W służbie dla Polski: Jacek Kowalski (1950–2019)

W 1994 r. był członkiem Głównego Komitetu PPS w Niemczech. W listopadzie 1997 r., na ostatnim zjeździe w Bernried zakończył działalność emigracyjnej struktury PPS. Od 2001 r. był członkiem redakcji „Biuletynu Bawarskiego”, który wydawało Stowarzyszenie na Rzecz Porozumienia Niemiecko-Polskiego oraz jego wiceprzewodniczącym. Był również członkiem Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, Międzynarodowej Federacji Dziennikarzy oraz Polskiej Rady w Niemczech i Konwentu Organizacji Polskich w Niemczech. W 2002 r. brał udział w jubileuszu 50-lecia rozgłośni Radia Wolna Europa, który odbył się na terenie ambasady USA w Warszawie. Wraz z Bogdanem Żurkiem zaangażował się w wyjaśnienie sprawy śmierci ks. Franciszka Blachnickiego, założyciela Chrześcijańskiej Służby Wyzwolenia Narodów w Carlsbergu (Niemcy). W 2008 r. solidaryzował się z apelem Anny Walentynowicz do Polaków. 4 kwietnia 2011 r. brał udział w promocji książki Polska Partia Socjalistyczna. Dlaczego się nie udało? Szkice. Wspomnienia. Polemiki w Centrum Kultury Polskiej w Monachium, której współorganizatorami był: Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie, Konsulat Generalny RP w Monachium i Stowarzyszenie na Rzecz Porozumienia Niemiecko-Polskiego w Monachium. Już na emeryturze przez wiele lat poświęcał się popularyzacji wiedzy o działalności PPS w RFN i Radia Wolna Europa. Bardzo często brał udział w spotkaniach z polskimi i niemieckimi historykami. Bardzo chętnie tłumaczył meandry przeszłości i nie zamykał się na pytania o minione wydarzenia. W dniu 18 czerwca 2018 r. decyzją Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych otrzymał status i otrzymał odznakę honorową „Działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych”. Zmarł nagle w dniu 21 marca 2019 r. w Augsburgu. Uroczystości pogrzebowe odbyły się we Francji a msza żałobna odbyła się w dniu 04 maja 2019 r. w Ostrowie Wielkopolskim. 

Łukasz Wolak, maj 2019 r.

Bibliografia

Archiwalia:

• zbiory archiwalne śp. Jacka Kowalskiego (1950–2019)
• zbiory archiwalne Łukasza Wolaka
• zbiory archiwalne Pracowni Badań nad Polską Emigracja w Niemczech po 1945 r. W Instytucie Historycznym UWr.

Opracowania:

• Friszke, A.: Życie polityczne emigracji, Warszawa 1999, s.448. 
• Gmyz, C.: Gdzie są teczki „systemu Polonia” – pytają emigranci, „Życie Warszawy”, 10.–11.09.1994 r., [brak numeru strony]. 
• Kalczyńska, M. / Paszek L.: Niemieckie Polonica prasowe (ostatnie dwudziestolecie XX wieku), Opole 2004, s. 221–222.
• Kowalski, J.: Polska Partia Socjalistyczna a Niepodległość, „Moje Miasto” nr 5 (wrzesień–październik) 2018 r., s. 13.
• Pan Jacek się dąsa, „Trybuna Ludu”, 3.07.1985 r., [brak numeru strony].
• Polska Partia Socjalistyczna. Dlaczego się nie udało? Szkice. Wspomnienia. Polemiki, red. Robert Spałek, Warszawa 2010.
• Teraz są sobą, „Trybuna Ludu”, 20.–21.10.1984 r., [brak numeru strony].
• Włodarczyk, W.: Jacek Kowalski, „Kurier” (Chicago), 6.12.1988 r., nr 24, [brak numeru strony].
• Wojna nie była kobietą, „Moje Miasto” nr 5 (wrzesień–październik) 2018 r., s. 6. 
• Wolak, Ł: Leksykon działaczy Zjednoczenia Polskich Uchodźców w Republice Federalnej Niemiec (1951–1993), Wrocław 2018, s. 121–124.
• Wolak, Ł.: Zjednoczenie Polskich Uchodźców w Niemczech wobec emigracji solidarnościowej w latach 1981–1989, w: Świat wobec Solidarności 1980–1989 pod red. Pawła Jaworskiego i Łukasza Kamińskiego, Warszawa 2013, s. 703–717.
• W służbie dla Polski. Jacek Antoni Kowalski, „Moje Miasto” nr 5 (wrzesień-październik) 2018 r., s. 12.
• Wygnańcze szlaki. Relacje uchodźców i emigrantów z Polski do Niemiec, zebrał i opracował Adam Dyrko, Warszawa 2007, s. 85–96.