Jasiński, Zdzisław Piotr

Jasiński, Zdzisław Piotr, polski malarz i rysownik, członek „szkoły monachijskiej“. W latach 1885-1889 student monachijskiej Akademii Sztuk Pięknych (Akademie der Bildenden Künste München). Do 1893 tworzył w Monachium. *18.01.1863 Warszawa, †18.11.1932 tamże. Syn malarza-dekoratora Aleksandra Jasińskiego. (1835-1904), brat malarza Stanisława (1868-1939) i rzeźbiarza Józefa (1876-1954) Jasińskich, ojciec malarki Aleksandry Jasińskiej-Nowickiej (1901-1976), dziadek rysownika Szymona Kobylińskiego (1927-2002). W latach 1877-1882 kształcił się w Klasie Rysunkowej pod kierunkiem Wojciecha Gersona (1831-1901), w latach 1882-1884 w Szkole Rysunku i Malarstwa w Krakowie u Feliksa Szynalewskiego (1825-1892), Leopolda Löfflera (1827-1898) i Floriana Cynka (1838-1912). Dnia 28.04.1885 roku rozpoczął naukę w szkole malarstwa na Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych (Königliche Akademie der Bildenden Künste) w Monachium pod kierunkiem pejzażysty i malarza scen rodzajowych Otto Seitza (1846-1912); do 1889 roku studiował także u malarza historycznego Sándora (Alexandra von) Wagnera (1838-1919). W 1890 roku udał się do Francji. Jasiński pozostał w Monachium do około 1893 roku. W latach 1894-1904 przebywał w Warszawie, w latach 1904-1910 w Przyłęku koło Garwolina. W 1910 roku powrócił do Warszawy, gdzie pozostał aż do śmierci w 1932 roku. W 1896 roku odbył podróż do Rosji, w 1897 roku do Włoch, w 1912 roku do Chorwacji a w roku 1920 do Mariańskich Łaźni. – Jasiński już bardzo wcześnie potrafił tworzyć dobrze skomponowane i technicznie perfekcyjne obrazy o tematyce rodzajowej utrzymane w stylu Szkoły Monachijskiej. Dwa jego dzieła z 1889 roku - „Chora matka“ (patrz zdjęcie tytułowe) oraz „Liebeswerbungen“ (Zaloty), zostały wyróżnione na wystawach monachijskiej Akademii. Z kolei obraz „Der Sakristeidiener“ (Zakrystian) oraz wielkoformatowe dzieło „Niedziela Palmowa“ (w 2007 roku wystawione na aukcję w londyńskim domu aukcyjnym Bonhams) zostały zaprezentowane na dorocznej Międzynarodowej Wystawie Sztuki (Münchener Jahresausstellung von Kunstwerken aller Nationen) w monachijskim Pałacu Kryształowym (Glaspalast), pierwszy w 1890 a drugi w 1891 roku. Jasiński tworzył także pejzaże i portrety. Po roku 1900 artysta zmienił koloryt swoich obrazów tak, że stały się one jaśniejsze i bardziej żywe. W tym okresie malował żywiołowe sceny wiejskie zarówno w chatach jak i na tle wiejskiego krajobrazu, ale także kompozycje alegoryczne i symboliczne (tryptyk „Brot“ [Chleb], przed 1908 rokiem, zaginiony; „Alegoria zwycięstwa“, 1920; „Alegoria Stolic Polski“, 1926, oba w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie). Autoportrety, akty i kompozycje kwiatowe wykonywał w oleju i akwareli oraz jako rysunki. Był również autorem niezachowanych do dziś polichromii w pałacu myśliwskim w Białowieży (1894), w pałacyku klubu myśliwskiego w Warszawie (1900) i w gmachu warszawskiej filharmonii (1900-1901). W latach 1896-1897 wykonał obrazy ścienne w pałacach w St. Petersburga, Carskim Siole, Moskwie i Rzymie. Jego prace znajdują się w Muzeach Narodowych w Krakowie, Poznaniu, Szczecinie i Warszawie, w muzeach w Częstochowie, Lesznie, Nieborowie i Żyrardowie oraz w kościołach w Kozienicach i Łopienniku Górnym a także w katedrze we Włocławku.

Wystawy indywidualne:

1909, 1920, 1927, 1928, 1934 Warszawa, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych.

 

Wystawy zbiorowe:

1890, 1891 Monachium, Glaspalast / 1891 Berlin, Wielka Międzynarodowa Wystawa Sztuki (złoty medal) / 1893 Chicago, Wystawa Światowa (złoty medal) / 1900 Paryż, Wystawa Światowa.

 

Literatura:

Apoloniusz Kędzierski, Zdzisław Jasiński 1863-1932, Warszawa 1934; Halina Stępień, Maria Liczbińska, Artyści polscy w środowisku monachijskim w latach 1828-1914. Materiały źródłowe, Warszawa 1994, s. 15, 43; U. Makowska, [w:] De Gruyter Allgemeines Künstlerlexikon, Tom LXXVII, Berlin, Boston 2013, s. 416; Egzotyczna Europa. Kraj urodzenia na płótnach polskich monachijczyków, katalog wystawy, Muzeum Okręgowe w Suwałkach, Suwałki 2015

 

Źródła online:

Baza danych immatrykulacyjnych, Akademie der Bildenden Künste München, Księga immatrykulacyjna nr 3, 00149 Jdzislaus Jasinski. Dostęp w Internecie: http://matrikel.adbk.de/matrikel/mb_1884-1920/jahr_1885/matrikel-00149 (dostęp: 23.01.2018 r.)

 

Drzewo genealogiczne na portalu sejm-wielki.pl. Dostęp w Internecie: http://www.sejm-wielki.pl/b/psb.10048.1 (dostęp: 23.01.2018 r.)

 

9 prac artysty ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie na portalu Muzeum Cyfrowe. Dostęp w Internecie: http://cyfrowe.mnw.art.pl/dmuseion/results?q=Jasi%C5%84ski%2C+Zdzis%C5%82aw+&action=SimpleSearchAction&mdirids=1&type=-2 (dostęp: 23.01.2018 r.)

 

Liczne prace artysty wystawione na aukcjach na portalu Domu Aukcyjnego Agra-Art w Warszawie. Dostęp w Internecie: http://www.agraart.pl/nowe/nowe/search/gallery.php?off=0&curr=PLN&sch=1&ord=da&s=1&gal=1&id_malarza=642 (dostęp: 23.01.2018 r.)

 

Axel Feuß, kwiecień 2018 r.