Madame Szymanowska i Goethe – tląca się miłość?
Nie wiadomo, dlaczego Szymanowska chciała poznać Goethego. W każdym razie wraz z rodzeństwem udała się 8 sierpnia do Marienbadu – niedawno założonego i szybko rozwijającego się uzdrowiska w Czechach, wchodzących w skład austriackich krajów koronnych. W 1808 roku, z inicjatywy klasztoru norbertańskiego w Teplu, zbudowano tam pierwszy dom kąpielowy. Budynek został zlokalizowany czternaście kilometrów na zachód od klasztoru, w pobliżu siarkowego źródła Maryi, które wraz z sąsiednimi źródłami leczniczymi było znane już od średniowiecza. Ostatecznie publikacje klasztornego lekarza na temat leczniczego działania źródeł doprowadziły do powstania uzdrowiska z zaledwie kilkoma budynkami z pruskiego muru, które po 1813 roku zaczęło się rozwijać i rozbudowywać (zdj. nr 3). W pierwszym sezonie kąpielowym w 1815 roku kuracjuszom można było zaoferować już siedem budynków noclegowych[18]. W 1818 roku miejscowość Marienbad, której nazwę nadano od pobliskiego źródła, uzyskała oficjalny status uzdrowiska. Do 1820 roku powstały nad źródłami i w punktach widokowych klasycystyczne pawilony, założono parki oraz pobudowano reprezentacyjne domy zdrojowe i zajazdy (zdj. nr 4). Pierwotny sielankowy pejzaż doliny w Lesie Sławkowskim (niem. Kaiserwald, czyli Las Cesarski), został jednak zachowany, tak że nadal można było się nim delektować (zdj. nr 5). W 1824 roku miejscowość posiadała już 40 budynków, a tutejsze uzdrowisko cieszyło się dobrą reputacją wśród gości, którzy przyjeżdżali na leczenie także do pobliskiego i wiele starszego Karlsbadu, ale też do innych kurortów w okolicach Eger[19].
W omawianym tu czasie, do Marienbadu zjeżdżała elita z całej Europy – rocznie około ośmiuset gości uzdrowiskowych. W sierpniu 1823 roku byli wśród nich: asesor rządowy Ludwig baron von Mannsbach z Greiz [miasto w Turyngii, pol. nazwa historyczna Grójec – przyp. tłum.]; polski generał dywizji Jan Nepomucen Umiński z Poznania; Charlotte baronowa von Hahn, „rosyjska rzeczywista małżonka radcy stanu z Kurlandii”; baronowa Bernhardine von Aachen z Westfalii; niejaki Kajetan von Szydłowsky, „właściciel dóbr ziemskich i rycerz polskich zakonów z Warszawy”; Ferdinand baron von Reiboldt, „królewsko-saksoński tajny radca finansowy z małżonką, z domu baronessa Pflugk, oraz córką, z Drezna”; bawarski lejtnant; guwerner z Greiz; królewsko-bawarski radca sądu apelacyjnego wraz z małżonką z Monachium; kupcy i arystokraci z Pragi i Berlina; Leopold hrabia Kinsky von Wchinitz und Tetta, „cesarsko-królewski podkomorzy i właściciel majątku” z Wiednia; adwokat i jego małżonka z Budziejowic; hrabia von Mycielski, ziemianin z Poznania; baron Skórzewski, „właściciel majątku z Ekelma (sic!, prawdopodobnie z Chełmna) w Polsce” oraz przybyła z Berlina śpiewaczka operowa Anna Milder-Hauptmann, by wymienić tylko kilkoro gości, którzy – podobnie jak Szymanowska i jej rodzeństwo – przybyli do Marienbadu w pierwszych jedenastu dniach sierpnia 1823 r. Głównie zatrzymywano się w zajazdach Zum Stern, Zum Prinzen, Zur Goldenen Sonne, Zur Goldenen Krone, Zum Schwarzen Adler, Zur Goldenen Traube, Zum Goldenen Falken, Zum Goldenen Löwen, Zum Weißen Schwan czy w Klingers Gasthof (miejsce zakwaterowania Szymanowskiej, jej siostry i brata), w Sächsisches albo w Russisches Haus, w hotelach Zum Römer, Zur Stadt Dresden, Zum Grünen Kreuze albo w Domu Zdrojowym[20].
[18] D. von Gersdorff, Goethes späte Liebe. Die Geschichte der Ulrike von Levetzow, Leipzig 2005, s. 9.
[19] „Marienbad in Böhmen, das neben Töplitz, Carlsbad und Franzensbrunn einen Rang zu behaupten sucht ...” [„Marienbad w Czechach, konkurujący z Teplitz, Karlsbadem i Franzesbadem…”] (Allgemeine deutsche Real-Encyclopädie..., wyd. 6, t. 6, Leipzig 1824, s. 146), [online:] https://opacplus.bsb-muenchen.de/Vta2/bsb10710725/bsb:1014601?queries=Marienbad&language=de&c=default )
[20] Lista gości kąpielowych w Marienbadzie przybyłych w 1823 roku (patrz PDF nr 1), nr 618-685, od 1 do 11 sierpnia 1823 r.