Hermann Scheipers

„W porządku!” mówi po polsku i bez akcentu Hermann Scheipers, kiedy proponuję opublikowanie licznych zdjęć z jego prywatnego archiwum na portalu internetowym Porta Polonica. Hermann Scheipers jest katolickim księdzem. 24 lipca 2015 r. skończy 102 lata. Wśród Polaków mieszkających w Niemczech cieszy się zasłużonym szacunkiem. Wyjątkowe zaangażowane w sprawy polskich robotników przymusowych było przyczyną jego aresztowania w 1940 r., a później uwięzienia w obozie koncentracyjnym w Dachau. Tylko dzięki pomocy jego siostry bliźniaczki Anny udało mu się uniknąć komory gazowej.

Dziś rozmawiamy w jego rodzinnym Ochtrup w Westfalii o niezwykłych kolejach losu i cierpieniach doznanych pod dwoma niemieckimi dyktaturami. Od razu ma się wrażenie, że ksiądz chętnie o tym opowiada. Jego głos nieco się łamie, lecz wciąż bije od niego ogromna siła, przekonanie i pewność siebie, które z pewnością pomogły mu przetrwać piekło obozu koncentracyjnego i pozwoliły uciec z marszu śmierci po ewakuacji obozu w 1945 r. (por. rozmowa Jacka Barskiego z Hermannem Scheipersem przeprowadzona 12 maja 2015 r. w Ochtrup – mediateka).

Hermann Scheipers jest człowiekiem czynu i idei. I człowiekiem głębokiej wiary. Widać to już na zdjęciach portretowych wykonanych na przestrzeni całego wieku, z których spogląda niezłomnie, z charyzmą i wewnętrznym przekonaniem, wiedząc, dokąd zmierza. Delikatny, niemal tajemniczy uśmiech, nawet na fotografiach z obozu koncentracyjnego, niesie z sobą poczucie ufności i radości, wyraża jego chrześcijańskie credo życiowe, że wiara nie zna lęku.

Hermann Scheipers urodził się 24 lipca 1913 r. w Ochtrup. W 1928 r. zdał maturę w Reihne. Rok później symbolicznie pożegnał się z dotychczasowym życiem. W pierwszą rocznicę matury wyrzucił stare zeszyty do rzeki Ems i postanowił zostać księdzem. Zachował przy tym otwartość na świat, zainteresowanie innymi kulturami i językami. Objechał na rowerze Francję, a za pomocą fortelu udało mu się zdobyć miejsce na rejs do Norwegii organizowany przez nazistowską organizację „Kraft durch Freude”.

1 sierpnia 1937 r. przyjął święcenia kapłańskie w katedrze św. Piotra w Budziszynie. Działalność kapłańską rozpoczął w Hubertusburg pod Lipskiem, gdzie nawiązał wiele znajomości z żyjącymi tam Polakami. W swojej książce „Gratwanderung” / Balansując na krawędzi/ opisał pewne zdarzenie warte wspomnienia w tym miejscu: „W 1939 r. zabrałem swoim samochodem Polkę, która chciała się dostać do polskiej ambasady w Lipsku. Było to zaraz po nocy kryształowej. Jechaliśmy po odłamkach rozbitych szyb wystawowych. Wielu Żydów stało w wodach rzeki Pleiße, a dziedziniec ambasady pełen był polskich Żydów szukających tam schronienia.”[1]

Po napaści Niemiec na Polskę i wybuchu II wojny światowej 1 września 1939 r. ksiądz po raz pierwszy uświadomił sobie ogrom nieszczęścia, jakie Niemcy sprowadzili na Polaków, deportując ich do Niemiec do pracy przymusowej. Polakom nie wolno było brać udziału w niemieckich nabożeństwach. A ponieważ nie istniał jednoznaczny zakaz odprawiania nabożeństw dla Polaków, Scheipers bez namysłu zorganizował więc dla nich posługę duchową. Z pomocą tłumacza z obozu pracy przymusowej w Mahlis, który przetłumaczył liturgię na język polski, przygotował specjalne nabożeństwo dla Polaków. Stało się to przyczyną donosu, jaki burmistrz Wermsdorfu złożył wówczas na Scheipersa do lipskiego gestapo.

W 1940 r. Scheipersa wezwano na przesłuchanie, a ponieważ nie chciał zaprzeć się swojej wiary, kapłańskiego powołania i odstąpić od posługi pasterskiej sprawowanej dla polskich robotników przymusowych, został aresztowany. Szczytem cynizmu było wręczenie mu nakazu aresztowania prewencyjnego 24 grudnia 1940 r. o godz. 16.00. Tak zaczęło się jego męczeństwo w nazistowskich Niemczech. 28 marca 1941 r. Scheipersa przewieziono do obozu koncentracyjnego w Dachau, gdzie w bloku nr 26 stłoczono ponad tysiąc księży i duchownych, którzy codziennie cierpieli zniewagi i szykany.