Małżeństwo kolekcjonerów, Joanna i Mariusz Bednarscy, opowiada o polskiej sztuce plakatu

Czy były plakaty poświęcone Ruchowi Solidarności?

M: Tak, ale te powstawały spontanicznie i zawierały znany do dziś napis. Jednym z nich jest słynny plakat Tomasza Sarneckiego, który powstał z okazji pierwszych wolnych wyborów. W roku 1989 polski plakat filmowy przestał prawie istnieć. W chwili, gdy wielkie amerykańskie koncerny filmowe, takie jak Warner i Columbia, weszły na rynek, wprowadziły one także swoje własne plakaty. Jednak dla małych dystrybutorów filmowych i dla kin offowych powstają plakaty filmowe także jeszcze dziś, oczywiście w niskich nakładach. W latach osiemdziesiątych ich nakłady sięgały od 6000 do 22.000, dziś sięgają trzystu sztuk. Od roku 1989 brak również plakatów cyrkowych. Dopiero wraz z prywatyzacją nadeszły znowu nowe zadania dla sztuki plakatu. Dziś jest wiele prywatnych teatrów, które są wspierane przez państwo i dla których znowu powstają plakaty. Dzisiejszy problem polega raczej na tym, że prywatne teatry nie mogą pozwolić sobie na wynajem przestrzeni reklamowej w mieście.

W wielu zbiorach muzealnych ważnym ich elementem są plakaty okresu secesji. Czy w Państwa zbiorze też są takie?

M: Nie. Te obiekty są zbyt drogie. To były litografie wydawane w niskich nakładach.

Jak oceniają Państwo najnowszą polską sztukę plakatu?

M: Dziś są w niej dwa nurty: Jeden reprezentują designerzy, którzy nie mają nic wspólnego ze starą szkołą sztuki polskiego plakatu i także nie chcą być nazywani artystami plakatu. Są oni zorientowani międzynarodowo i w swojej pracy korzystają wyłącznie z programów komputerowych. Jest też drugi nurt: Jego przedstawicielami są artyści idący za przykładem tak zwanej Polskiej Szkoły Plakatu, dla których największymi wzorami są Tomaszewski lub Lenica. Nawet jeśli pracują na komputerach, to często studiowali malarstwo. W tym nurcie jeszcze dziś powstają wspaniałe plakaty. J: Plakaty stworzone przez designerów nie posiadają osobistego stylu, nie mają nic indywidualnego. Oczywiście także w nich można odnaleźć dobre rozwiązania i odkryć fascynację przedstawionym tematem. Jednak nie można rozpoznać, kto jest twórcą danego plakatu. Designerzy kierują się wymaganiami swoich zleceniodawców.

Literatura przedmiotu:

Krzysztof Dydo / Agnieszka Dydo: PL 21. Polski plakat 21 wieku / The Polish poster of the 21st century, Kraków 2008

Zdzisław Schubert (red.): Plakat musi śpiewać! / The poster must sing!, Muzeum Narodowe w Poznaniu, Poznań 2012

Dorota Folga-Januszewska: Ach! Plakat filmowy w Polsce, wydanie II, Lesko 2015