1830, tablica pamiątkowa w dwunastu obrazach - Wydawnictwo Johann Andreas Endter, Norymberga, 1830, kolorowy sztych
  • Znaczek jubileuszowy "175 lat festiwalu w Hambach" - Znaczek okolicznościowy Deutsche Post
  • Ludwik Mierosławski - Ludwik Mierosławski (1814-1878), zdjęcie z ok. 1850 r.
  • Portret Kraszewski ok. 1879 r. -
  • Zdjęcie budynku -
  • „Chopin w salonie Księcia Antona Radziwiłła w Berlinie“ - Ein Gemälde von Henryk Siemiradzki (1843-1902), um 1880, St. Petersburg, Staatliches Russisches Museum
  • Wiarus Polski, Bochum - Ausgabe vom 3. Juli 1907
  • Sachsengänger - Sachsengänger bei der Ankunft in Berlin, 1909
  • Titelseite der ersten Ausgabe von „Narodowiec“ - Titelseite der ersten Ausgabe von „Narodowiec“, Herne, 2. Oktober 1909, aus: „Polak w Niemczech”, Bochum 1972, S. 44
  • Pracownia Alfreda Wierusza-Kowalskiego w Monachium, 1889 r. - Carl Teufel: Künstleratelier Alfred Wierusz-Kowalski, München 1889, czarno-biała fotografia z negatywu szklanego, 18 x 24 cm
  • Cesarz Wilhelm II i Adolf von Menzel w pracowni malarza Wojciecha Kossaka. - In: Berliner Leben. Zeitschrift für Schönheit und Kunst, Berlin 1899, str. 41.
  • Podczas przemówienia na Międzynarodowym Kongresie Socjalistów w Stuttgarcie - Róża Luksemburg, Sierpień 1907
  • Helena i Stanisław Sierakowscy, zdjęcie ślubne, 1910 r. - Stanisław Sierakowski - pierwszy Przewodniczący Związku Polaków w Niemczech spod znaku Rodła
  • Telegram ślubny, 1913 - Telegram ślubny z postaciami w strojach narodowych i kartuszem z Orłem Białym; druk wielobarwny, 1913
  • Indeks Uniwersytetu Alberta Ludwiga w Fryburgu - Z wpisami Edmunda Husserla, 1916
  • „Pola Negri - unsterblich“ [„Pola Negri - nieśmiertelna”] - Film dokumentalny o życiu i twórczości jednej z największych niemieckich gwiazd kina niemego polskiego pochodzenia. (Niemiecki)

    „Pola Negri - unsterblich“ [„Pola Negri - nieśmiertelna”]

    Film dokumentalny o życiu i twórczości jednej z największych niemieckich gwiazd kina niemego polskiego pochodzenia. (Niemiecki)
  • „Drei Tage im November. Józef Piłsudski und die polnische Unabhängigkeit 1918“ - Von Magdeburg in die Unabhängigkeit Polens - ein Film über einen polnischen Mythos.

    „Drei Tage im November. Józef Piłsudski und die polnische Unabhängigkeit 1918“

    Von Magdeburg in die Unabhängigkeit Polens - ein Film über einen polnischen Mythos.
  • Domek na terenie twierdzy w Magdeburgu, w którym przebywał J. Piłsudski - Domek na terenie twierdzy w Magdeburgu, w którym przebywał J. Piłsudski.
  • Widok na „Czerwony Salon” i ogród zimowy budynku - Pałac Radziwiłłów
  • Uroczystość religijna w Hernie, 1930 r. - Uroczystość religijna "Dni Wiary Ojców Naszych" w Hernie, 1930 r.
  • Werbeplakat für den Film "Ich liebe alle Frauen" (1935) mit Jan Kiepura  - Werbeplakat für den Film "Ich liebe alle Frauen" (1935) mit Jan Kiepura in der Hauptrolle
  • Dziennik Berliński - Wydanie z 10. Listopada 1937 r. poświęcone otwarciu Polskiego Gimnazjum w Kwidzyniu (Marienwerder) na Prusach Wschodnich.
  • Rodzina Jankowskich – „Ruhrpolen“ z Herne - Rodzice Jankowscy z dziećmi w 1936 w Herne
  • Na robotach przymusowych w Niemczech, ok. 1943 r. - Pracownik przymusowy z Polski przy rozwożeniu mleka z gospodarstwa Schweers w powiacie Borken, ok 1943 r. Kolekcja Ignaza Böckenhoffa: „Wieś Raesfeld w latach 1930 do 1960 r.“.
  • „Moda“ w Niederlangen (Emsland) w 1945 r. - Na okładce czasopisma, które powstało krótko po wyzwoleniu obozu dla jeńców wojennych (były tu więzione przede wszystkim uczestniczki Powstania Warszawskiego) przez 1. Dywizję Pancerną gen. Maczka, jest juz zapowiedziana kolekcja na lato 1945 r. (uszyta c
  • Wilhelmshaven, 1945 r. - Żołnierz polskiej 1. Dywizji Panzernej pod dowództwem generała Stanisława Maczka w koszarach w Wilhelmshaven w maju 1945 r.
  • Józef Szajna w Maczkowie - Józef Szajna w Maczkowie (Haren) nad rzeką Ems, 1946 r.
  • Kaplica w obozie polskich dipisów Flossenbürg, 1947 - Witraż z kaplicy cmentarnej zbudowanej przez polskich dipisów w latach 1946-47 na terenie niemieckiego obozu koncentracyjnego Flossenbürg - według projektu Władysława Płoskonia z 1947 r. (fragment).
  • Producent filmowy  Artur "Atze" Brauner. - Zdjęcie zostało zrobione 25 stycznia 2002 r. w Lipsku na marginesie talk show mdr „Riverboat”.
  • Artur Brauner - Ein Jahrhundertleben zwischen Polen und Deutschland - Artur Brauner - Stulecie życia między Polską a Niemcami. Film dokumentalny o legendarnej postaci niemieckiego i międzynarodowego kina. (Niemiecki)

