Marta Smolińska – historyczka sztuki, kuratorka, networkerka

Jej dotychczasowym największym sukcesem w Niemczech jest kuratorska współpraca z dr Maike Steinkamp i dr. Joachimem Jägerem przy realizacji wystawy „Zerreißprobe. Kunst zwischen Politik und Gesellschaft 1945–2000” (Próba wytrzymałości. Sztuka między polityką a społeczeństwem 1945–2000) w Neue Nationalgalerie w Berlinie. Było to dla niej wspaniałe doświadczenie, dla którego warto było wyjechać do Niemiec:

„Wystawa prezentuje kluczowe dzieła sztuki z kolekcji [berlińskiej] Galerii Narodowej z lat od 1945 roku do przełomu XIX i XX wieku. Tytuł wystawy jest inspirowany radykalnym performansem wiedeńskiego akcjonisty Güntera Brusa z 1970 roku, w którym artysta nie tylko przekracza granice swoich fizycznych możliwości, ale jednocześnie wskazuje na silne napięcia między społeczeństwem, polityką i sztuką. Jest to czas zimnej wojny i towarzyszącej jej ideologicznej konfrontacji między Wschodem i Zachodem, czas rozdarcia między abstrakcją i figuracją, a także między tradycyjnymi gatunkami sztuki a nowoczesnymi technikami i mediami. W wystawie termin »próba wytrzymałości« ma na celu uchwycenie radykalnych przemian i przełomów w sztuce po 1945 roku” – podsumowuje Marta Smolińska.

Bardzo ważny jest dla Marty Smolińskiej kontakt z polską społecznością w Niemczech. Chętnie gości w Klubie Polskich Nieudaczników i uczestniczy w tamtejszych dyskusjach. Chętnie wykorzystuje swoje wystawy także jako okazję do wysłania politycznego sygnału. Przykładowo, program towarzyszący wystawie „MITbeSTIMMEn” obejmował m.in. spotkanie w ramach projektu „PolMotion – Ruch polskich kobiet”, który ma na celu wspieranie politycznego aktywizmu kobiet z biografią migracyjną. W swojej pracy ceni sobie szczególnie to, że może przyczyniać się do większej widoczności artystek.

„Każda imigrantka, która znalazła swoje miejsce w kraju, do którego wyjechała lub musiała wyjechać, jest dla mnie wzorem – bez względu na to, czy jej sukces jest spektakularny i widoczny, czy ogranicza się do zacisza własnego domu. Podziwiam imigrantki, które pozostają i rozwijają się w harmonii ze sobą, każda na swój własny sposób” – mówi Marta Smolińska, która od wielu lat mieszka i pracuje w Poznaniu i Berlinie. Smolińska nigdy nie miała wątpliwości, że zostanie historyczką sztuki i kuratorką. „Po prostu kocham to, co robię, ponieważ moja praca umożliwia inspirujące kontakty z ciekawymi dziełami sztuki i osobami ze środowisk artystycznych” – mówi, podkreślając, że siłę do nowych pomysłów czerpie przede wszystkim ze szczęśliwego związku i kręgu przyjaciół.

Anna Stahl-Czechowska, czerwiec 2024 r.

(Niniejszy tekst powstał na podstawie rozmowy i wywiadu z Martą Smolińską.)

Publikacje: 

Burcu Dogramaci (red.), Marta Smolińska (red.): Re-Orientierung. Kulturverlag Kadmos Berlin, Dezember 2017.

Burcu Dogramaci, Marta Smolińska: Grenze/Granica. Art on the German-Polish Border after 1990, Böhlau Verlag Köln, 2024. (Open Access E-Book)