Madame Szymanowska i Goethe – tląca się miłość?

Szymanowska i jej siostra pojawiają się w dzienniku Goethego po raz pierwszy pod datą 14 sierpnia. Tego dnia spotkał pianistkę po rozmowach, które prowadził z baronem von Manteufflem i majorem von Wartenbergem, przypuszczalnie na jej koncercie, o którym pisał w liście do Zeltera dziesięć dni później. W prywatnym dzienniku odnotował: „U Madame Szymanowskiej, która w sąsiednim domu grała na fortepianie, jeden utwór Hummla, jeden swój i dwa inne, bardzo pięknie. Z nią na spacerze do młyna. Deszcz nas zaskoczył. Pod parasolami do źródła. Wieczorem na tarasie”[28]. W kolejnych dwóch dniach napisał wiersze dla obu sióstr i trzeciego dnia wpisał je do ich sztambuchów, po czym przekazał je właścicielkom, porozumiewając się prawdopodobnie po francusku[29]: „Wiersze do obu albumów gotowe i w nich wpisane. Madame Szymanowska z wizytą u mnie. Ciekawa wpisu w albumie”[30]. Następne spotkania odbyły się, zgodnie z zapisem w dzienniku Goethego, dopiero 20 sierpnia i 4 września, ponieważ tymczasem udał się on do Eger i Karlsbadu, między innymi w celu przeprowadzenia w okolicy badań geologicznych, a także skompletowania swojej kolekcji minerałów. Prawdopodobnie 7 września Szymanowska opuściła Marienbad, nie spotykając się już tam więcej z wielbicielem, co można wnioskować z zapisanych przez niego słów: [po moim powrocie] „zastałem haftowany talerz od Madame Szymanowskiej. Podobnie jak i inne drobiazgi, które trafiły do mnie pod moją nieobecność”[31].

O polskiej pianistce Goethe pisał również w listach do innych adresatów. Do synowej Ottilie i do Christopha Ludwiga Friedricha Schultza, berlińskiego prawnika, filologa i radcy stanu, skierował te same słowa, pisząc 18/19 sierpnia: „Madame Szymanowska, żeński Hummel z delikatnym polskim polotem, sprawiła mi w ostatnich dniach wiele radości; za tą polską życzliwością krył się największy talent, poniekąd tylko w tle albo […] na odwrót. Talent ten mógłby zmiażdżyć, gdyby nie jej gracja, która czyni go wybaczalnym”[32]. W jednym z listów do syna Augusta napomknął o swoich problemach sercowych z Ulrike, które Anna Milder-Hauptmann i Szymanowska złagodziły swoją muzyką: „Pozostało jeno lekkie rozdrażnienie, z którego zdałem sobie sprawę dopiero słuchając muzyki; bez pań Milder i Szymanowskiej nigdy nie doświadczyłbym tego”[33]. Dodać należy, że kompozytor i pianista Johann Nepomuk Hummel – uczeń Mozarta, Antonio Salieriego i Haydna – był od 1819 roku nadwornym kapelmistrzem w Weimarze i jedną z najbardziej znanych osobistości w mieście. Zdaniem muzykologa Joela Sachsa, wizyta w Weimarze bez zobaczenia Goethego i bez usłyszenia grającego Hummla nie byłaby dla żadnego turysty kompletna[34]. Szymanowska spotkała Hummla prawdopodobnie w Petersburgu w 1822 roku, który w tym samym czasie co ona koncertował tam podczas swojej jedynej podróży po Rosji, o czym donosiła „Allgemeine musikalische Zeitung”[35].