Gierymski, Aleksander
Gierymski, Aleksander (Alexander), polski malarz, członek „szkoły monachijskiej“. W latach 1868-1872 student Akademii Sztuk Pięknych (Akademie der Bildenden Künste) w Monachium. W latach 1888-1890 oraz w roku 1895 jak i w roku 1897 kontynuował swą twórczą i artystyczną pracę ponownie w Monachium. *30.01.1850 Warszawa, † między 6. a 8.03.1901 w Rzymie. Brat malarza Maksymiliana Gierymskiego (1846-1874). W 1867 roku przez kilka miesięcy pobierał naukę rysunku w warszawskiej Klasie Rysunkowej pod kierunkiem Rafała Hadziewicza (1803-1883). W 1868 roku podążył za bratem do Monachium. Dnia 15.11.1868 roku wstąpił do Klasy Sztuki Antycznej na Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych (Königliche Akademie der Bildenden Künste) w Monachium, następnie studiował u malarzy historycznych Hermanna Anschütza (1802-1880) i Johanna Georga Hiltenspergera (1806-1890); w latach 1870-1872 kształcił się w klasie mistrzowskiej Carla von Piloty'ego (1826-1886). W roku 1871 odbył z Maksymilianem podróż do Wenecji i Werony. W 1873 roku asystował chorującemu na gruźlicę bratu w podróży do Rzymu, z kolei w 1874 roku pojechał z nim do Monachium a następnie do Bad Reichenhall, gdzie Maksymilian umiera. W latach 1874-1879 przebywał w Rzymie. W 1880 roku przeniósł się do Warszawy. W 1884 roku udał się do Wiednia, następnie na belgijskie wybrzeże w celu leczenia nerwicy. W roku 1885 odbył podróże do Padwy, Wenecji, Florencji i Rzymu, po czym w 1888 roku przybył do Monachium, gdzie pozostał do 1890 roku i dokąd wracał ponownie w roku 1895 oraz w roku 1897, by kontynuować swą twórczą pracę artystyczną. Stąd wyjeżdżał na studia plenerowe do miejscowości Schleißheim, w Alpy Bawarskie oraz do miejscowości Kufstein i Rattenberg w Tyrolu. W 1890 roku przebywał w Paryżu. Pod koniec 1893 roku wrócił do Polski i przejściowo zamieszkał w Krakowie. Po 1897 roku wiódł bardzo zmienne podróżniczo i malarsko życie, przebywając w Wenecji, Palermo, Amalfi, Rzymie, Weronie i w Paryżu. – Dla swojej pracy dyplomowej na monachijskiej Akademii Sztuk Pięknych wybrał motywy zaczerpnięte z literatury („Kupiec wenecki“), którymi zajmował się jeszcze przez pewien czas. Podczas pobytu w Rzymie, w latach 1874-1879, oddał się malarstwu rodzajowemu, tworząc barwne sceny z knajpek w realistycznym stylu. Od 1882 roku w Warszawie próbował swoich sił w tworzeniu eleganckich scen zbiorowych w stylu zorientowanym na rokoko („W altanie“), zdradzając silne zainteresowanie efektami światła i malując je w impresjonistycznej manierze. Po krótkim czasie skupił się jednak na warszawskich widokach i scenach rodzajowych, sprawiających wrażenie swoistych obrazowych reportaży. W Monachium, między 1888 a 1897 rokiem, malował jeszcze bardziej eleganckie naturalistyczne sceny rodzajowe i widoki, głównie reprezentacyjnych dzielnic w pobliżu królewskiej rezydencji. Podobne obrazy Paryża wykonywał na zlecenie litewskich arystokratów. W Paryżu oddawał się studiom nad malarstwem francuskiego realizmu (Jean-François Millet), sam jednak malował sceny chłopskie inspirowane folklorem. Widoki Paryża tworzył w manierze impresjonistycznej, podobnie jak krajobrazy, sceny uliczne i rodzajowe powstałe podczas jego przejściowego pobytu w Krakowie, przechodząc niekiedy do zmiękczonej formy folkloryzmu. W późniejszym okresie powstawały widoki miast włoskich, częściowo wykonane w stylu impresjonizmu, częściowo jako wielobarwne kompozycje z wielką dbałością o detale architektoniczne. Jego dzieła znajdują się w Muzeach Narodowych w Gdańsku, Kielcach, Krakowie, Poznaniu i Warszawie oraz w muzeach w Białymstoku, Bytomiu, Łodzi, Płocku i Toruniu a także w Galerii Narodowej we Lwowie.
