Makowski, Czesław
Makowski, Czesław, polski rzeźbiarz i medalier, członek „szkoły monachijskiej”. W latach 1899-1900 studiował na monachijskiej Akademii Sztuk Pięknych (Akademie der Bildenden Künste München). *13.07.1873 Lublin, †25.12.1921 Warszawa. Jego ojciec był profesorem w Warszawie. Od 1891 roku studiował w warszawskiej Klasie Rysunkowej pod kierunkiem Wojciecha Gersona (1831-1901) i jednocześnie uczył się rzeźbiarstwa u Ludwika Pyrowicza (1859-1910), Teofila Godeckiego (1847-1918) i Jana Woydygi (1857- po 1938 r.). 17.04.1899 roku rozpoczął studia w Klasie Rzeźby Syriusa Eberlego (1844-1903) na Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych (Königliche Akademie der Bildenden Künste) w Monachium. Studiował prawdopodobnie do 1900 roku. Następnie kształcił się krótko w Regio Istituto di Belle Arti w Rzymie i podróżował po Włoszech. W 1901 roku osiadł w Warszawie. Rok później poślubił Zofię Makólską. W 1903 roku przyszedł na świat ich syn Jerzy. Poza wykonywaniem wolnego zawodu artysty Makowski uczył także rysunku i modelowania. W 1920 roku przekazał Muzeum Wielkopolskiemu w Poznaniu (obecnie Muzeum Narodowe) 760 medalionów i plakiet portretowych. – We wczesnym okresie swojej twórczości Makowski stworzył kilka prac o tematyce sakralnej („Modlitwa”, 1896; statuetka Chrystusa, sprzed 1902), jednak szybko poświęcił się prawie wyłącznie sztuce portretowej. Poza pełnoplastycznymi popiersiami z gipsu lub terakoty (Adolf Dygasiński; Julian Ochorowicz – obie rzeźby z 1895 r.) wykonywał przede wszystkim płaskorzeźby w formie okrągłych medalionów lub czworokątnych plakiet. Na jego portretach przeważają wizerunki przedstawiane z profilu lub w tzw. trzech czwartych. Makowski zamierzał stworzyć galerię portretów współczesnych mu wybitnych przedstawicieli nauki, literatury i sztuki, które wykonywał bezpośrednio z natury. W 1906 roku ukazała się publikacja z reprodukcjami jego portretów pod tytułem „Profile. Płaskorzeźby osób znakomitszych z krótkimi życiorysami“ zawierająca 159 medalionów i plakiet z lat 1896-1905. Artysta stworzył w sumie 1200 wizerunków gipsowych, z których niektóre zostały odlane w brązie (Henryk Sienkiewicz, 1896; Adam Mickiewicz, 1897). Ponadto wykonał także medaliony portretowe w srebrze lub brązie, na przykład Ignacego Paderewskiego (1913) i Józefa Piłsudskiego (1919). Liczne plakiety i medaliony zdobią nagrobki na cmentarzach i w kościołach w Warszawie. Makowski wykonywał również grobowce i tablice pamiątkowe. Portrety Makowskiego są przykładem klasycznej monotonności pozbawionej jakiejkolwiek charakterystyki psychologicznej, co oczywiście nie umknęło uwadze krytyków jego twórczości. Prace Makowskiego znajdują się między innymi w Muzeach Narodowych w Warszawie, Krakowie i Poznaniu, a także w Muzeum im. Stanisława Fischera w Bochni, w krakowskim Muzeum Historycznym i Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz w warszawskim Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza i w Muzeum Teatralnym.
