Działowski, Zygmunt
Działowski, Zygmunt (Sigismund von Dzialowski), poseł do Reichstagu Cesarstwa Niemieckiego w latach 1877-1878. *4.8.1843 Mgowo w powiecie wąbrzeskim (Logendorf, Kreis Briesen), †16.2.1878 Berlin, właściciel majątku ziemskiego, publicysta. Po ukończeniu gimnazjum studiował w Poznaniu (Posen) i w Metz. W 1863 roku brał udział w powstaniu styczniowym, podczas którego zorganizował oddział składający się ze stu ochotników, z którym zajął Dobrzyń nad Wisłą (Dobrin). Za zdradę stanu został skazany na karę więzienia. W latach 1867-1878 był właścicielem majątku w Wałyczu koło Wąbrzeźna, który otrzymał od ojca Ksawerego Franciszka Działowskiego (1799-1866), a który służył mu jako rezydencja letnia (mieszkał w Mgowie). Tam urządził pokaźną bibliotekę i kolekcję broni. W 1868 roku, wraz ze swoim kuzynem, hrabią Adamem Sierakowskim (1846-1912), udał się w podróż do Algieru. W roku 1874 uczestniczył w kongresie archeologicznym w Kijowie, jako delegat Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. W 1875 roku założył Towarzystwo Naukowe w Toruniu, którego celem było wspieranie rozwoju polskiej nauki i kultury a także prowadzenie badań nad polską historią miasta Torunia. W latach 1881-1882 utworzył w Toruniu Muzeum poświęcone polskiej historii regionu. W styczniu 1877 uzyskał mandat posła z okręgu wyborczego Kartuzy-Wejherowo (Karthaus-Neustadt) do Koła Polskiego w Reichstagu, zdobywając 76,86 % głosów. Zdjęcie: rok 1878, dostęp na: https://polona.pl/item/816343/0/
Literatura przedmiotu:
Deutscher Parlaments-Almanach, 12. wydanie, Leipzig 1877, s. 146.
Źródła online:
http://zhsf.gesis.org, Parlamentarierportal, BIORAB Kaiserreich online
http://www.reichstag-abgeordnetendatenbank.de/
http://www.czasdorastania.cba.pl/zygmunt-dzia-owski.html
http://kujawsko-pomorskie.regiopedia.pl/wiki/zygmunt-dzialowski
Axel Feuß, marzec 2017 r.
