Menu toggle
Porta Polonica
Navigation

Peenemünde: Polacy i cudowna broń Hitlera – rakieta V-2

Rakieta V-2 na wyrzutni w Peenemünde

Mediathek Sorted

Mediateka
  • 1. Inż. Antoni Kocjan - Szef wywiadu lotniczego Armii Krajowej.
  • 2. Rakieta V-2 na wyrzutni - Ośrodek testów rakietowych Peenemünde
  • 3. Rakieta V-2 podczas transportu - Ośrodek testów rakietowych Peenemünde
  • 4. V2 na starcie - Ośrodek testów rakietowych Peenemünde
  • 5. Wernher von Braun (w cywilnym ubraniu), konstruktor rakiet, w otoczeniu wojskowych - Pierwszy z lewej Dr. Walter Dornberger, bliski współpracownik von Brauna, współtwórca rakiety V-2.
  • 6. Robotnicy przymusowi podczas rąbania drewna - Peenemünde w styczniu
  • 7. Robotnicy przymusowi przy stole warsztatowym - Peenemünde w styczniu
  • 8. Robotnicy przymusowi przy sortowaniu drewna - Peenemünde, ośrodek testów rakietowych
  • 9. Praca przymusowa pod nadzorem - Warsztat w Peenemünde, między 1940-1945 r.
  • 10. Niemieccy wojskowi doglądają robotników przymusowych  - Praca na tokarkach w warsztacie
  • 11. Zachowane fragmenty rakiety V-2 w Parku Historycznym w Bliźnie  - Znaleziony w pobliżu byłego poligonu wojskowego SS Heidelager
  • 12. Zdjęcie rozpoznawcze ośrodka w Peenemünde - Rakiety V-2 na stanowisku testowym Peenemünde VII w dniu 23 czerwca.
  • 13. Wernher von Braun w swoim gabinecie - Centrum kosmicznego Stanów Zjednoczonych. 1 lipca został dyrektorem Centrum Lotów Kosmicznych NASA Marshall
  • 14. Dr von Braun stojący przy pięciu silnikach F-1 - Część rakiety „Saturn V”, centrum kosmiczne w stanie Alabama, prawdopodobnie 1969 r.
  • 15. Wernher von Braun i Walt Disney - W latach 50. von Braun współpracował z Disney Studio jako dyrektor techniczny, tworząc trzy filmy o eksploracji kosmosu dla telewizji. W tle znajduje się model rakiety V-2.
  • 16. Prezydent USA J.F. Kennedy i Wernher von Braun podczas rozmowy -
  • 17. Karlshagen po brytyjskim nalocie - Osiedle HVA, gdzie mieszkali naukowcy zaangażowani w testy rakietowe.
  • 18. Replika rakiety V-2 w Peenemünde - Oryginał znajduje się w bazie „Fort Bliss” w Teksasie.
  • 19. Budynek Muzeum Historyczno-Technicznego w Peenemünde - Teren dawnego ośrodka badawczo-konstrukcyjnego i elektrownii w Peenemünde
  • 20. Ubrania i przedmioty należące do robotników przymusowych w Peenemünde  - Wystawa w dawnej elektrowni
  • 21. Wystawa poświęcona historii rakiety V2 - Muzeum Historyczno-Techniczne Peenemünde (tablice informacyjne)
  •  22. Oryginalne tablice ostrzegawcze  - Od czasów wojskowego ośrodka badawczo-konstrukcyjnego na wyspie Uznam
  • 23. Muzeum Historyczno-Techniczne w Peenemünde - Budynek główny
  • Peenemünde und die Polen - Hörspiel von "COSMO Radio po polsku" auf Deutsch - In Zusammenarbeit mit "COSMO Radio po polsku" präsentieren wir Hörspiele zu ausgewählten Themen unseres Portals.