    Artur Brauner - Ein Jahrhundertleben zwischen Polen und Deutschland

    Artur Brauner - Stulecie życia między Polską a Niemcami. Film dokumentalny o legendarnej postaci niemieckiego i międzynarodowego kina. (Niemiecki)
  • Tadeusz Nowakowski - Zdjęcie profilowe.
  • Teresa Nowakowski (101) rozmawia z synem Krzysztofem, Londyn 2019 r. - Teresa Nowakowski (101) rozmawia z synem Krzysztofem, Londyn 2019 r.

    Teresa Nowakowski (101) rozmawia z synem Krzysztofem, Londyn 2019 r.

    Teresa Nowakowski (101) rozmawia z synem Krzysztofem, Londyn 2019 r.
  • Boże Ciało na osiedlu dla polskich dipisów w Dortmundzie Eving, 1951 r. - Własnoręcznie przez rodzinę Sokołowskich wykonany ołtarz na procesje Bożego Ciała na osiedlu dipisów w Dortmundzie Eving w 1951 r.
  • Stefan Arczyński (z prawej) ze znajomym w Moskwie, 1956 r. - Stefan Arczyński (z prawej) ze znajomym w Moskwie. Fotograf nieznany, 1956 r.
  • Mieczysław Wejman, „Der Schlaf ist Bruder des Todes“, Wildflecken, 1971 - Ein Fresco des Professors der krakauer Kunstakademie (Fragment) zum Gedenken an 428 polnische Kinder und 116 Erwachsene, die im DP-Lager Wildflecken 1945-48 verstorben sind, Friedhofskapelle Wildflecken, 1971.
  • Marcel Reich-Ranicki w studiu niemieckiej telewizji ZDF - Tytuł audycji: Z aktualnego powodu - Marcel Reich-Ranicki w rozmowie z Thomasem Gottschalkiem
  • Pomnik Karola Broniatowskiego poświęcony deportowanym Żydom z Berlina - Film autorstwa Liu Ke.

    Pomnik Karola Broniatowskiego poświęcony deportowanym Żydom z Berlina

    Film autorstwa Liu Ke.
  • Historyczne flagi stowarzyszeniowe Związku Polaków w Niemczech - Zdjęcie z kościoła św. Anny Polskiej Misji Katolickiej w Dortmundzie. Flagi są częścią kolekcji Porta Polonica
  • Film "Narr und Nonne" - St. Ignacy Witkiewicz, Filmstudio Transform, reż Janina Szarek - Film "Narr und Nonne" - St. Ignacy Witkiewicz, Filmstudio Transform, reż Janina Szarek

    Film "Narr und Nonne" - St. Ignacy Witkiewicz, Filmstudio Transform, reż Janina Szarek

    Film "Narr und Nonne" - St. Ignacy Witkiewicz, Filmstudio Transform, reż Janina Szarek
  • WURMLOCH/Tunel czasoprzestrzenny, 2008 - Instalacja wideo w przestrzeni publicznej, konstrukcja stalowa, szkło, wideo, monitor, odtwarzacz płyt DVD, Ø = 100 cm, wys. = 110 cm. Copyright: Karina Smigla-Bobinski.

