Zakazana miłość – zabójstwo Leona Szczepaniaka w Stadecken-Elsheim

Pojednanie i przyjaźń z Polską
 

Po powrocie została odprawiona msza dziękczynna będąca oficjalnym zakończeniem podróży, która zapoczątkowała trwające do dziś kontakty i przyjaźnie między członkami parafii i osobami z Polski: „Zdaliśmy sobie sprawę, że […] zaczęliśmy coś bardzo ważnego. Jedno jest pewne – zbliżyliśmy się o [ważny] krok do naszego celu, jakim jest tworzenie serdecznych, niewymuszonych relacji z narodem polskim, a mianowicie tych na poziomie indywidualnym, podobnych do tych, jakie już od lat utrzymujemy z Francją”. Do ówczesnych liderów hufca Greifenklau należało także małżeństwo Elfriedy i Hansa Reiserów[22], które przez dziesięciolecia utrzymywało intensywne, przyjazne kontakty z osobami z Polski, a także, w latach 80. XX w., aktywnie angażowało się w „Pomoc dla Polski” (Polen-Hilfe). Elfriede Reiser do dziś opiekuje się kamieniem pamiątkowym w Elsheim i zamawia msze św. w intencji byłych polskich robotników i robotnic przymusowych w Elsheim[23].

W tym samym roku, w którym odbyła się podróż do Polski (1975), pierwsi goście z Polski otrzymali wizy, tak że mogli zostać powitani w Stadecken-Elsheim. Nowa świadomość niemieckiej odpowiedzialności stała się kluczem otwierającym drzwi do pojednania:

„Pozostaje mieć nadzieję, że w ten sposób krok po kroku uda się przełamać wypaczone stereotypy, że nauczymy się żyć ze świadomością historii. […] Błędem byłoby łudzić się nadzieją, że możemy uporać się z przeszłością, aby ją potem odesłać do lamusa. – Musimy żyć, mając w pamięci przeszłość, nie tylko tę wspaniałą, lecz także tę przygnębiającą i zbrodniczą. Tylko tak możemy się uczyć. My – młode pokolenie – chcemy uczyć się z historii, jak żyć w pokoju [z innymi]. Najważniejszym, wyzwalającym odkryciem [sic!] dla nas jest świadomość, że źródłem nienawiści, ludobójstwa i wojny jest własna pycha, która prowadzi do pogardzania drugim człowiekiem. Naszym zamiarem, zgodnie z Dobrą Nowiną Jezusa Chrystusa, jest pomagać razem z wszystkimi ludźmi dobrej woli w pokonywaniu tego”. 

80. rocznica zabójstwa Leona Szczepaniaka
 

25 maja 2022 roku – 37 lat po odsłonięciu kamienia i z okazji 80. rocznicy morderstwa Szczepaniaka – z inicjatywy Gminy Stadecken-Elsheim odbyła się „Uroczystość upamiętnienia 80. rocznicy egzekucji polskiego robotnika przymusowego LEONA SZCZEPANIAKA”[24]. Wydarzenie otworzył burmistrz Stadecken-Elsheim, Thomas Barth, który w swoim wystąpieniu prosił o wybaczenie za zbrodnię popełnioną za czasów narodowego socjalizmu[25]. Wśród zaproszonych gości obecna była także wicekonsul Konsulatu Generalnego RP w Kolonii, Anita Mikołajczak, która na zakończenie uroczystości razem z burmistrzem Barthem złożyła wieniec pod Kamieniem Pamięci. Uroczystości towarzyszył występ orkiestry dętej Carolus Magnus Ingelheimer Kaiserpfalz Bläser, kótra wykonała między innymi utwór „Modlę się do Mocy Miłości” ukraińskiego kompozytora Dmytra Stepanowycza Bortnianskiego (ukr. Dmytro Stepanovyč Bortnjansʹkyj, 1751–1825). Wybrane utwory muzyczne stanowiły pod względem treści nawiązanie do inwazji Rosji na Ukrainę, do którego to tematu nawiązały również przemówienia. Po uroczystości zaproszeni goście wzięli udział we wspólnej kolacji w Elsheim, która, podobnie jak 29 czerwca 1975 roku, odbyła się pod znakiem pojednania oraz w poczuciu, że pamięć o Leonie Szczepaniaku już nie dzieli, ale łączy Niemców i Polaków. Ważne byłoby jednak także upamiętnienie cierpień Margarete Hess.

Christof Schimsheimer, czerwiec 2022 r.