Józef Piłsudski w niemieckich więzieniach

Józef Piłsudski i Kazimierz Sosnkowski podczas internowania w twierdzy magdeburskiej, 1918 r.
Józef Piłsudski i Kazimierz Sosnkowski podczas internowania w twierdzy magdeburskiej, 1918 r.

Dopiero po południu udało mu się zobaczyć Aleksandrę Szczerbińską i córką Wandą. Następnie wydarzenia potoczyły się bardzo szybko. 11 listopada J. Piłsudski przejął od Rady Regencyjnej władzę zwierzchnią nad wojskiem. Dzień później wydał oświadczenie informujące, że Rada zwróciła się do niego z prośbą o utworzenie rządu narodowego.

Van Gülpen zatrzymał się w Warszawie przez dwa dni. Mieszkał na prywatnej kwaterze. Przed powrotem do Berlina otrzymał od Piłsudskiego na pamiątkę podpisaną fotografię. Miał do dyspozycji osobny przedział zarezerwowany tylko “dla rządu“. Hr. Kessler został wkrótce niemieckim posłem w Polsce. Przebywał w Warszawie od 20 listopada do 15 grudnia 1918 r. (do jego zadań należało m.in. rozwiązanie problemów związanych z ewakuacją wojsk niemieckich).

Kilka miesięcy później, w marcu 1919 roku J. Piłsudski udzielił wywiad francuskiej gazecie „Le Petit Parisien“. Nie pozostawił wątpliwości, co sądzi o niemieckim dyplomacie i jego udziale w oswobodzeniu z więzienia. Dla Piłsudskiego – nie bez racji – był to zwyczajny fragment politycznej gry:

„Znałem go osobiście i miałem z nim do czynienia podczas wojny, gdy dowodziłem Legionami – mówił Piłsudski –. Wiedział, że rewolucja mnie uwolni. Chciał nadać sobie pozory zasługi, że mnie uwolnił, i wyobrażał sobie również niewątpliwie, że w ten sposób zaszkodzi mi w oczach Koalicji oraz że dwa lata więzienia niemieckiego pójdą w niepamięć“.

 

Krzysztof Ruchniewicz, czerwiec 2018 r.  

 

Cytaty pochodzą:

P. van Gülpen, Moje Spotkanie z Piłsudskim, „Niepodległość”, t. 14 (lipiec–grudzień 1936), s. 441–447; 

Wywiad z „Le Petit Parisien“ (16.03.1919), w: Józef Piłsudski, Pisma zbiorowe, t. 5, Warszawa 1937, s. 66; 

Wacław Lipiński, Uwolnienie Józefa Piłsudskiego z Magdeburga według relacji hr. Harry Kesslera, „Niepodległość”, t. 18 (listopad–grudzień 1938), s. 462–469; 

M. J. Wielopolska, Więzienne drogi Komendanta. Gdańsk-Szpandawa-Wesel-Magdeburg, Kraków 1939; 

Aleksandra Piłsudska, Wspomnienia, Londyn 1960; 

Wacław Jędrzejewicz, Kronika życia Józefa Piłsudskiego 1867–1935, t. 1: 1867–1920, Londyn 1977.

 

Wystawa:  

W „Ravelin 2“ w Magdeburgu wystawa pokazuje historię twierdzy i garnizonu cytadeli. Na wystawie znajduje się również model domu, w którym przebywał J. Piłsudski.

 

Prezydent Republiki Federalnej Niemiec Frank-Walter Steinmeier 5. czerwca 2018 r. w Warszawie (po Niemiecku):

http://www.bundespraesident.de/SharedDocs/Reden/DE/Frank-Walter-Steinmeier/Reden/2018/06/180605-Polen-Warschau-Konferenz.html 

 

Mediateka
  • Ulotka informująca o powrocie J. Piłsudskiego do Warszawy, 1918 r.