    Peenemünde und die Polen - Hörspiel von "COSMO Radio po polsku" auf Deutsch

    In Zusammenarbeit mit "COSMO Radio po polsku" präsentieren wir Hörspiele zu ausgewählten Themen unseres Portals.
1. Inż. Antoni Kocjan - Szef wywiadu lotniczego Armii Krajowej.
1. Inż. Antoni Kocjan
1. Inż. Antoni Kocjan - Szef wywiadu lotniczego Armii Krajowej. © Domena publiczna zgodnie z polskim prawem, fotograf nieznany
2. Rakieta V-2 na wyrzutni - Ośrodek testów rakietowych Peenemünde
2. Rakieta V-2 na wyrzutni
2. Rakieta V-2 na wyrzutni - Ośrodek testów rakietowych Peenemünde © Bundesarchiv Bild 141-1875A. Licencja: CC-BY-SA 3.0.
3. Rakieta V-2 podczas transportu - Ośrodek testów rakietowych Peenemünde
3. Rakieta V-2 podczas transportu
3. Rakieta V-2 podczas transportu - Ośrodek testów rakietowych Peenemünde © Bundesarchiv Bild 141-1875B. Licencja: CC-BY-SA 3.0.
4. V2 na starcie - Ośrodek testów rakietowych Peenemünde
4. V2 na starcie
4. V2 na starcie - Ośrodek testów rakietowych Peenemünde © Bundesarchiv, Bild RH8II Bild-146-1978-Anh.026-01. Licencja: CC-BY-SA 3.0.
1. Inż. Antoni Kocjan
Szef wywiadu lotniczego Armii Krajowej.
2. Rakieta V-2 na wyrzutni
Ośrodek testów rakietowych Peenemünde
3. Rakieta V-2 podczas transportu
Ośrodek testów rakietowych Peenemünde
4. V2 na starcie
Ośrodek testów rakietowych Peenemünde
5. Wernher von Braun (w cywilnym ubraniu), konstruktor rakiet, w otoczeniu wojskowych - Pierwszy z lewej Dr. Walter Dornberger, bliski współpracownik von Brauna, współtwórca rakiety V-2.
5. Wernher von Braun (w cywilnym ubraniu), konstruktor rakiet, w otoczeniu wojskowych
5. Wernher von Braun (w cywilnym ubraniu), konstruktor rakiet, w otoczeniu wojskowych - Pierwszy z lewej Dr. Walter Dornberger, bliski współpracownik von Brauna, współtwórca rakiety V-2. © Bundesarchiv, Bild 146-1978-Anh.030-02. Licencja: CC-BY-SA 3.0.
6. Robotnicy przymusowi podczas rąbania drewna - Peenemünde w styczniu
6. Robotnicy przymusowi podczas rąbania drewna
6. Robotnicy przymusowi podczas rąbania drewna - Peenemünde w styczniu © Bundesarchiv, RH8II Bild-B0274-43BSM. Licencja: CC-BY-SA 3.0.
7. Robotnicy przymusowi przy stole warsztatowym - Peenemünde w styczniu
7. Robotnicy przymusowi przy stole warsztatowym
7. Robotnicy przymusowi przy stole warsztatowym - Peenemünde w styczniu © Bundesarchiv, RH8II Bild-B0270-43 BSM. Licencja: CC-BY-SA 3.0.
8. Robotnicy przymusowi przy sortowaniu drewna - Peenemünde, ośrodek testów rakietowych
8. Robotnicy przymusowi przy sortowaniu drewna
8. Robotnicy przymusowi przy sortowaniu drewna - Peenemünde, ośrodek testów rakietowych © Bundesarchiv RH8II Bild-B0276-43 BSM. Licencja: CC-BY-SA 3.0.
5. Wernher von Braun (w cywilnym ubraniu), konstruktor rakiet, w otoczeniu wojskowych
Pierwszy z lewej Dr. Walter Dornberger, bliski współpracownik von Brauna, współtwórca rakiety V-2.
6. Robotnicy przymusowi podczas rąbania drewna
Peenemünde w styczniu
7. Robotnicy przymusowi przy stole warsztatowym
Peenemünde w styczniu
8. Robotnicy przymusowi przy sortowaniu drewna
Peenemünde, ośrodek testów rakietowych
9. Praca przymusowa pod nadzorem - Warsztat w Peenemünde, między 1940-1945 r.
9. Praca przymusowa pod nadzorem
9. Praca przymusowa pod nadzorem - Warsztat w Peenemünde, między 1940-1945 r. © Bundesarchiv RH8II Bild-B0259-43 BSM. Licencja: CC-BY-SA 3.0.
10. Niemieccy wojskowi doglądają robotników przymusowych  - Praca na tokarkach w warsztacie
10. Niemieccy wojskowi doglądają robotników przymusowych
