Strony Pełny tekst

Gimnazjum Polskie w Bytomiu

Plebiscyt na Górnym Śląsku w 1921 r. przypieczętował jego podział na część polską i niemiecką. Przez kilka kolejnych lat podejmowano starania, inicjowane przez Związek Polaków w Niemczech, o utworzenie na terytorium Rzeszy polskiej szkoły wyższej, zakończonej egzaminem maturalnym. W 1930 r., dla uczczenia 25. rocznicy strajków szkolnych w zaborze pruskim i rosyjskim, zawiązano Komitet Obchodu 25–lecia Walki o Szkołę Polską, z zamysłem utworzenia prywatnego polskiego gimnazjum w Niemczech. Uroczystego aktu otwarcia Gimnazjum Polskiego w Bytomiu dokonano 8 listopada 1932 r. Funkcjonowało nieprzerwanie do wybuchu II wojny światowej.

Gmach Gimnazjum Polskiego w Bytomiu (1939)

Muzeum Górnośląskie w Bytomiu, sygn. MGB/H/ZF/1134

Nauczyciele Gimnazjum Polskiego w latach 1932–1939

Nazwisko i imię	Nauczany przedmiot	Obywatelstwo
Sołtys Miłosz	dyrektor szkoły (lipiec–październik 1932) geografia	polskie
Nechay de Felseis Wiktor	dyrektor szkoły (listopad 1932–styczeń 1936) geografia	polskie
Kozanecki Florian	dyrektor szkoły (styczeń 1936–czerwiec 1937) język niemiecki, język francuski	polskie
Miętkiewicz Piotr	dyrektor szkoły (czerwiec 1937–sierpień 1939) język niemiecki	polskie
Henke Józef	zastępca dyrektora – sierpień 1939 r. rysunek	polskie
Będziński Marian	historia	polskie
Ciałoń Wilhelm	język łaciński, język grecki, język niemiecki	polskie
Gajda Józef	matematyka	polskie
Gembala Alojzy	historia	polskie
Gębik Władysław	biologia, chemia	polskie
Janowski Franciszek	język francuski, język angielski	niemieckie
Jońca Stefan	język łaciński, język grecki, język niemiecki	niemieckie
Kowal Wincenty	język łaciński, język grecki, język francuski	polskie
Krzykala Franciszek	matematyka, fizyka	polskie
Kubis Ryszard	język niemiecki, język francuski, język polski	niemieckie
Lubos Jerzy	język łaciński, język grecki, język niemiecki	polskie
Maćkowiak Edmund	teoria muzyki, śpiew	polskie
Mayr Józef	biologia, geografia	polskie
Nawrot Franciszek	religia katolicka	polskie
Nowak Franciszek	język francuski, język niemiecki	polskie
Nowakowski Michał	język polski	polskie
Ochendal Dominik	gimnastyka i ćwiczenia fizyczne	niemieckie
Olejniczak Stanisław	język łaciński, język gracki, historia	niemieckie
Podoba Marceli	matematyka	polskie
Przybylski Witold	gimnastyka i ćwiczenia fizyczne	polskie
Ratajczak Alfons	język niemiecki, język francuski	niemieckie
Smoleń Jan	matematyka, fizyka, chemia	polskie
Szwed Edward	język polski	polskie
Wojaczek Edward	język niemiecki, język polski	polskie
Spychalski Mirosław	lekarz szkolny	niemieckie

Źródło: APK, 683, Prywatne gimnazjum z polskim językiem wykładowym w Bytomiu (1932–1939), sygn. 42, Wnioski o siły nauczycielskie (1932–1933); sygn. 45, Wnioski o siły nauczycielskie (1937–1939); BB, Gut Privat. Privatschulakten Beuthen. Polnisches Gymnasium, sygn. 139, Personalakten (1932–1936); J. Lubos, Dzieje polskiego gimnazjum w Bytomiu w świetle dokumentów i wspomnień, Opole 1971, s. 46–47.