    Ulotka informująca o powrocie J. Piłsudskiego do Warszawy, 1918 r.
  • Józef Piłsudski i Kazimierz Sosnkowski w r. 1914

    Komendant Józef Piłsudski w towarzystwie przyjaciela swego Kazimierza Sosnkowskiego z okresu przed aresztowaniem, 1914 r.
  • Ulotka. Rada Regencyjna przekazuje władzę Józefowi Piłsudskiemu, 1918 r.

    Ulotka. Rada Regencyjna przekazuje władzę Józefowi Piłsudskiemu, 1918 r.
  • Ulotka. Dzień swoich imienin spędza Komendant Piłsudski w więzieniu niemieckim, 1918 r.

    Ulotka. Dzień 18 marca, dzień swoich imienin spędza Komendant Piłsudski w więzieniu niemieckim, 1918 r.
  • Ulotka. Protest przeciwko uwięzieniu Komendanta Piłsudskiego, 1917 r.

    Ulotka. Dnia 29 bm, w niedzielę zbieramy się o godz. 11 rano na rynku u stóp pomnika Adama Mickiewicza aby zaprotestować przeciwko uwięzieniu bezprawnemu Komendanta Józefa Piłsudskiego oraz Szefa Szta...
  • Józef Piłsudski, Moje pierwsze boje. Wspomnienia spisane w twierdzy magdeburskiej, 1925 r.

    Józef Piłsudski, Moje pierwsze boje. Wspomnienia spisane w twierdzy magdeburskiej, Warszawa : "Bibljoteka Polska", 1925 (Bydgoszcz : Zakł. Graf. Inst. Wyd. "Bibljoteka Polska“).
  • Piłsudski i Sosnkowski podczas internowania w twierdzy magdeburskiej, 1918 r.

    Józef Piłsudski i Kazimierz Sosnkowski podczas internowania w twierdzy magdeburskiej, 1918 r.
  • Festungsgefängnis Spandau

    Festungsgefängnis Spandau
  • Głowna brama Twierdzy Wesel

    Głowna brama Twierdzy Wesel / Das Haupttor der Zitadelle in Wesel von der Stadtseite aus gesehen.
  • Strona 1 „Kuriera Warszawskiego“ z 10 listopada 1918 r.

    Strona 1 „Kuriera Warszawskiego“ z 10 listopada 1918 r.
  • Domek na terenie twierdzy w Magdeburgu, w którym przebywał J. Piłsudski

    Domek na terenie twierdzy w Magdeburgu, w którym przebywał J. Piłsudski.
  • Domek na terenie twierdzy w Magdeburgu

    Domek na terenie twierdzy w Magdeburgu, w którym przebywał J. Piłsudski.
  • Widok ogólny, twierdza w Magdeburgu

    Widok ogólny, twierdza w Magdeburgu.
  • Plan twierdzy w Magdeburgu

    Plan twierdzy w Magdeburgu. Dom, w którym przebywał Piłsudski, jest oznaczony kółkiem.
  • Restauracja Hiller w Berlinie

    Restauracja Hiller w Berlinie
  • Karykatura Marszałka J. Piłsudskiego, 1927 r.

    Gustaw Rogalski: Z albumu karykatur 1914-1928 Marszałka J. Piłsudskiego: na pamiątkę dziesięciolecia 1918-1928 niepodległości Polski. Litografia, papier; ok. 33 x 26 cm.
  • Domek na terenie twierdzy w Magdeburgu

    Domek na terenie twierdzy w Magdeburgu, w którym przebywał J. Piłsudski.
  • Domek na terenie twierdzy w Magdeburgu.

