Eljasz, Władysław
Eljasz(-Radzikowski), Władysław, polski rzeźbiarz, członek „szkoły monachijskiej“. Student monachijskiej Akademii Sztuk Pięknych (Akademie der Bildenden Künste München) od 1873 roku. *1847 Kraków, †1921 tamże. Brat malarza Walerego Eljasza-Radzikowskiego (1841-1905) oraz malarki i hafciarki Marii Eljaszówny (1860-1938). Syn malarza Wojciecha Eljasza (1814-1904). Uczęszczał do Gimnazjum św. Anny w Krakowie. W 1863 roku opuścił dom rodzinny, aby wziąć udział w powstaniu styczniowym. Walczył w bitwie pod Miechowem, gdzie dostał się do niewoli. Zesłany na Syberię spędził cztery lata w Nikołajewsku. Po powrocie w latach 1868-1873 studiował w krakowskiej Szkole Rysunku i Malarstwai pobierał lekcje u ojca. Dnia 01.05.1873 roku wstąpił do Klasy Rzeźby na Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych (Königliche Akademie der Bildenden Künste) w Monachium. – Eljasz rzeźbił nagrobki, portrety, w tym medalion z portretem polskiego bohatera narodowego Tadeusza Kościuszki (1746-1817, patrz zdjęcie tytułowe), oraz popiersia: Jerzego Lubomirskiego (ok. 1872), Józefa Ignacego Kraszewskiego, Walerego Eljasza-Radzikowskiego (ok. 1872), Karola Libelta (ok. 1876). W 1877 roku stworzył epitafium Franciszka Kołosowskiego znajdujące się w kościele Franciszkanów w Krakowie, a także rzeźby o tematyce religijnej, jak „Madonna“ (ok. 1873), „Św. Barbara“ (ok. 1875), „Matka Boska Niepokalana“ (ok. 1880). W roku 1888 restaurował stale kanonickie w bazylice katedralnej w Tarnowie. Wykonana przez niego maska pośmiertna Oskara Kolberga jest przechowywana w Muzeum Narodowym w Krakowie. W Muzeum Polskim na Zamku w Rapperswilu znajdują się, według katalogu z 1909 roku, jego popiersia królów polskich: Władysława Łokietka, Kazimierza Wielkiego, Władysława Jagiełły, Kazimierza Jagiellończyka, Zygmunta Starego, Stefana Batorego i Jana Sobieskiego.
Wystawy zbiorowe:
1871-1893 (z przerwami) Kraków, Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych / 1881-1893 Warszawa (z przerwami), Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych.
Literatura:
Halina Stępień, Maria Liczbińska, Artyści polscy w środowisku monachijskim w latach 1828-1914. Materiały źródłowe, Warszawa 1994, s. 11, 36; J. Derwojed, [w:] Saur Allgemeines Künstlerlexikon, Tom XXXIII, München/Leipzig 2002, s. 270.
Źródła online:
Baza danych immatrykulacyjnych, Akademie der Bildenden Künste München, Księga immatrykulacyjna nr 2, 02878 Ladislaus Eliasch (sic!). Dostęp w Internecie: http://matrikel.adbk.de/matrikel/mb_1841-1884/jahr_1873/matrikel-02878
Axel Feuß, marzec 2018 r.
