Pomnik w Koblencji – fizyczne oraz wirtualne miejsce pamięci o ofiarach nazizmu w północnej części Nadrenii-Palatynatu

Pomnik w Koblencji, 2011
Pomnik w Koblencji, 2011

Wprawdzie pod względem graficznym portal jest już nieco przestarzały, niemniej stowarzyszeniu udało się stworzyć w przestrzeni cyfrowej miejsce pamięci, a tym samym integralną część kompleksu pamięci, który już od dawna jest czymś więcej niż tylko fizycznym miejscem. Stojący w centrum miasta pomnik jest symbolem pamięci w przestrzeni publicznej, podczas gdy cyfrowa „latarnia” zapewnia decentralizację i demokratyzację swobodnego dostępu do wiedzy i pamięci o nazistowskich zbrodniach, które również nie znały granic państwowych. Równocześnie – poprzez formę biografii – umożliwia także personalizację ofiar, tworząc przestrzenie pamięci również dla tych, dla których nie ma innej formy upamiętnienia. I tak na podstronie „Personentafeln” (Tablice osobowe) znaleźć można opisy losów Polek i Polaków, zmuszonych do robót na terenie Nadrenii-Palatynatu[2].

 

Losy ofiar na przykładzie historii Mariana Abramskiego
 

Wśród polskich robotników przymusowych, zmuszonych do pracy na terenie dzisiejszej Nadrenii-Palatynatu, znalazł się między innymi Marian Abramski, urodzony 15 stycznia 1905 roku w mazowieckiej wsi Łaś, położonej na północ od Warszawy, na trasie w kierunku Ostrołęki, który został wywieziony na roboty przymusowe do Niemiec w 1940 roku. Jego historia zostaje przedstawiona jako przykład dla wszystkich polskich ofiar narodowosocjalistycznego reżimu w Nadrenii-Palatynacie, które zostały podane na stronie stowarzyszenia[3]. W 1941 roku Abramski, żonaty i ojciec dwojga dzieci[4], pracował w gospodarstwie rolnym w miejscowości Briedel nad Mozelą (w okolicach Zell nad Mozelą). W listopadzie 1941 roku, po tym kiedy żona gospodarza złożyła na niego donos, oskarżając go o wielokrotne usiłowanie gwałtu, mężczyzna został niemalże natychmiast aresztowany. Ponad pół roku później, 3 lipca 1942 roku, Marian Abramski został powieszony przez gestapo z Koblencji w pobliżu Briedel, w obecności innych robotników przymusowych z okolicy. Okoliczności będące podstawą donosu, który doprowadził do niczym usprawiedliwionego morderstwa Abramskiego, prawdopodobnie już nigdy nie zostaną wyjaśnione, jednak wyrok, który go spotkał, przynajmniej lokalni mieszkańcy uważali za niesprawiedliwy. 

 

[2] https://web25.otto.kundenserver42.de/Mahnmal_NEU/index.php/2013-12-12-0… (dostęp: 19.01.2022 r.).

[4] Informacja dotycząca jego sytuacji rodzinnej pochodzi z dokumentu klasyfikującego go jako „Pracownika cywilnego narodowości polskiej”, dostępnego online na stronie „Arolsen Archives”, Międzynarodowego Centrum Badań Prześladowań Nazistowskich: https://collections.arolsen-archives.org/G/SIMS1/SIMS3/02020201/3312/95… (dostęp: 19.01.2022 r.).

Mediateka
  • Pomnik w Koblencji

    2011
  • Pomnik w Koblencji

    „Pamiętajmy o prześladowanych, maltretowanych i zamordowanych w latach 1933-1945”
  • Pomnik w Koblencji

    Kamień z fragmentami pierwszych pięciu artykułów Ustawy Zasadniczej dotyczących praw podstawowych
  • Dowód identyfikacyjny Mariana Abramskiego

    1905-1942
  • Świadectwo zgonu Mariana Abramskiego

    1949