Łaszczyński, Bolesław
Łaszczyński, Bolesław, polski malarz, członek „szkoły monachijskiej”. W latach 1861–1865 odbył studia archeologiczne w Heidelbergu, po czym w latach 1865–1868 studiował na monachijskiej Akademii Sztuk Pięknych (Akademie der Bildenden Künste München). Po pobycie we Włoszech mieszkał od 1872 do około 1877 roku w Monachium, gdzie przebywał ponownie od 1890 roku. *06.11.1842 Grabowo (Grabowo Królewskie, woj. wielkopolskie), †15.06.1909 Kraków. Syn właściciela majątku i oficera wojska polskiego Stanisława Floriana Łaszczyńskiego z Łaszczyna h. Wierzbna (1804-1871) oraz jego żony Olgi z Halpertów (1821-1872). Uczęszczał do Gimnazjum św. Marii Magdaleny (Maria-Magdalena-Gymnasium) w Poznaniu, maturę zdał, wraz ze starszym bratem Władysławem, w Tienen (fr. Tirlemont) w Belgii. Około 1861 roku udał się do Heidelbergu, gdzie podjął studia archeologiczne. Dnia 18.01.1865 roku wstąpił do Klasy Sztuki Antycznej na Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych (Königliche Akademie der Bildenden Künste) w Monachium, następnie studiował w Klasie Kompozycji pod kierunkiem Hermanna Anschütza (1802-1880). W 1867 roku został odznaczony brązowym medalem. Przyjaźnił się z malarzem Maksymilianem Gierymskim (1846-1874, członek „szkoły monachijskiej”). W 1868 lub 1870 roku skończył studia i udał się do Włoch, gdzie mieszkał we Florencji i w Rzymie. W 1871 roku poślubił Józefę Kazimierę Moraczewską h. Cholewa (1851-1891); małżeństwo miało trójkę dzieci. W 1872 roku powrócił do Monachium, a w 1877 roku osiadł w Warszawie. W latach 1882–1889 był członkiem zarządu Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych. Od 1890 roku przebywał ponownie w Monachium. W latach 1893–1898 wykonał prace dla katedry i kilku kościołów w Poznaniu. Ostatnie lata życia spędził w Krakowie. – Łaszczyński malował obrazy z historii Polski utrzymane w stylu realizmu „szkoły monachijskiej”, jest autorem obrazu „Śmierć Chopina” (1874) oraz moralizatorskich scen rodzajowych z postaciami w historycznych kostiumach („Biczowanie szlachcica”, 1878, Muzeum Narodowe w Warszawie). Artysta tworzył także ilustracje do dzieł literackich takich pisarzy jak Adam Mickiewicz (np. do „Pana Tadeusza”), Henryk Sienkiewicz i Jędrzej Kitowicz. W latach 1869–1871 dostarczał kompozycje do drzeworytów dla wychodzącego w Poznaniu czasopisma Sobótka – Tygodnik Beletrystyczny Ilustrowany. Jego obrazy religijne „Nawiedzenie Najświętszej Panny Maryi”, „Najświętsza Panna Marya”, „Niepokalane Poczęcie” oraz wizerunki świętych, takie jak „Św. Anna” i „Św. Michał”, stanowią wyposażenie kościołów w Warszawie i okolicy. W latach 1893–1898 Łaszczyński wykonał dla katedry w Poznaniu sześć obrazów do prezbiterium, dwa do Kaplicy Serca Jezusowego i ścienne obrazy do kaplicy seminarium duchownego oraz freski zainspirowane twórczością Rafaela dla Kościoła Przemienienia Pańskiego. W czasie pobytu we Włoszech malował widoki, pejzaże, sceny portowe i rodzajowe, a w Polsce widoki i sceny wiejskie. Ponadto zajmował się także portretami, wśród których znalazły się między innymi wizerunki arcybiskupa Floriana Stablewskiego, Konstantego Juliana Ordona, dam z wyższych sfer i własnych dzieci. Jego prace znajdują się w Muzeach Narodowych w Warszawie i Krakowie.
Wystawy: 1868, 1873, 1875, 1878, 1880, 1883, 1885, 1887, 1897 Kraków, Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie / Warszawa: 1870, 1876-90, 1892, 1893, 1902, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych; 1880, 1881 Salon Krywult.
Literatura: Polski Słownik Biograficzny, Tom XVIII, 1973; Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski, Wielkopolski Słownik Biograficzny, Warszawa, Poznań 1981, s. 432; Halina Stępień, Maria Liczbińska, Artyści polscy w środowisku monachijskim w latach 1828-1914. Materiały źródłowe, Warszawa 1994, s. 8, 51; Egzotyczna Europa. Kraj urodzenia na płótnach polskich monachijczyków, katalog wystawy, Muzeum Okre̜gowe w Suwałkach, Suwałki 2015.
Źródła online:
Baza danych immatrykulacyjnych, Akademie der Bildenden Künste München, Księga immatrykulacyjna nr 2, 02134 Boleslaus von Laszezynski (sic!). Dostęp w Internecie: https://matrikel.adbk.de/matrikel/mb_1841-1884/jahr_1865/matrikel-02134
Biografia artysty na stronie internetowej rodziny Łaszczyńskich. Dostęp w Internecie: http://laszczynski.pl/biografie/boleslaw-laszczynski/
Rose Biernacka, [w:] Internetowy polski słownik biograficzny. Dostęp w Internecie: http://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/boleslaw-laszczynski
Drzewo genealogiczne na portalu sejm-wielki.pl. Dostęp w Internecie: http://www.sejm-wielki.pl/b/15.335.129
3 prace artysty ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie na portalu Muzeum Cyfrowe. Dostęp w Internecie: http://cyfrowe.mnw.art.pl/dmuseion/results?q=%C5%81aszczy%C5%84ski+&action=SimpleSearchAction&mdirids=1&type=-2
(dostęp do źródeł online: 14.06.2018 r.).
Axel Feuß, sierpień 2018 r.
