Krystyna M. B. Leonowicz-Babiak (1941–2020) i Zenon Babiak (1938–2021) – „Mnie nigdy żaden Polak nie był obojętny…”

Wspólne zdjęcie Krystyny M. B. Leonowicz-Babiak i Zenona Babiaka, 2005.

Okładka publikacji ‚Zanim zasypie piasek ślad. Ich los przestrogą i przesłaniem‘, Dortmund – Lublin 2005.

Krystynę Leonowicz-Babiak i Zenona Babiaka łączyło nie tylko zamiłowanie do nauki i przeszłość akademicka, ale przede wszystkim praca na rzecz niemieckiej Polonii. Warto wspomnieć o dwóch ważnych książkach, które wyszły spod ich pióra: Z wiarą i nadzieją. Historia i teraźniejszość Polskiej Misji Katolickiej w Dortmundzie oraz Zanim zasypie piasek ślad. Ich los przestrogą i przesłaniem. W pracy pomagał im Tadeusz Sokołowski – aktywny działacz polonijny i prezes Dortmundzkiego Towarzystwa Pomocy Kulturalno-Humanitarnej dla Polaków i Niemców, zamieszkałych na Ukrainie. Udostępnił wartościowe dokumenty oraz ułatwił kontakty z Polonią, namawiając jednocześnie do pracy nad Zanim zasypie piasek ślad.

W 2001 roku uczestniczyli w drugim światowym polonijnym spotkaniu intelektualistów, ludzi kultury i sztuki, który odbył się w Calelli (Hiszpania). Za organizację wspomnianego wydarzenia odpowiadał Instytut Badań nad Kulturą Polonijną w Monachium kierowany przez ks. Czesława Nowaka. Państwo Babiakowie wspólnie założyli Dortmundzkie Stowarzyszenie Krzewienia Tradycji, Kultury i Języka Polskiego. W 2012 roku wyrazili swój sprzeciw wobec planowanego zamknięcia Gabinetu Książki i Prasy Polskiej w Niemczech w Instytucie Śląskim w Opolu, pisząc w oficjalnym liście:

„[…] [P]odczas zbierania materiałów do naszych książek o życiu Polaków w Niemczech, niejednokrotnie mieliśmy okazję stwierdzić, jak często bezpowrotnie giną cenne ślady po naszych Rodakach, gdyż nie zostały one w porę ochronione przed zniszczeniem.” (M. Kalczyńska, Specyfika…, s. 17)

W 2004 roku oboje odznaczeni zostali medalami „Exuli bene de Ecclesia”, które otrzymali w podziękowaniu za pracę na rzecz Polonii. Wspomniane wyróżnienia nadawane są osobom zasłużonym dla Kościoła na Obczyźnie. Ponadto Krystyna Leonowicz-Babiak w 2014 roku otrzymała odznaczenie „Kuferek Pamięci Kresowej” nadane przez Towarzystwo Polonia-Kresy.

Olbrzymia praca, którą wykonało małżeństwo Babiaków, pozwoliło zachować pamięć o odchodzącej i rozpraszającej się Polonii dortmundzkiej. Zaangażowanie społeczne, którym się cechowali, połączone było z dużą skromnością i ofiarnością, a jak podkreśliła Agata Kalinowska-Bouvy:

„[…] prawie zawsze pojawiali się razem. Barbara i Zenon – urocza para, towarzyska kulturalna i radosna. Jestem przekonana, że tak zapisali się w pamięci wszystkich, którzy mieli okazję ich spotkać.” (A. Kalinowska-Bouvy, Wspomnienie..., s. 278)

Kacper Rosner-Leszczyński, lipiec 2023 r.

Bibliografia

„Głos Katolicki. Tygodnik polski za granicą” 28 sierpnia - 4 września 2005, s. 13.

Kalczyńska, Maria, Specyfika europejskich uwarunkowań ochrony dóbr kultury w kontekście Polonii niemieckiej, Biuletyn EBIB, nr 6, 2013 (142).

Kalinowska-Bouvy, Agata, Wspomnienie o Krystynie Barbarze Leonowicz-Babiak. 02.02.1941 - 20.12.2020, „Pamiętnik Literacki. Londyn” t. LXIV, 2022, s. 277–278.

Leonowicz-Babiak, Krystyna/ Babiak, Zenon, Zanim zasypie piasek ślad. Ich los przestrogą i przesłaniem, Dortmund – Lublin 2005. / Leonowicz-Babiak, Krystyna/ Babiak, Zenon, Bevor der Sand die Spur verwischt. Ihr Schicksal – eine Mahnung und eine Botschaft, Dortmund – Lublin 2005.

Leonowicz-Babiak Krystyna/ Babiak Zenon, Z wiarą i nadzieją. Historia i teraźniejszość Polskiej Misji Katolickiej w Dortmundzie, Wrocław 2008.

Pracownicy polskiej książki i prasy w Niemczech. Koncepcja badań biograficznych, red. Maria Kalczyńska, Opole 2003.