    WURMLOCH/Tunel czasoprzestrzenny, 2008

    Instalacja wideo w przestrzeni publicznej, konstrukcja stalowa, szkło, wideo, monitor, odtwarzacz płyt DVD, Ø = 100 cm, wys. = 110 cm. Copyright: Karina Smigla-Bobinski.
  • Andrzej Wirth w swoim berlińskim mieszkaniu - Andrzej Wirth w swoim berlińskim mieszkaniu.
  • Wywiad z Leszkiem Żądło - Niemieckie tłumaczenie, oryginał w tle

    Wywiad z Leszkiem Żądło

    Niemieckie tłumaczenie, oryginał w tle
  • „Kolonia, Most Hohenzollernów“ - Z cyklu „Urban Spaces“, Inkjet Photo Print, 85 x 240 cm.
  • ZEITFLUG - Hamburg - Z serii „Przestrzenie miejskie”, wideo: 12:00 min. Stefan Szczygieł. Za uprzejmą zgodą: Claus Friede*Sztuka współczesna

    ZEITFLUG - Hamburg

    Z serii „Przestrzenie miejskie”, wideo: 12:00 min. Stefan Szczygieł. Za uprzejmą zgodą: Claus Friede*Sztuka współczesna
  • Na kontrabasie 2 -
  • Zdj. nr 17b: Empty Images, 2000/2006 - Bild (Berlin), 12 stycznia 2006.
  • Monika Czosnowska: Johanna - C-print, 78 x 66 cm, kolekcja Marty Herford.
  • Polonia Dortmund 2012 - Robert Lewandowski, Łukasz Piszczek i Jakub Błaszczykowski (Borussia Dortmund) - mistrzowie Bundesligi w 2012 r.
  • W kolorze niebieskim - Akwarela, pisak na papierze, 100 x 150 cm.
  • Katarzyna Myćka przy swoim instrumencie - Zdjęcie podczas koncertu
  • Der Planet von Susanna Fels - Ein Kunstfilm von Susanna Fels mit den Fotos von u.a. Annette Hudemann, 2019.

    Der Planet von Susanna Fels

    Ein Kunstfilm von Susanna Fels mit den Fotos von u.a. Annette Hudemann, 2019.
  • Agata Madejska, RISE, 2018 - Agata Madejska, RISE, 2018. Installation view, ∼ =, Impuls Bauhaus, Zeche Zollverein, Essen, 2019.
Magdalena Abakanowicz, Bambini, 1998
Magdalena Abakanowicz, Bambini, 1998. Widok wystawy w kościele św. Elżbiety, Berlin, Gallery Weekend 2015, Galerie ŻAK | BRANICKA, Berlin

Podsumowanie – Droga ku widzialności
 

Z mieszkającymi w Niemczech Polkami i Polakami rzecz ma się podobnie jak z większością grup emigrantów na całym świecie: część z nich pozostaje na zawsze niewidzialna, chce jak najszybciej pozostawić swoje pochodzenie za sobą lub co najmniej nie demonstrować go na zewnątrz, lecz szybko zintegrować się ze społeczeństwem większościowym danego kraju. Inna część widzi swoje zadanie w tym, aby swe emigracyjne pochodzenie demonstrować nie-Polakom, z którym przyszło im bytować. Wielu wybiera jedną z wielu pośrednich dróg europejskich, wiodąc życie z kilkoma tożsamościami – niemiecką, polską, może jeszcze górnośląską albo bawarską, i postrzegając tę różnorodność indywidualnych tożsamości jako coś wzbogacającego. Kulturowa bliskość Polaków i Niemców sprawia, że w poczuciu własnej wartości łatwiej jest wzajemnie reprezentować polskość i niemieckość, nawet jeśli zawsze znajdą się ludzie, którzy próbują podkreślać rzekome sprzeczności. Ale jak rzeczywiście bardzo różnią się Sauerkraut i kapusta kiszona, Bratwurst i kiełbasa krakowska, Käsekuchen i sernik? Z tej właśnie bliskości wyłaniają się najbardziej skuteczne drogi ku widzialności, pełniącej funkcję mostu i prowadzącej do wzajemnego zrozumienia. 

 

Peter Oliver Loew, kwiecień 2020 roku

 

Peter Oliver Loew, historyk, od 2019 roku dyrektor Niemieckiego Instytutu Spraw Polskich w Darmstadt (Deutsches Polen-Institut Darmstadt), wykładowca na Politechnice w Darmstadt (Technische Universität Darmstadt). Główne obszary jego zainteresowań to: stosunki polsko-niemieckie, dawniej i dziś, Polacy w Niemczech, Gdańsk, literatura i muzyka. 

 

Wydane publikacje:

Peter Oliver Loew, Wir Unsichtbaren. Geschichte der Polen in Deutschland, wyd. C.H. Beck, Monachium 2014.

Peter Oliver Loew, My niewidzialni. Historia Polaków w Niemczech, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2017.

Polnische Spuren in Deutschland. Ein Lesebuchlexikon, pod red. Petera Olivera Loewa, Dietera Bingena, Andrzeja Kaluzy i Basila Kerskiego, Bundeszentrale für politische Bildung, Bonn 2018.

Lebenspfade. Polnische Spuren in RheinMain, pod red. Petera Olivera Loewa, Deutsches Polen-Institut, Darmstadt 2019.