Polska Kafejka Językowa w Berlinie Pankow

W lokalu na Pankow słychać jednak nie tylko język polski. „Chcieliśmy zaprezentować polskość także w języku niemieckim i w innych językach. Tylko w ten sposób możemy propagować polskość w różnorodnej społeczności Berlina" – przyznała Agata Koch w wywiadzie dla Radia Cosmo.[2]

W ramach projektu DamenSalon co miesiąc w kafejce spotykają się kobiety pochodzące z różnych krajów i kultur. Wśród nich są uchodźczynie, uciekające przed wojną i przemocą, a także kobiety, które do Berlina przywiodła praca lub względy prywatne. Płaszczyzną porozumienia stała się dla nich wspólna rozmowa, taniec, śpiew, czytanie i interpretowanie tekstów literackich, w tym także własnych. W tak zróżnicowanej grupie proces aklimatyzacji w Berlinie dokonuje się łatwiej i szybciej, zwłaszcza, że można tu także znaleźć odpowiedzi na nurtujące pytania dotyczące rodziny, zawodu czy niemieckiej codzienności, w której przyszło im żyć.

Różnorodność wyraża się w Polskiej Kafejce Językowej na wiele sposobów. Równie ważna co dwu- i wielojęzyczność jest wielopokoleniowość. Spotkania rzadko ograniczają się do jednej grupy wiekowej. Pomysłodawczynie kafejki chcą bowiem jednoczyć generacje, włączając do aktywności najstarszych mieszkańców dzielnicy i dając im tym samym poczucie życia w społeczności, w której każdy jest mile widziany. Młodsi uczestnicy spotkań, często pozbawieni kontaktu z własnymi dziadkami, żyjącymi w Polsce, poznają w ten sposób zalety życia wielopokoleniowego i czerpią z doświadczeń oraz wiedzy osób starszych.

Od początku 2018 roku Polska Kafejka Językowa działa we własnej siedzibie przy Schulzestr. 1 w Berlinie Pankow. Położenie w byłym pasie muru berlińskiego ma dla prowadzących placówkę, rozumiejących się jako „budowniczowie mostów“, znaczenie szczególne. Własna siedziba pozwala jednak przede wszystkim na intensyfikację pracy i rozwój tych projektów, które do tej pory – z braku własnego lokum – nie zawsze można było zrealizować. Udało się już uruchomić polską bibliotekę, a wkrótce ruszy kawiarnia sąsiedzka, do której będzie można wpaść bez zapowiedzi, by przy kawie i cieście porozmawiać lub wymienić się doświadczeniami z innymi. W trakcie organizacji jest też m.in. grupa spotkań dla polskojęzycznych rodziców najmłodszych dzieci (tzw. Krabbelgruppe).

Od początku działalności Polska Kafejka Językowa stawia na lokalność. Z jej oferty korzystają jednak mieszkańcy całego Berlina, a działalność placówki już dawno wyszła poza lokalne ramy i znalazła swoich naśladowców w innych rejonach miasta. W bibliotece miejskiej w dzielnicy Steglitz udało się zorganizować cykliczne spotkania z literaturą dziecięcą w języku polskim. W jednej ze szkół podstawowych w Zehlendorf powstały zaś zajęcia języka polskiego prowadzone w ramach tzw. grupy roboczej (Arbeitsgemeinschaft).

Polska Kafejka Językowa to przykład na to, jak wiele zaangażowani i połączeni dobrą energią ludzie mogą zdziałać w niedługim czasie. W zaledwie ciągu kilku lat skromna inicjatywa adresowana początkowo do niewielkiej społeczności przerodziła się w prężnie działające stowarzyszenie użyteczności publicznej wpisane w 2016 roku do rejestru. Podstawą działalności stała się otwartość na nowe inicjatywy, a przede wszystkim na drugiego człowieka. Kafejkę może bowiem współtworzyć każdy, kto ma tylko czas i ochotę się zaangażować lub choćby wspomóc ją datkiem.

Zaangażowanie twórców kafejki zostało docenione w 2016 roku nominacją do Niebieskiego Niedźwiedzia – Berlińskiej Nagrody Europejskiej (Berliner Europapreis „Blauer Bär”). Powołana do życia przez administrację Berlina i przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Niemczech nagroda honoruje inicjatywy, projekty i osoby, które swoją pracą przyczyniają się do jednoczenia ludzi i Europy. Dla stowarzyszenia, które stawia sobie za cel łączenie ludzi ponad podziałami, trudno o lepsze podsumowanie dotychczasowej pracy.

Monika Stefanek, lipiec 2018 r.