Ludwik Mierosławski

Ale co wydarzyło się dokładnie? W 1795 roku Polska zniknęła z mapy Europy. Kraj w trzech etapach podzielono między Prusami, Rosją i imperium Habsburgów. Mimo wielkich wysiłków, Polacy nie poddali się germanizacji ani rusyfikacji. Wręcz przeciwnie. Myśl o wolności i życzenie posiadania własnego państwa było w polskim społeczeństwie coraz większe. Powstania i protesty towarzyszyły staraniom o odzyskanie niepodległości. Po stłumionym powstaniu listopadowym w latach 1830/31 i po wielkiej fali emigracyjnej Polaków w kierunku zachodu przez Niemcy, powstało w Paryżu, w marcu 1832 roku Polskie Towarzystwo Demokratyczne. Towarzystwo szybko stało się jedną z najważniejszych organizacji politycznych “wielkiej emigracji”. Sensacyjnie, w szeregach przywództwa organizacji stał wówczas silny retorycznie i doświadczony w walce oficer - Ludwik Mierosławski. Mierosławski urodził się w 1814 roku we Francji w polsko-francuskiej rodzinie. Gdy miał 6 lat jego rodzina wyprowadziła się na polskie ziemie okupowane przez Rosjan. Dziesięć lat później, gdy miał około 16 lat w 1830 roku, jako chorąży brał udział w powstaniu listopadowym przeciw Rosji. Po stłumieniu powstania Mierosławski w 1832 roku powrócił do Paryża. W następnych 10 latach Ludwik Mierosławski nie odrzucił od siebie myśli i marzenia o niepodległej Polsce.  Angażował się mocno w działalność Towarzystwa Demokratycznego Polski. W 1842 roku został wybrany do centralnego komitetu organizacji. Trzy lata później Towarzystwo wysłało go do Poznania, gdzie dostał zadanie przygotowania Powstania poznańskiego. Cel powstania był bardzo ambitny, planowano przywrócić granice Polski do tych sprzed 1772 roku, czyli pierwszego podziału Polski. Według planu powstanie miało się zacząć jednocześnie na całym terytorium trzech zaborów. Mierosławski przybył do Poznania wyposażony nie tylko w swoje doświadczenie, swoje przekonanie o słuszności sprawy ale również z talentem porywającego mówcy. Przywiózł ze sobą także dokładną datę rozpoczęcia powstania. Była to noc z 21 na 22 lutego 1846 roku. Mimo intensywnych przygotowań i odważnej stanowczości Polaków, powstanie nie doszło do skutku. Dwa tygodnie przed wyznaczonym terminem, 5 lutego 1846 roku, do pruskiej policji zgłosił się polski szlachcic Henryk Popiński. On sam był świetnie poinformowany o przygotowywanym powstaniu. Popiński zdemaskował powstańców i na ponad 40 stronach raportu oddał w ręce policji opis ze szczegółowym planem powstania i wszystkimi nazwiskami zaangażowanych osób. To doprowadziło do masowych zatrzymań w trzech częściach okupowanej Polski. Po półtorarocznym śledztwie, w sierpniu 1847 roku, przed królewskim sądem w Berlinie rozpoczęto proces 254 Polaków. “Polenprozess” trwał cztery miesiące, łącznie 91 dni. Proces wywołał wielkie zainteresowanie pruskiego społeczeństwa. Tak zwane “Polenbegeisterung”, czyli zainteresowanie przede wszystkim niemieckich liberałów polskim dążeniem do wolności, po powstaniu listopadowym w latach 1830/31, bardzo już w tym czasie przygasło, ale było jeszcze odczuwalne. Z tego powodu niemiecka prasa relacjonowała szczegółowo postępy procesu. Ostatecznie był to także pierwszy polityczny i otwarty proces w Prusach. Szczególne zainteresowanie odnosiło się do dwóch charyzmatycznych przywódców, Karola Liberta i Ludwika Mierosławskiego, przy czym Mierosławski dzięki swoim umiejętnościom retorycznym i przystojnym wyglądzie nie tyko politycznie przyciągał obywateli na swoją stronę. “Dziewięć dziesiątych naszych pań na wydaniu, wyszłoby za mąż za Pana Mierosławskiego” napisała w sierpniu 1847 roku gazeta Braunschweiger Zeitung, komentując  jednocześnie jego obrończą mowę wygłoszoną z wielkim patosem, gdzie prosił o zrozumienie dla uciskanego wówczas narodu polskiego. To wszystko nie pomogło. 2 grudnia 1847 roku Ludwik Mierosławski i siedem innych Polaków zostało skazanych na śmierć, a kolejnych 97 na długie lata więzienia.