Andrzej Szczypiorski
Sześć lat po jego śmierci, miejsce spotkań młodzieży zostało nazwane jego imieniem. W roku 2006 była willa “inspektora” obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen, SS-mana Theodora Eicke otrzymuje nazwę ”Andrzej-Szczypiorski-Haus”. To miejsce spotkań bardzo by mu się spodobało: polsko-niemieckie zbliżenie tam, gdzie Andrzej Szczypiorski jako więzień obozu zagłady KZ Sachsenhausen przeżył ludobójczą machinę nazistowskich Niemiec.
Andrzej Szczypiorski pochodził z rodziny, która dużą wagę przywiązywała do wykształcenia. Jego ojciec Adam był historykiem i matematykiem. Podczas II Wojny światowej był jednym z założycieli i profesorem Uniwersytetu w podziemiu, na którym studiował także jego syn Andrzej. Andrzej Szczypiorski szybko zdecydował się na wstąpienie do Armii Ludowej i walczył w Powstaniu Warszawskim. Po krwawym stłumieniu powstania Szczypiorski został pojmany i zamknięty w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen. Tam spotkał się ze swoim ojcem. Po wyzwoleniu obozu w 1945 roku Andrzej Szczypiorski powrócił do Warszawy.
Polski pisarz przeżył grozę wojny, nieludzkie czyny niemieckich oprawców i cierpienie ludności cywilnej. Tym bardziej zadziwiające są jego starania o pojednanie polsko-niemieckie. W swoich pracach literackich Szczypiorski podkreśla zawsze swoją wiarę w dobro ludzkie i analizuje powody i konsekwencje totalitarnego systemu. Szczególnie warta zauważenia jest przez niego zastosowana perspektywa oprawcy i ofiary, która podważa czarno-białe uproszczenia. Andrzej Szczypiorski szuka przy tym odpowiedzi na pytania które znalazł poza zwykłym podziałem na dobro i zło. Literatura Szczypiorskiego miała przełożenie na jego życie i starania o polsko-niemieckie pojednanie.
Biografia
- 3 lutego 1928 urodzony w Warszawie
- 1944 udział w Powstaniu Warszawskim
- 1944 aresztowanie i deportacja do obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen
- 1945 uwolnienie, powrót do Warszawy
- 1947 absolwent Wydziału Konsularno-Dyplomatycznego Akademii Nauk Politycznych w Warszawie
- 1948–1951 redaktor pisma “Życie Warszawy”
- 1950–1955 redaktor naczelny Polskiego Radia w Katowicach
- 1956–1958 radca ambasady i attaché kultury PRL w Danii
- 1958–1964 redaktor Polskiego Radia w Warszawie
- 1965–1975 redaktor tygodnika "Polityka"
- od 1977 działalność opozycyjna w ruchu społecznym w Komitecie Obrony Robotników oraz w jednej z komórek w związku zawodowym „Solidarność“. Praca dla opozycji na rzecz Polskiego Porozumienia Niepodległościowego, organizacji działającej na rzecz niezależności Polski od ZSRR i wystąpienia Polski z Traktatu Warszawskiego, publikacje w gazetach opozycyjnych w obiegu podziemnym
- 1981 internowanie w Jaworze po ogłoszeniu stanu wojennego
- 1989 - 1991 polityczne zaangażowanie w partiach demokratycznych “Komitet Obywatelski” i “Unia Demokratyczna”
- 1989 nagroda literacka im. Nelly Sachs
- 1995 nagroda literacka im. Andreasa Gryphiusa
- 1995 Wielki Krzyż Zasługi z Gwiazdą Republiki Federalnej Niemiec za zaangażowanie w polsko-niemieckie pojednanie
- 1997 Komandorski Order Odrodzenia Polski, Polonia Restituta
- 16 maja 2000 roku Andrzej Szczypiorski umiera w Warszawie