Kędzierski, Apoloniusz

Kędzierski, Apoloniusz, polski malarz, członek „szkoły monachijskiej“. W latach 1886-1889 student monachijskiej Akademii Sztuk Pięknych (Akademie der Bildenden Künste München). *01.07.1861 Suchedniów koło Kielc, †21.09.1939 Warszawa. Mąż malarki Stanisławy Fijałkowskiej-Kędzierskiej (1874-1956), ojciec artystki plastyka Hanny Przeździeckiej-Kędzierskiej (1907-2004). W latach 1877-1885 brał udział w letnich kursach malarstwa w posiadłości w Orońsku organizowanych przez na stałe mieszkającego w Monachium polskiego malarza Józefa Brandta (1841-1915, członek „szkoły monachijskiej“). W 1885 roku rozpoczął naukę w warszawskiej Klasie Rysunkowej u Aleksandra Kamińskiego (Alexander Kaminski, 1823-1886) i Wojciecha Gersona (1831-1901), po czym za radą i z finansowym wsparciem Brandta udał się do Monachium. Dnia 26.10.1885 roku wstąpił do Klasy Malowania z Natury (Naturklasse) malarza rodzajowego Nikolausa Gysisa (1842-1901) na Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych (Königliche Akademie der Bildenden Künste) w Monachium; studiował do roku 1889. Następnie udał się do Warszawy, gdzie w 1894 roku otworzył własną pracownię i uczył rysunku. W tym samym roku został nagrodzony srebrnym medalem na Powszechnej Wystawie Krajowej we Lwowie (obecnie Lviv), a w 1900 roku brązowym medalem na Wystawie Światowej w Paryżu. W 1902 roku odbył podróż po Europie, był w Belgii, Francji, we Włoszech a także we Wiedniu i Budapeszcie. W 1927 roku został pierwszym laureatem nagrody artystycznej miasta Warszawy. Na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu w 1929 roku otrzymał wielki złoty medal. W 1937 został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Większa część jego prac uległa zniszczeniu podczas Powstania Warszawskiego w 1944 roku. – Kędzierski od czasu studiów w Monachium, jak i w ich trakcie, malował wiejskie sceny rodzajowe w realistycznym stylu „szkoły monachijskiej“(patrz zdjęcie tytułowe). Pod koniec wieku tworzył pod wpływem francuskiego impresjonizmu i stylu secesyjnego olejne, akwarelowe i pastelowe pejzaże różnych regionów Polski, dekoracyjne martwe natury i kompozycje kwiatowe. W budynku filharmonii warszawskiej wykonał fresk „Konie“ (1901), ponadto swoimi pracami malarskimi udekorował wnętrza niejednej warszawskiej kawiarni. W latach 1880-1887 współpracował jako ilustrator z wychodzącym w Warszawie Tygodnikiem Ilustrowanym. W latach 1896-1928 wykonywał ilustracje do książek. Ponadto interesował się wikliniarstwem i ceramiką. Jego prace znajdują się w Muzeach Narodowych we Wrocławiu, Krakowie, Poznaniu, Szczecinie i Warszawie, w Muzeum Sztuki w Łodzi, w muzeach w Bytomiu, Lublinie, Opolu, Płocku, Radomiu i Toruniu oraz w Fundacji Kościuszki (Kosciuszko Foundation) w Nowym Jorku.

 

Wystawy indywidualne: 1946 Kraków, Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie (wystawa pośmiertna) / 1981 Radom, Muzeum Okręgowe oraz Warszawa, Muzeum Narodowe.

 

Wystawy zbiorowe: Od 1882 roku, Warszawa, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych / od 1886 roku, Kraków, Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie / 1893 Chicago, Wystawa Światowa / 1894 Lwów, Wystawa Krajowa / 1900 Paryż, Wystawa Światowa / 1929 Poznań, Powszechna Wystawa Krajowa / 1939 Nowy Jork, Wystawa Światowa.

 

Literatura: Tadeusz Dobrowolski, Nowoczesne malarstwo polskie, Tom II, Warszawa 1960, s. 275-278; Elżbieta Charazińska, Apoloniusz Kędzierski 1861-1939, katalog wystawy, Muzeum Okręgowe w Radomiu, Muzeum Narodowe w Warszawie, Lublin 1981; Halina Stępień, Maria Liczbińska, Artyści polscy w środowisku monachijskim w latach 1828-1914. Materiały źródłowe, Warszawa 1994, s. 15, 44; Halina Stępień, Artyści polscy w środowisku monachijskim w latach 1856-1914 (Studia z historii sztuki, L), Warszawa 2003; Wiesław Juszczak, Malarstwo polskiego modernizmu, Gdańsk 2004, s. 471-474; Irena Dżurkowa-Kossowska, Łukasz Kossowski, Malarstwo polskie. Symbolizm i Młoda Polska, Warszawa 2010, s. 176 i nast., 337-339; A. Wiszniewska, [w:] De Gruyter Allgemeines Künstlerlexikon, Tom LXXIX, Berlin, Boston 2013, s. 503 i nast.; Egzotyczna Europa. Kraj urodzenia na płótnach polskich monachijczyków, katalog wystawy, Muzeum Okręgowe w Suwałkach, Suwałki 2015.

 

Źródła online:

Baza danych immatrykulacyjnych, Akademie der Bildenden Künste München, Księga immatrykulacyjna nr 3, 00170 Apolonius Kenhierski (sic!). Dostęp w Internecie: http://matrikel.adbk.de/matrikel/mb_1884-1920/jahr_1885/matrikel-00170

Irena Kossowska, Apoloniusz Kędzierski (2006), na portalu culture.pl. Dostęp w Internecie: http://culture.pl/pl/tworca/apoloniusz-kedzierski

Liczne prace artysty w wirtualnej galerii „Pinakoteka Zaścianek“. Dostęp w Internecie: https://www.pinakoteka.zascianek.pl/Kedzierski/Index.htm

Liczne prace artysty na portalu artyzm.com. Dostęp w Internecie: http://artyzm.com/e_artysta.php?id=808&page=2

5 prac artysty ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie na portalu Muzeum Cyfrowe. Dostęp w Internecie: http://cyfrowe.mnw.art.pl/dmuseion/results?q=K%C4%99dzierski%2C+Apoloniusz&action=SimpleSearchAction&mdirids=1&type=-2

Liczne prace artysty na portalu Domu Aukcyjnego Agra Art, Warszawa. Dostęp w Internecie: http://www.agraart.pl/nowe/nowe/search/gallery.php?id_malarza=128

 

Axel Feuß, grudzień 2018 r.