„Młody Polak w Niemczech” (1930–1939)
Znaczenie młodzieży dla Związku Polaków w Niemczech
Początkowo młodzież polska miała dla ZPwN tylko pragmatyczne znaczenie – typowe dla tego rodzaju organizacji, stowarzyszeń i związków, którym chodzi głównie o utrzymanie się przy życiu i zapewnienie swojej przyszłości. Szczególnie w kontekście liczby członków Związku w porównaniu do szacowanej liczby polskiej ludności w Rzeszy Niemieckiej, Związek był bardzo zainteresowany pozyskaniem polskiej młodzieży do pracy w stowarzyszeniu: W latach 20. XIX w. mieszkało w Niemczech około 1,5 miliona Polek i Polaków, z czego w 1924 roku prawie 32 000 to zarejestrowani członkowie ZPwN, podczas gdy w 1930 roku liczba ta osiągnęła najwyższy poziom, wynosząc 45 000 osób[10]. Czynne wspieranie polskiej kultury i języka polskiego oraz poczucia przynależności do narodu polskiego przez ZPwN wynikało jednak nie tylko z liczby należących do niego osób, lecz także z obawy o ich „wynarodowienie”:
„Wszyscy jesteśmy zagrożeni [wynarodowieniem – przypis autorki] i dlatego powinniśmy zapobiegać zobojętnieniu, ba, walczyć z wynarodowieniem. I to nie tylko młodego pokolenia. Wynarodowienie, to strata dwóch prawowitych elementów: poczucia narodowego i języka”[11].
W swoim obszernym artykule poświęconym celom i zadaniom młodzieży polskiej w Niemczech, Walenty Biedka, prezes Dzielnicy III ZPwN w latach 1929–1931, tak podsumował znaczenie a także wizję Związku dotyczącą młodych Polek i Polaków: Według idealnych wyobrażeń Związku młodzież polska powinna być wykształcona, pobożna, aktywna sportowo a także zorganizowana w polskich stowarzyszeniach. Poza tym powinna rozwijać się w duchu głębokiej miłości do polskiej kultury i literatury oraz do języka polskiego, aby z czasem móc zagwarantować wartościowych przedstawicieli Polaków w Niemczech[12]. Było to kluczowe dla zapewnienia kontynuacji działalności ZPwN również w przyszłości.
Natalia Kubiak, czerwiec 2020 r.
[10] Por. P. O. Loew, Wir Unsichtbaren, s. 132; por. także A. Poniatowska, Organizacja Związku Polaków w Niemczech, s. 39.
[11] Ks. E. Forycki, Na progu nowego stulecia. Kim byliśmy? Kim jesteśmy? Ku czemu dążymy?, [w:] „Polak w Niemczech”, 1972, s. 1 i nast.
[12] Por. W. Biedka, Cel i zadania młodzieży polskiej w Niemczech, [w:] „Młody Polak w Niemczech”, 1932, nr 2/3, s. 2 i nast.