„Polak w Niemczech” (1925–1972). Organ Związku Polaków w Niemczech

Treści i cele (polityczne) organu związkowego
 

Profil tematyczny „Polaka w Niemczech” obejmował różne obszary – jednak głównie kulturę, politykę, tematykę religijną i językową oraz działalność ZPwN. Czasopismo co miesiąc informowało o rozwoju polskiego życia kulturalnego w Niemczech, poruszało tematy poświęcone językowi polskiemu i konieczności jego kształcenia oraz świadomości narodowej Polek i Polaków mieszkających w Niemczech. W centrum uwagi znajdowały się również ważne wydarzenia (polityczne) w odrodzonej Polsce i w Niemczech. Poza tym także polskie życie religijne w Niemczech oraz kwestia współpracy ZPwN z polskimi duchownymi. W 1934 roku ukazało się nawet specjalne wydanie „Polaka w Niemczech”, które na 28 stronach dokumentowało pielgrzymkę Polaków z Niemiec do Rzymu, odbytą w listopadzie 1933 roku (zdj. nr 5–7). W „Polaku w Niemczech” publikowano także teksty pieśni i wierszy, artykuły poświęcone tematyce historycznej, wydarzeń sportowych i rozrywkowych. W 1927 roku zarząd ZPwN postanowił wprowadzić w życie tzw. „kalendarz pracy” – tematyczny podział pracy na miesiące, który był odtąd stosowany przez większość wydawnictw prasowych Związku. Polegał on na tym, że każdy miesiąc miał być poświęcony innej kwestii. I tak w miesiącu styczniu miano zajmować się sprawozdaniami na temat organizacji Związku, a także jego działalności i celów. Luty był zarezerwowany dla literatury, polskiej prasy i polskiego życia kulturalnego (zdj. nr 8), podczas gdy marzec zadedykowano życiu religijnemu i polskim nabożeństwom w Niemczech. Na kwiecień wybrano sprawy młodzieży oraz różnych, działających na terenie Niemiec (zdj. nr 9), wiodącym tematem w maju był sport (zdj. nr 10). Czerwiec stał pod znakiem matki i dziecka (zdj. nr 11), z kolei w lipcu chodziło o polski śpiew i polskie chóry. W letnim miesiącu sierpniu należało się zająć wszystkim kwestiom związanym z tematem urlopu, podczas gdy we wrześniu uwaga skupiała się na sprawach dotyczących polskiej społeczności. Edukacja w zakresie dobroczynności miała być tematem na październik. W listopadzie miano zająć się związkami zawodowymi, a grudzień na koniec roku miał być miesiącem polskich spółdzielni. Wszystkie organizacje polonijne miały realizować swoje zadania na podstawie tak zatwierdzonego harmonogramu rocznego[12].

Poza tym, jako organ ZPwN „Polak w Niemczech” odzwierciedlał poglądy i cele organizacji. Jednym z dwóch głównych celów ZPwN było wtedy i jest do dziś wspieranie polskiej kultury w Niemczech ze szczególnym uwzględnieniem języka polskiego oraz polskich obyczajów i tradycji, zaś drugim reprezentowanie interesów politycznych Polek i Polaków wobec władz niemieckich. Tak więc w okresie Republiki Weimarskiej „Polak w Niemczech” stanowił między innymi platformę informacyjną dla politycznej działalności Związku – dwa istotne osiągnięcia w tym czasie to na przykład oddelegowanie dwóch przedstawicieli ZPwN do pruskiego Landtagu w 1924 roku oraz przyznane Związkowi w 1928 roku zezwolenie na otwarcie polskich szkół w Niemczech[13]. Innym centralnym postulatem ZPwN była i jest do dziś kwestia uznania Polek i Polaków mieszkających na terytorium Niemiec jako mniejszości narodowej a także przestrzegania praw mniejszości, wielokrotnie dokumentowanych na łamach czasopisma związkowego.