Benedyktowicz, Ludomir

Benedyktowicz, Ludomir, polski malarz, rysownik, pisarz i szachista, członek „szkoły monachijskiej“. W latach 1868-1872 student Akademii Sztuk Pięknych w Monachium (Akademie der Bildenden Künste München). *15.8.1844 Świniary, †14.12.1926 Lwów (obecnie: Lviv). Po ukończeniu szkoły w Warszawie rozpoczął naukę leśnictwa. Brał udział w powstaniu styczniowym 1863, w którym stracił obie dłonie i z uwagi na to, nie mógł kontynuować studiów leśniczych. Rozpoczął więc studia w warszawskiej Klasie Rysunkowej pod kierownictwem Wojciecha Gersona (1831-1901). Po powstaniu styczniowym, w wyniku politycznych prześladowań, udał się na studia do Monachium. Dnia 24.10.1868 roku rozpoczął studia w Klasie Sztuki Antycznej na Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych (Königliche Akademie der Bildenden Künste) w Monachium; studiował u Hermanna Anschütza (1802-1880), Sandóra (Alexandra von) Wagnera (1838-1919) i Otto Seitza (1846-1912) jako stypendysta warszawskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych. Po powrocie do Warszawy w roku 1873 odwiedził groby swoich towarzyszy, poległych w powstaniu styczniowym. Został aresztowany pod zarzutem agitacji i na krótko uwięziony w Cytadeli Warszawskiej. Po wyjściu na wolność, jeszcze w tym samym roku zaczął kontynuację studiów na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie pod kierownictwem Jana Matejki (1838-1893). W 1876 roku ożenił się i otworzył własną pracownię. Przed wybuchem I Wojny Światowej wyjechał z rodziną do Lwowa. W okresie wojennym służył w wojsku w stopniu podporucznika. W 1916 roku, po śmierci żony, zamieszkał w Domu Opieki nad Weteranami. ­­– Benedyktowicz tworzył idylliczne pejzaże w stylu monachijskiego malarstwa plenerowego inspirowanego założeniami szkoły z Barbizon, przedstawiające w głównej mierze sceny leśne, wschody i zachody słońca, sceny wiejskie i rodzajowe, sceny religijne oraz przedstawienia postaci, wykonując je w technikach oleju i akwareli. W plenerze rysował szkice krajobrazów i drzew, które potem służyły mu jako materiał studyjny do jego obrazów. Jako pisarz opublikował trzy tomy poezji poświęcone 40., 50. i 60. rocznicy wybuchu powstania styczniowego, a w 1902 roku wydał książkę o malarzu Stanisławie Witkiewiczu (1851-1915) jako krytyku sztuki. W 1893 roku wraz z innymi założył Krakowski Klub Szachistów, w którym objął funkcję prezesa a później został jego honorowym prezesem. Od chwili przeprowadzki do Lwowa należał do tamtejszego klubu szachowego Hetman, w którym nadano mu godność honorowego członka. Jego prace znajdują się we Lwowie oraz w Muzeach Narodowych w Krakowie, Poznaniu w Warszawie.

Wystawy zbiorowe:

1870-1910 Kraków, 1875-1918 Lwów, Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych.

Literatura:

Saur Allgemeines Künstlerlexikon, Tom IX, München/Leipzig 1994, s. 32; Halina Stępień, Maria Liczbińska, Artyści polscy w środowisku monachijskim w latach 1828-1914. Materiały źródłowe, Warszawa 1994, s. 9, 29; Halina Ste̜pień, Artyści polscy w środowisku monachijskim w latach 1856-1914, (Studia z historii sztuki / Instytut Sztuki, Polska Akademia Nauk, 50), Warszawa 2003; Egzotyczna Europa. Kraj urodzenia na płótnach polskich monachijczyków, katalog wystawy, Suwałki 2015.

Źródła online:

Baza danych immatrykulacyjnych, Akademie der Bildenden Künste München, Księga immatrykulacyjna nr 2, 02441 Ludwig Benedyktowicz. Dostęp w Internecie: http://matrikel.adbk.de/matrikel/mb_1841-1884/jahr_1868/matrikel-02441

Jacek Frankowski, L. Benedyktowicz - Powstaniec Styczniowy i wybitny pejzażysta (2010), na portalu Album Polski. Dostęp w Internecie: http://albumpolski.pl/artykul/l-benedyktowicz-powstaniec-styczniowy-i-wybitny-pejzazysta

Piotr Czartoryski-Sziler, Ludomir Benedyktowicz - malarz i leśnik, na portalu Dla Polski. Dostęp w Internecie: http://archiwum.dlapolski.pl/informacje/Czytaj-art-5364.html

Jacek Frankowski, Ludomir Benedyktowicz (2013), na portalu Kurier Galicyjski. Dostęp w Internecie: http://kuriergalicyjski.com/index.php/redakcjapoleca/1758-artysta-niezomny

Axel Feuß, marzec 2017 r.