    Domek na terenie twierdzy w Magdeburgu.
  • Domek na terenie twierdzy w Magdeburgu

    Domek na terenie twierdzy w Magdeburgu.
  • Domek na terenie twierdzy w Magdeburgu

    Domek na terenie twierdzy w Magdeburgu.
  • Domek na terenie twierdzy w Magdeburgu

    Domek na terenie twierdzy w Magdeburgu.
  • Wnętrze domu w Magdeburgu

    Wnętrze domu, w którym przebywał J. Piłsudski w Magdeburgu.
  • Wnętrze domu w Magdeburgu

    Wnętrze domu w Magdeburgu.
  • Polscy goście w domu, w którym przebywał J. Piłsudski w Magdeburgu

    Polscy goście w domu, w którym przebywał J. Piłsudski w Magdeburgu.
  • Polscy goście w domu, w którym przebywał J. Piłsudski w Magdeburgu

    Polscy goście w domu, w którym przebywał J. Piłsudski w Magdeburgu.
  • Polscy goście w domu, w którym przebywał J. Piłsudski w Magdeburgu

    Polscy goście w domu, w którym przebywał J. Piłsudski w Magdeburgu.
  • Akt dostawy domu Piłsudskiego, 1937 r.

    Akt dostawy domu Piłsudskiego, 1937 r.
  • Rozbiórka domu, w którym przebywał J. Piłsudski

    Rozbiórka domu, w którym przebywał J. Piłsudski.
  • Rozbiórka domu, w którym przebywał J. Piłsudski

    Rozbiórka domu, w którym przebywał J. Piłsudski.
  • Rozbiórka domu, w którym przebywał J. Piłsudski

    Rozbiórka domu, w którym przebywał J. Piłsudski.
  • Rozbiórka domu, w którym przebywał J. Piłsudski

    Rozbiórka domu, w którym przebywał J. Piłsudski.
  • Rozbiórka domu, w którym przebywał J. Piłsudski

    Rozbiórka domu, w którym przebywał J. Piłsudski.
  • Rozbiórka domu, w którym przebywał J. Piłsudski

    Rozbiórka domu, w którym przebywał J. Piłsudski.
  • Rozbiórka domu, w którym przebywał J. Piłsudski

    Rozbiórka domu, w którym przebywał J. Piłsudski.
  • Rozbiórka domu, w którym przebywał J. Piłsudski

    Rozbiórka domu, w którym przebywał J. Piłsudski.
  • Rozbiórka domu, w którym przebywał J. Piłsudski

    Rozbiórka domu, w którym przebywał J. Piłsudski.
  • Rozbiórka domu, w którym przebywał J. Piłsudski

    Rozbiórka domu, w którym przebywał J. Piłsudski.
  • Dom z Magdeburga na terenie parku belwederskiego w Warszawie, 1939 r.

    Dom z Magdeburga, w którym więziony był Józef Piłsudski, na terenie parku belwederskiego w Warszawie, 1939 r.
  • Dzisiejszy teren cytadeli w Magdeburgu

    Dzisiejszy teren cytadeli w Magdeburgu
  • Dzisiejszy teren cytadeli w Magdeburgu

    Dzisiejszy teren cytadeli w Magdeburgu
  • Dzisiejszy teren cytadeli w Magdeburgu

    Dzisiejszy teren cytadeli w Magdeburgu
  • Dzisiejszy teren cytadeli w Magdeburgu

    Dzisiejszy teren cytadeli w Magdeburgu
  • Dzisiejszy teren cytadeli w Magdeburgu

    Dzisiejszy teren cytadeli w Magdeburgu
  • Po drodze z Magdeburga do Berlina podróżni zjedli śniadanie w miasteczku Genthin.

    Po drodze z Magdeburga do Berlina podróżni zjedli śniadanie w miasteczku Genthin.
  • Gedenktafel an der ersten Wohnstätte in Warschau

    Gedenktafel an der ersten Wohnstätte in Warschau ab 10. November 1918
  • Gedenktafel an der ersten Wohnstätte in Warschau

    Gedenktafel an der ersten Wohnstätte in Warschau ab 10. November 1918
  • Józef Piłsudski - Hörspiel von "COSMO Radio po polsku" auf Deutsch

    In Zusammenarbeit mit "COSMO Radio po polsku" präsentieren wir Hörspiele zu ausgewählten Themen unseres Portals.
  • „Drei Tage im November. Józef Piłsudski und die polnische Unabhängigkeit 1918“

    Von Magdeburg in die Unabhängigkeit Polens - ein Film über einen polnischen Mythos.