Andrzej Vincenz

Prof Andrzej Vincenz, Wrocław w 1989 r.
Prof Andrzej Vincenz, Wrocław w 1989 r.

Andrzej Vincenz urodził się 13.03.1922 r. we Lwowie jako pierwsze dziecko Ireny Vincenzowej z d. Eisenmann (1900-1991) oraz pisarza i filozofa Stanisława Vincenza (1888-1971). Matka była Warszawianką. W 1920 r. Irena w duchu polskiego patriotyzmu wstąpiła do kobiecych formacji wojskowych. Wyjechała do Lwowa, gdzie w sztabie wojskowym zatrudniony był Stanisław Vincenz. Związek z Ireną był drugim małżeństwem późniejszego pisarza, autora „Na wysokiej połoninie“. Andrzej oprócz siostry Barbary, urodzonej w roku 1924, miał starszego przyrodniego brata – Stanisława Aleksandra (1915-2003) – z pierwszego małżeństwa ojca z Heleną Loeventon (?-1952). Vincenzowie byli posiadaczami ziemskimi na Huculszczyźnie, w okolicy Kołomyi i pionierami przemysłu naftowego. To z kopalni ropy naftowej w Słobodzie Rungurskiej rodzina czerpała swój główny dochód.  Rodzinne nazwisko swe wywodzi od Charlsa-Francois de Vincens, który opuścił rewolucyjną Francję chroniąc się w Wiedniu. Poznał tam pochodzącą z Krzyworówni pannę Przybyłowską – jedną z praprababek Andrzeja. Po śmierci męża powróciła ona z dziećmi na Huculszczyznę. I to znowu wypadki dziejowe 150 lat później sprawią, że ich potomkowie – Stanisław Vincenz z rodziną, w tym z synem Andrzejem – po II wojnie światowej powrócą do Francji, skąd Andrzej Vincenz później przeniesie się do Niemiec.

Po narodzinach Andrzeja młoda rodzina przeprowadza się do Milanówka pod Warszawą. Ojciec pracuje jako urzędnik ministerialny, potem zostaje prezesem spółki naftowej Polmin. Przenoszą się do Warszawy, zamieszkując przy Al. Ujazdowskich. Jeszcze w Milanówku matka Andrzeja poznaje Walentynę Białostocką, z pochodzenia Rosjankę. Jej syn Jan (1921-1988) stanie się najbliższym przyjacielem Andrzeja. Połączą ich więzy niemalże rodzinne. Będą wspierać się w rozwoju, pomagać w zdobywaniu książek, staną się ojcami chrzestnymi swych dzieci. W czasach gimnazjalnych dołączy do nich syn Ukraińca Ihor Ševčenko (1922-2009). Wszyscy trzej zostaną wybitnymi profesorami. Ihor Ševčenko będzie zawiadował bizantynistyką na Harvardzie, uznawany za papieża tego kierunku. Jan Białostocki zostanie najsławniejszym polskim historykiem sztuki 20. wieku. Andrzej Vincenz będzie profesorem slawistyki w Niemczech, publicystą i oddanym strażnikiem dzieła swego ojca.

