Polsko-żydowski Dom Modlitwy w Remscheid 1928–1933

Od początku lat 80. XIX w. pogromy i nasilające się zubożenie ludności żydowskiej zmusiły tysiące Żydów do opuszczenia ich ojczyzny na wschodzie Europy. Głównym kierunkiem ich emigracji były Stany Zjednoczone, zaś Niemcy były dla większości z nich jedynie państwem tranzytowym. A mimo to, do 1910 roku na terenie Rzeszy Niemieckiej osiedliło się około 70 000 Żydów z Europy Wschodniej. Podczas walk pierwszej wojny światowej toczących się szczególnie na zamieszkałych przez ludność żydowską terenach historycznej Polski, w owym czasie będących terytorium Rosji, Austrii i Niemiec, wielu uciekało przed wojną, dostawało się do niewoli lub było werbowanych przez wojsko niemieckie do pracy w zakładach pracy produkujących na potrzeby wojny. Po pierwszej wojnie światowej, po której ukształtował się w Europie Wschodniej nowy porządek polityczny, większa część terenów zamieszkałych przez Żydów przypadła odrodzonej Polsce. W wyniku wprowadzonych przez jej rząd ustaw i rozporządzeń, utrudniających działalność gospodarczą ludności żydowskiej oraz ograniczających jej dostęp do polskiej służby państwowej, rozpoczął się kolejny ruch migracyjny. Do roku 1933 na terytorium Rzeszy Niemieckiej osiadło około 88 000 Żydów przybyłych z Europy Wschodniej.[2]

Od początku XX w. żydowskie rodziny z Europy Wschodniej przybywały również do Remscheid. Wiele tych ortodoksyjnie ukształtowanych rodzin nie akceptowało zasymilowanych nabożeństw zasiedziałej gminy żydowskiej i dlatego początkowo zbierały się w pomieszczeniach liturgicznych prywatnych domostw. Kolejny napływ ortodoksyjnej ludności żydowskiej szybko sprawił, że dotychczasowe pomieszczenia nie wystarczały, dlatego w okresie Republiki Weimarskiej założono stowarzyszenie „Beth HaMidrasch“ (Dom Modlitwy i Nauki). W 1928 roku stowarzyszeniu udało się wynająć mały dom w podwórzu domu ludowego (Volkshaus) przy ulicy Bismarckstraße 59/61 należącego do Ogólnego Zrzeszenia Związków Zawodowych oraz urządzić go dzięki „nadzwyczajnej ofiarności jego członków sięgającej granic ich możliwości finansowych“, jak donosił tygodnik „Israelitisches Familienblatt“. Wnętrzem nowo powstałego Domu Modlitwy zajął się jeden z członków stowarzyszenia, Heinrich Mandelbaum, który namalował w nim motywy ludowe znane mu z małych drewnianych synagog w jego polskiej ojczyźnie. Większość wybranych przez niego motywów i przytoczonych scenek była rozpowszechniona w stuletnich wiejskich synagogach w Polsce.[3] Heinrich Mandelbaum, urodzony w 1881 roku w Słomnikach[4] - położonych w tej części Polski, która została zaanektowana przez Rosję, przybył do Remscheid wraz z rodziną w roku 1914.[5]