„Polak w Niemczech” (1925–1972). Organ Związku Polaków w Niemczech

„Polak w Niemczech” i krajobraz prasy polskiej w Niemczech
 

Związek, stosunkowo szybko po swoim powstaniu, wystąpił z inicjatywą rozbudowy polskiej prasy w Niemczech, wpisując się w trwającą od trzech dekad historię polskich wydawnictw prasowych w Niemczech. W tym celu w kwietniu 1923 roku zorganizował zjazd prasy polskiej, z nadzieją, że za jego pomocą istniejące w Rzeszy Niemieckiej polskojęzyczne media uda się podporządkować założeniom i celom Związku[6]. Pod koniec XIX w. i na początku XX w. istniało w Niemczech sporo polskich tytułów prasowych, choćby takie jak „Wiarus Polski” w Bochum, „Dziennik Berliński” w Berlinie czy polska gazeta narodowa w Zagłębiu Ruhry pod nazwą „Narodowiec” z siedzibą w Herne – wszystkie zaopatrywały większe, regionalne skupiska polonijne w Niemczech w różne wydawnictwa prasowe (zdj. nr 2 & 3)[7]. W pierwszym dniu zjazdu prasy polskiej „Dziennik Berliński” poinformował swoich czytelników o szczególnie istotnych zadaniach, jakie powinna pełnić polska prasa w Niemczech, podając, że poza zadaniami informacyjnymi, prasa polonijna powinna także wywierać na czytelników wpływ kulturalno-wychowawczy, jak i polityczno-narodowy[8]. Rok po zjeździe, na którym kilka polskich redakcji przyjęło zalecenia ZPwN w sprawie polskiej prasy, a konkretnie 1 lipca 1924 roku, ukazał się pierwszy numer „Biuletynu” – organu Związku, który od 1 kwietnia 1925 roku ukazywał się po nazwą „Polak w Niemczech” (zdj. nr 4)[9].

Członkowie ZPwN otrzymali czasopismo bezpłatnie. Pierwszy jego nakład wyniósł 10 000 egzemplarzy. Dwa lata później wzrósł już do 18 500 egzemplarzy, natomiast w 1931 roku osiągnął poziom 30 000 egzemplarzy[10]. Taki wzrost nakładu wyraźnie świadczy o rosnącej popularności „Polaka w Niemczech” wśród członków ZPwN. Pismo to, jako organ związkowy, służyło nie tylko dokumen­towaniu działalności stowarzyszenia, lecz pomagało także budować jego reputację, zwiększać możliwości partycypacji jego członków oraz stanowiło podstawę komunikacji dla zrzeszonej w nim polskiej społeczności[11].