Pod koniec lat 20-tych Vincenzowie powracają z Warszawy na Huculszczyznę. Wynajmują najpierw dom w Zabiem, dzisiejszej Worochcie. Po jego pożarze Stanisław i Irena Vincenzowie budują własny dom w Bystrzecu. O dzieci troszczy się huculska niania Wasełyna, od której Andrzej uczy się miejscowego dialektu. Dzieciństwo przesiąknięte jest wielokulturowością i wielojęzycznością Galicji. Vincenzowie prowadzą otwarty dom, latem pełen gości z kraju i zagranicy. Kultura i tradycja huculskich sąsiadów fascynuje Stanisława Vincenza, a ta miłość samoistnie udziela się również dzieciom. W pierwszych latach edukacja odbywa się w domu, pod kierunkiem Ireny Vincenzowej. Do szkoły publicznej Andrzej Vincenz zostaje posłany na etapie gimnazjum, po pomyślnie zdanym egzaminie. Po latach opowie, że aby nie przysparzać dziecku stresu, rodzice nie poinformowali go, że będzie to egzamin. Spotkanie z egzaminatorem potraktował więc jak każde inne.
Andrzej zostaje uczniem gimnazjum im. St. Batorego w Warszawie. W trakcie roku szkolnego mieszka u babki ze strony matki, Rozalii Eisenmannowej, przy ul. Bagatela. Wakacje spędza z rodzicami w Bystrzecu. Jeszcze w latach szkolnych ujawnia się pasja publicystyczna Andrzeja Vincenza. Pisuje do czasopisma „Ignis“, ukazującym się przy gimnazjum im. Mickiewicza, do którego uczęszczają Jan Białostocki i Ihor Ševčenko. Obaj są redaktorami „Ignisa“. Już wówczas daje się zauważyć zainteresowanie językoznawstwem. Młodego Andrzeja fascynuje łacina. 

Mediateka
  • Andrzej Vincenz z Janem Białostockim, 1925 r.

    Andrzej Vincenz z Janem Białostockim, 1925 r.
  • Andrzej Vincenz, zdjęcie portretowe z r. 1938

    Andrzej Vincenz, zdjęcie portretowe z r. 1938
  • Andrzej Vincenz, Edinburgh, 1941 r.

    Edinburgh, VII, 1941 r.: I. Brygada Pancerna gen. Maczka. Andrzej Vincenz z prawej.
  • Quackenbrück, lipiec 1945 r., przed Redakcją "Dziennika Żołnierza"

    Quackenbrück, lipiec 1945 r., przed Redakcją "Dziennika Żołnierza"
  • Andrzej Vincenz, zdjęcie portretowe z r. 1946

    Andrzej Vincenz, zdjęcie portretowe z r. 1946
  • Andrzej Vincenz, zdjęcie portretowe z r. 1947

    Andrzej Vincenz, zdjęcie portretowe z r. 1947
  • Andrzej Vincenz, La Combe de Lancey, 1951 r.

    La Combe de Lancey, IX, 1951 r.: Stanisław Vincenz, Andrzej Vincenz, Irena Vincenz, Czeslaw Milosz.
  • Andrzej Vincenz z Ireną Vincenzową, 1986 r.

    Andrzej Vincenz z Ireną Vincenzową, 1986 r.
  • Andrzej Vincenz, Chexbres, Szwajcaria, 1988 r.

    Irena Vincenz, Andrzej Vincenz, Richard Aeschlimann, Józef Czapski, Czeslaw Milosz.
  • Andrzej Vincenz, Neapol, 1989 r.

    Neapol, 1989 r.: Z lewej prof. Andrzej Vincenz, pośrodku prof. Ihor Sevcenko
  • Andrzej Vincenz, Lublin, 2001 r.

    Andrzej Vincenz na konferencji "Stanisław Vincenz - humanista XX wieku" w Lublinie, 2001 r.
  • Andrzej Vincenz, Heidelberg, 2003 r.

    Heidelberg, 2003 r.: prof. Andrzej Vincenz i prof. Theodor Mackiw
  • Andrzej Vincenz, Heidelberg 2007 r.

    Andrzej Vincenz, Heidelberg 2007 r.
  • Andrzej Vincenz, La Combe 2007 r.

    Andrzej Vincenz, La Combe 2007 r.
  • Andrzej Vincenz, La Combe de Lancey, 2007 r.

    La Combe de Lancey, 2007 r.: Andrzej Vincenz i Paul Perroud.
  • Andrzej Vincenz, Paryż 2008 r.

    Andrzej Vincenz, Paryż 2008 r.
  • Andrzej Vincenz, Grenoble 2008 r.

    Andrzej Vincenz, Grenoble 2008 r.