10. Niemieccy wojskowi doglądają robotników przymusowych - Praca na tokarkach w warsztacie © Bundesarchiv, RH8II Bild-B0261-43 BSM. Licencja: CC-BY-SA 3.0, CC BY-SA 3.0.
11. Zachowane fragmenty rakiety V-2 w Parku Historycznym w Bliźnie  - Znaleziony w pobliżu byłego poligonu wojskowego SS Heidelager
11. Zachowane fragmenty rakiety V-2 w Parku Historycznym w Bliźnie
11. Zachowane fragmenty rakiety V-2 w Parku Historycznym w Bliźnie - Znaleziony w pobliżu byłego poligonu wojskowego SS Heidelager © Marek Kosniowski, Wikimedia Commons. Licencja: CC BY-SA 4.0.
12. Zdjęcie rozpoznawcze ośrodka w Peenemünde - Rakiety V-2 na stanowisku testowym Peenemünde VII w dniu 23 czerwca.
12. Zdjęcie rozpoznawcze ośrodka w Peenemünde
12. Zdjęcie rozpoznawcze ośrodka w Peenemünde - Rakiety V-2 na stanowisku testowym Peenemünde VII w dniu 23 czerwca. © Domena publiczna zgodnie z prawami autorskimi Korony na Wikimedia Commons
9. Praca przymusowa pod nadzorem
Warsztat w Peenemünde, między 1940-1945 r.
10. Niemieccy wojskowi doglądają robotników przymusowych
Praca na tokarkach w warsztacie
11. Zachowane fragmenty rakiety V-2 w Parku Historycznym w Bliźnie
Znaleziony w pobliżu byłego poligonu wojskowego SS Heidelager
12. Zdjęcie rozpoznawcze ośrodka w Peenemünde
Rakiety V-2 na stanowisku testowym Peenemünde VII w dniu 23 czerwca.
13. Wernher von Braun w swoim gabinecie - Centrum kosmicznego Stanów Zjednoczonych. 1 lipca został dyrektorem Centrum Lotów Kosmicznych NASA Marshall
13. Wernher von Braun w swoim gabinecie
13. Wernher von Braun w swoim gabinecie - Centrum kosmicznego Stanów Zjednoczonych. 1 lipca został dyrektorem Centrum Lotów Kosmicznych NASA Marshall © Biuro Komunikacji NASA
14. Dr von Braun stojący przy pięciu silnikach F-1 - Część rakiety „Saturn V”, centrum kosmiczne w stanie Alabama, prawdopodobnie 1969 r.
14. Dr von Braun stojący przy pięciu silnikach F-1
14. Dr von Braun stojący przy pięciu silnikach F-1 - Część rakiety „Saturn V”, centrum kosmiczne w stanie Alabama, prawdopodobnie 1969 r. © Domena publiczna na Wikimedia Commons zgodnie z polityką praw autorskich NASA
15. Wernher von Braun i Walt Disney - W latach 50. von Braun współpracował z Disney Studio jako dyrektor techniczny, tworząc trzy filmy o eksploracji kosmosu dla telewizji. W tle znajduje się model rakiety V-2.
15. Wernher von Braun i Walt Disney
15. Wernher von Braun i Walt Disney - W latach 50. von Braun współpracował z Disney Studio jako dyrektor techniczny, tworząc trzy filmy o eksploracji kosmosu dla telewizji. W tle znajduje się model rakiety V-2. © Domena publiczna na Wikimedia Commons zgodnie z polityką praw autorskich NASA
16. Prezydent USA J.F. Kennedy i Wernher von Braun podczas rozmowy - null
16. Prezydent USA J.F. Kennedy i Wernher von Braun podczas rozmowy
16. Prezydent USA J.F. Kennedy i Wernher von Braun podczas rozmowy - null © Rząd federalny USA, domena publiczna na Wikimedia Commons
13. Wernher von Braun w swoim gabinecie
Centrum kosmicznego Stanów Zjednoczonych. 1 lipca został dyrektorem Centrum Lotów Kosmicznych NASA Marshall
14. Dr von Braun stojący przy pięciu silnikach F-1
Część rakiety „Saturn V”, centrum kosmiczne w stanie Alabama, prawdopodobnie 1969 r.
15. Wernher von Braun i Walt Disney
W latach 50. von Braun współpracował z Disney Studio jako dyrektor techniczny, tworząc trzy filmy o eksploracji kosmosu dla telewizji. W tle znajduje się model rakiety V-2.
16. Prezydent USA J.F. Kennedy i Wernher von Braun podczas rozmowy
