Kasimir Zgorecki (1904-1980) – Z Recklinghausen do panteonu francuskiej fotografii
Pozostałe prace przedstawiają życie codzienne polskich rodzin. Są wśród nich zdjęcia z imprez sportowych, rodzinnych uroczystości takich jak śluby czy chrzty, a także z innych uroczystości kościelnych (patrz zdj. nr 15, 16, 17 i 18). W tym miejscu warto wspomnieć, że w 1901 roku weszła w życie francuska ustawa ułatwiająca zakładanie zagranicznych stowarzyszeń, dzięki której Zgorecki mógł jeszcze dwadzieścia lat później fotografować związane z ich działalnością wydarzenia[66]. W sumie jego fotografie stanowią bogatą dokumentację życia Polaków z Zagłębia Ruhry na obczyźnie – nie brakuje w niej także zdjęć ukazujących smutne okoliczności. Twórczość Zgoreckiego obejmowała bowiem również tzw. fotografie post mortem, które w XX w. przeżywały swój renesans[67]. Fotografował głównie zmarłe dzieci, przestrzegając określonych zasad kompozycji i fotograficznej inscenizacji (patrz zdj. nr 19). Jego zdjęcia przedstawiały dzieci leżące w swoich łóżeczkach, czasami w otoczeniu rodziny albo jakiegoś symbolicznego przedmiotu – na przykład lalki (patrz zdj. nr 20), często na tle tkaniny, która odbijała światło[68]. Zdjęcia pośmiertne potomstwa były pamiątką nie tylko dla najbliższej rodziny, lecz także dla krewnych w ojczyźnie, bo dzięki nim zmarłe dziecko, którego nie dane im było poznać, pozostawało w ich pamięci. W 2002 roku w paryskim Musée d’Orsay odbyła się wystawa pośmiertnych fotografii autorstwa Zgoreckiego, które można obejrzeć w katalogu wystawy „Le Dernier Portrait” a także online[69].
4 lipca 1930 roku Kasimir poślubił pracującą w jego zakładzie Léocadie Parysz. Jego synowie, Alfred i Jacques, urodzili się w 1931 i 1938 roku[70]. W czasie II wojny światowej najprawdopodobniej wykonywał fotografie okupantów i żołnierzy. Dziś po tych pracach nie ma już żadnego śladu[71]. Ogólnie rzecz biorąc, jego pracownia odnosiła duże sukcesy, czego dowodem jest chociażby zachowane do dziś zaświadczenie stowarzyszenie Société Gevaert o rocznych dochodach w wysokości 2456 franków[72]. W uzupełnieniu tej informacji zarządca spuścizny Zgoreckiego, Frédéric Lefever, dodał, że w czasie wojny i niemieckiej okupacji Francji Zgorecki nie został powołany do wojska, dzięki czemu, mimo że miał mniej zleceń, mógł kontynuować pracę[73]. Z kolei po zakończeniu wojny zaniedbał swoje zajęcia, ale nie przeszedł na emeryturę dopóki nie przekazał swojej wiedzy synom[74].
[66] F. Lefever, Kasimir Zgorecki..., dz. cyt., s. 52.
[67] Fotografia post-mortem (także fotografia mortualna) służyła utrwaleniu zmarłej osoby dla zachowania jej w pamięci. Praktykowano ją przede wszystkim pod koniec XIX w. i w XX w.
[68] E. Héran, Le Dernier Portrait. Catalogues d'exposition Collectif, Orsay 2002, s. 127 i nast.
[69] Patrz: https://www.musee-orsay.fr/fr/evenements/expositions/aux-musees/present… (dostęp dnia 26.06.2020 r.).
[70] F. Lefever, Kasimir Zgorecki..., dz. cyt., s. 11.
[71] F. Lefever, Kasimir Zgorecki..., dz. cyt., s. 11.
[72] F. Lefever, Kasimir Zgorecki..., dz. cyt., s. 7.
[73] Korespondencja mailowa z F. Lefeverem z maja i czerwca 2020 r.
[74] F. Lefever, Kasimir Zgorecki..., dz. cyt., s. 11.