Bolesław Zawalicz-Mowiński
IV. „Okres kanadyjski” (1954-1993)
W Kanadzie zamieszkał z rodziną w Toronto, gdzie kilka lat wcześniej osiedliła się rodzina jego żony. W tamtym czasie jeszcze kilkukrotnie wygłaszał odczyty na temat sytuacji polskich uchodźców w RFN oraz uczestniczył w akcjach pomocy dla tego środowiska, które organizował Kongres Polonii Kanadyjskiej. Z pewnością pierwsze miesiące życia były dla niego trudnym okresem, ponieważ jego dom cudem uniknął zniszczenia. W tamtym czasie Toronto nawiedził huragan Hazel, który doszczętnie zniszczył okoliczne zabudowania i pogrzebał wiele ludzkich istnień. Dom rodzinny Zawalicz-Mowińskiego mimo niesprzyjających warunków ocalał. Niestety do dzisiaj nie wiadomo jakie losy towarzyszyły tamtym wydarzeniom. W Toronto – według relacji syna – Bolesław Zawalicz-Mowiński znalazł pracę w niezależnej firmie ubezpieczeniowej w której przepracował dwadzieścia lat. Jeszcze w 1965 r. dzięki gen. Karolowi Ziemskiemu otrzymał awans na stopień podpułkownika rezerwy kawalerii Wojska Polskiego. Kilkanaście lat później w czerwcu 1979 r. zmarła jego żona a on sam zmuszony był samotnie wychowywać dzieci. Na tym etapie kończy się wiedza historyków o jego dalszych losach. Wraz z ogłoszeniem rozporządzenia Prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego w 1990 r. otrzymał awans na pełny stopień pułkownika.
Płk dr inż. Bolesław Zawalicz-Mowiński zmarł w dniu 31 stycznia 1993 r. w Toronto w wieku 90 lat. Został pochowany na cmentarzu Mount Pleasant Cemetery w Toronto. Miał troje dzieci, które do chwili obecnej mieszkają w Kanadzie.
Odznaczenia: krzyż Virtuti Militari Kl. V, Polonia Restituta kl. IV, Złoty Krzyż Zasługi, Medal za Wojnę 1918-1920, Krzyż Armii Krajowej, Krzyż Walecznych na Polu Chwały 1920 r., Medal Bojownikom Niepodległości, Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami, Medal Wojska trzykrotnie, Medal za długoletnią służbę, Medal Dziesięciolecia 1918-1928.
Łukasz Wolak, luty 2018 r.
Bibliografia:
Archiwalia:
- Archiwum Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. W. Sikorskiego w Londynie (IPMS)
- Archiwum Studium Polski Podziemnej w Londynie (ASPP)
- Wojskowe Biuro Badań Historycznych/Centralne Archiwum Wojskowe (WBBH/CAW)
- Archiwum Pracowni Badań nad Polską Emigracją w Niemczech (APPEN)
- Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej (AIPN)
- zbiory prywatne Łukasza Wolaka
- zbiory prywatne Krzysztofa Barbarskiego
Strony internetowe:
http://www.1944.pl/powstancze-biogramy/boleslaw-mowinski,32160.html
http://uchodzcywniemczech.pl/kompanie-pomocnicze-przy-armii-brytyjskiej/