16. Prezydent USA J.F. Kennedy i Wernher von Braun podczas rozmowy
17. Karlshagen po brytyjskim nalocie - Osiedle HVA, gdzie mieszkali naukowcy zaangażowani w testy rakietowe.
17. Karlshagen po brytyjskim nalocie
17. Karlshagen po brytyjskim nalocie - Osiedle HVA, gdzie mieszkali naukowcy zaangażowani w testy rakietowe. © R.A.F., domena publiczna zgodnie z Crown Copyright
18. Replika rakiety V-2 w Peenemünde - Oryginał znajduje się w bazie „Fort Bliss” w Teksasie.
18. Replika rakiety V-2 w Peenemünde
18. Replika rakiety V-2 w Peenemünde - Oryginał znajduje się w bazie „Fort Bliss” w Teksasie. © Monika Stefanek
19. Budynek Muzeum Historyczno-Technicznego w Peenemünde - Teren dawnego ośrodka badawczo-konstrukcyjnego i elektrownii w Peenemünde
19. Budynek Muzeum Historyczno-Technicznego w Peenemünde
19. Budynek Muzeum Historyczno-Technicznego w Peenemünde - Teren dawnego ośrodka badawczo-konstrukcyjnego i elektrownii w Peenemünde © Monika Stefanek
20. Ubrania i przedmioty należące do robotników przymusowych w Peenemünde  - Wystawa w dawnej elektrowni
20. Ubrania i przedmioty należące do robotników przymusowych w Peenemünde
20. Ubrania i przedmioty należące do robotników przymusowych w Peenemünde - Wystawa w dawnej elektrowni © Monika Stefanek
17. Karlshagen po brytyjskim nalocie
Osiedle HVA, gdzie mieszkali naukowcy zaangażowani w testy rakietowe.
18. Replika rakiety V-2 w Peenemünde
Oryginał znajduje się w bazie „Fort Bliss” w Teksasie.
19. Budynek Muzeum Historyczno-Technicznego w Peenemünde
Teren dawnego ośrodka badawczo-konstrukcyjnego i elektrownii w Peenemünde
20. Ubrania i przedmioty należące do robotników przymusowych w Peenemünde
Wystawa w dawnej elektrowni
21. Wystawa poświęcona historii rakiety V2 - Muzeum Historyczno-Techniczne Peenemünde (tablice informacyjne)
21. Wystawa poświęcona historii rakiety V2
21. Wystawa poświęcona historii rakiety V2 - Muzeum Historyczno-Techniczne Peenemünde (tablice informacyjne) © Monika Stefanek
 22. Oryginalne tablice ostrzegawcze  - Od czasów wojskowego ośrodka badawczo-konstrukcyjnego na wyspie Uznam
22. Oryginalne tablice ostrzegawcze
22. Oryginalne tablice ostrzegawcze - Od czasów wojskowego ośrodka badawczo-konstrukcyjnego na wyspie Uznam © Monika Stefanek
23. Muzeum Historyczno-Techniczne w Peenemünde - Budynek główny
23. Muzeum Historyczno-Techniczne w Peenemünde
23. Muzeum Historyczno-Techniczne w Peenemünde - Budynek główny © Monika Stefanek
Peenemünde und die Polen - Hörspiel von "COSMO Radio po polsku" auf Deutsch - In Zusammenarbeit mit "COSMO Radio po polsku" präsentieren wir Hörspiele zu ausgewählten Themen unseres Portals.
Peenemünde und die Polen - Hörspiel von "COSMO Radio po polsku" auf Deutsch
Peenemünde und die Polen - Hörspiel von "COSMO Radio po polsku" auf Deutsch - In Zusammenarbeit mit "COSMO Radio po polsku" präsentieren wir Hörspiele zu ausgewählten Themen unseres Portals.
21. Wystawa poświęcona historii rakiety V2
Muzeum Historyczno-Techniczne Peenemünde (tablice informacyjne)
22. Oryginalne tablice ostrzegawcze
Od czasów wojskowego ośrodka badawczo-konstrukcyjnego na wyspie Uznam
23. Muzeum Historyczno-Techniczne w Peenemünde
Budynek główny
Peenemünde und die Polen - Hörspiel von "COSMO Radio po polsku" auf Deutsch
In Zusammenarbeit mit "COSMO Radio po polsku" präsentieren wir Hörspiele zu ausgewählten Themen unseres Portals.
Więcej
Rakieta V-2 na wyrzutni w Peenemünde
Rakieta V-2 na wyrzutni w Peenemünde

Wrzesień 1992 roku. Niemcy przygotowują się do drugiej rocznicy zjednoczenia kraju, przypadającej 3 października. W liczącej zaledwie trzystu mieszkańców wiosce Peenemünde na Wyspie Uznam w Meklemburgii-Pomorzu Przednim trwają tym czasem przygotowania do obchodów 50. rocznicy pierwszego udanego startu rakiety V-2 (od „Vergeltungswaffe“ - broń odwetowa), którą wystrzelono tu 3 października 1942 roku. Federalny Związek Przemysłu Lotniczego i Kosmicznego (Bundesverband der Deutschen Luft- und Raumfahrtindustrie) zamierza uczcić ten dzień jako rocznicę narodzin kosmonautyki. Przemilcza przy tym przeznaczenie militarne rakiet produkowanych w działającym na Uznamie w czasie drugiej wojny światowej ośrodku badawczo-konstruktorskim i wielotysięczną liczbę ofiar - skutek użycia tej broni podczas nalotów m.in. na Londyn i Antwerpię.

Wokół uroczystości w Peenemünde wybucha międzynarodowy skandal. Obchody udaje się odwołać w ostatniej chwili. Rozpoczyna się za to trwająca latami dyskusja na temat ambiwalentnej roli nauki w służbie totalitarnemu państwu. Dobitnym tego przykładem jest właśnie ośrodek Heeresversuchsanstalt na wyspie Uznam – swego czasu jedno z największych miejsc konstrukcji rakiet na świecie.

Pierwsze testy z wykorzystaniem ciekłego paliwa rakietowego przeprowadzono już na początku lat 30-tych XX wieku. Prób dokonywano w ośrodku doświadczalnym Kummersdorf, około 60 kilometrów na południe od Berlina. Bliskość metropolii nie pozwalała jednak na rozbudowę poligonu, a Trzecia Rzesza postawiła sobie za cel stworzenie broni, której nic nie byłoby w stanie pokonać. Zapada więc decyzja o przeniesieniu ośrodka do Peenemünde, niewielkiej wioski rybackiej położonej na północnym cyplu wyspy Uznam nad Morzem Bałtyckim. Teren pod inwestycję wybiera sam Wernher von Braun, genialny naukowiec i jeden z głównych konstruktorów rakiety V-2, w swojej pracy całkowicie oddany reżimowi Hitlera. Strategiczne położenie Peenemünde wydaje się być idealne do prowadzenia testów militarnych, a proste wybrzeże daje gwarancję, że lot rakiety będzie można śledzić nawet przez 300 kilometrów. Wieś zostaje wysiedlona, a w jej miejscu od 1936 roku powstaje wojskowy ośrodek doświadczalny wraz z bazą i lotniskiem Luftwaffe.

Przez pierwsze lata działalności zakładu naukowcy, inżynierowie i wojskowi dysponują niemal nieograniczonymi środkami finansowymi. Wszystko jest podporządkowane idei stworzenia cudownej broni. Prace nad rakietą przyspiesza wybuch drugiej wojny światowej. Coraz bardziej daje się we znaki brak siły roboczej. Mimo zakwalifikowania prac prowadzonych w ośrodku jako „ściśle tajne“, nieuniknione staje się sprowadzenie pracowników z zagranicy. Do Peenemünde trafiają pierwsi robotnicy przymusowi, z czasem też jeńcy wojenni i więźniowie obozów koncentracyjnych m.in. w Ravensbrück. Z miesiąca na miesiąc jest ich coraz więcej. Najwięcej wśród nich jest Polaków i Sowietów, są też Francuzi, Brytyjczycy, Czesi i Holendrzy. Szacuje się, że łącznie w Peenemünde pracowało od 10 do 12 tysięcy robotników przymusowych.[1]

 

[1] Wprowadzenie do tomu „Raketen und Zwangsarbeit in Peenemünde“, Günther Jikeli (red.), Friedrich-Ebert-Stiftung, Schwerin 2014