Pola Negri
Bardziej przez przypadek, choć inni z uśmiechem na ustach twierdzili, że z pomocą bożą, ta bystra dziewczyna opuściła szkołę przyklasztorną w Warszawie. Nie czując się tam dobrze przeniosła się i ukończyła szkołę baletową w Warszawie. Była nie tylko bardzo utalentowaną, ale przede wszystkim pilną uczennicą. Choroba przekreśliła ostatecznie karierę baletową Poli Negri. Jednakże jej ambicja i silna wola pozwoliły jej walczyć o życie na scenie, która stała się jej oknem na świat.
Negri uczęszczała na zajęcia aktorskie do najlepszej wówczas nauczycielki teatralnej Honoraty Leszczyńskiej. Uczyła się szybko i dużo. Tym sposobem 1 września 1912 roku, w wieku 15 lat w warszawskim Teatrze Małym, Pola Negri zadebiutowała w roli Anielki Dobrójskiej w sztuce „Śluby panieńskie“ Aleksandra Fredry.
Krytycy byli nią zachwyceni. Teatry walczyły o nią. Na duży ekran wyniósł ją Kazimierz Hulewicz, który specjalnie dla niej napisał scenariusz “Niewolnicy zmysłów”. Film w reżyserii Jana Pawłowskiego, z Polą Negri w roli głównej świętował premierę 25 grudnia 1917 roku. Również tu aktorstwo dziewczyny zostało przyjęte z zachwytem. Do momentu gdy jej kariera przeniosła się do Berlina, zagrała jeszcze w ośmiu polskich filmach. W 1917 roku wszedł do kin pierwszy niemiecki film z Polą Negri „Niedługo mnie szczęście łudziło” Kurta Matull.
Pierwsze niemieckie filmy, choć bardzo chwalone, nie odkryły jej pełnego potencjału. Dopiero kontakt z Ernstem Lubitschem, młodym i bardzo utalentowanym reżyserem, otworzył przed polską aktorką nowe możliwości artystycznego wyrazu. Monumentalny film “Oczy mumii Ma” (1918) był wielkim przełomem dla Lubitscha i punktem kulminacyjnym kariery Poli Negri. Następne sukcesy przyszły także dzięki filmom Lubitscha, „Carmen“ (1918), „Madame Du Barry“ (1919) i „Sumurun“ (1920).
Dzięki tym rolom Negri stała się niezmiernie popularna, również międzynarodowo. W Niemczech została okrzyknięta “Duse ekranu” na porównanie ze sławną aktorka teatralną Eleonorą Duse oraz jako symbol wielkiego uznania jej dla talentu i umiejętności. Nim podpisała lukratywny kontrakt z Paramount Pictures z Hollywood, w Berlinie nagrała ponad 20 filmów. W 1922 roku mając 25 lat Pola Negri poleciała do Ameryki, gdzie stała się jedną z super gwiazd filmu niemego. Pod koniec lat dwudziestych jej kariera zaczęła podupadać. Negri zdecydowała o powrocie do Niemiec. Niestety w latach trzydziestych Niemcy miały już niewiele wspólnego z tym Berlinem, który kiedyś opuszczała. Nacjonaliści stali u władzy i kontrolowali każdą sferę życia publicznego, także film.
Nacjonalistyczna propaganda zezwoliła jej na zagranie tylko w kilku filmach, wśród których były takie perły jak „Mazurka“ (1935), “Moskwa - Shanhai“ (1936) i „Tango Notturno“ (1937). Negri w 1938 roku opuściła Niemcy i przez Francję powróciła do Ameryki, gdzie niestety przestała odnosić sukcesy. Era filmu niemego przeszła bezpowrotnie, a z nią jej gwiazdy. Negri do swojej śmierci pozostała w Ameryce, jednakże w międzyczasie jeden raz odwiedziła Niemcy. W 1964 roku Berliński Festiwal Filmowy przeprowadził jej retrospektywy. To wtedy po raz ostatni pokazała się na czerwonym dywanie, niesłychanie piękna jak zawsze - Pola Negri.
Daty biograficzne
Pola Negri, naprawdę nazywała się Barbara Apolonia Chałupiec
1897 urodzona 3 stycznia w Lipnie. w Polsce
1904 przeprowadzka do Warszawy
1912 debiut teatralny w Warszawie (Teatr Mały / „Śluby panieńskie“)
1914 debiut filmowy w Warszawie („Niewolnica zmysłów“. Reż.: Jan Pawłowski)
1917 - 1923 praca w Berlinie
1922 przeprowadzka do USA
1923 - 1928 praca w USA
1934 powrót do Berlina
1938 wyjazd z Niemiec przez Francję do USA
1964 ostatni film z Polą Negri (The Moon-Spinners)
1 sierpień 1987 Pola Negri umiera w San Antonio w USA
Informacje dodatkowe:
Pola Negri przerwała naukę w szkole baletowej z powodu gruźlicy. Do zdrowia dochodziła w kurorcie w Zakopanym. Tam szukała nie tylko sił do życia ale także artystycznych inspiracji, głównie w utworach włoskiej poetki Ady Negri. Zafascynowana jej utworami Apolonia Chałupiec przyjęła pseudonim Pola Negri.
Szczęścia w miłości szukała na próżno. Wyszła dwa razy nie do końca szczęśliwie za mąż - w 1919 roku za polskiego Hrabię Eugeniusza Dąmbskiego i w 1927 roku za gruzińskiego księcia (prawdopodobnie nieprawdziwego) Sergiusa Midivani. Oba małżeństwa skończyły się rozwodem. W międzyczasie wybuchało wiele miłosnych afer. Najsławniejsze było burzliwe rozstanie z Charlie Chaplinem i tragiczne z Rudolfem Valentino, który po operacji i krótko przed zaplanowanym ślubem z Polą Negri umarł.
Podobno film „Mazurka“ z Polą Negri w roli głównej był ulubionym filmem Adolfa Hitlera. Uwielbiał ją mimo tego, że nie mogła poświadczyć swojego aryjskiego pochodzenia. O poświadczenie, że Pola Negri nie ma pochodzenia żydowskiego postarał się sam Joseph Goebbels, Minister Propagandy we własnej osobie.
Kanclerz Niemiec Willy Brandt w 1972 roku wręczył Poli Negri złoty medal Gerharda Hauptmanna.
Cytat godny uwagi:
“W kinie jak w życiu, trzeba zająć dobre miejsce!”
Filmografia:
Polska
1914 Niewolnica zmysłów (Die Sklavin der Leidenschaft)
1915 Żona (Die Ehefrau)
1915 Czarna książeczka (Schwarzes Buch)
1916 Studenci (Studentenliebe)
1917 Bestia (Die Bestie)
1917 Arabella
1917 Pokój nr 13 (Wabda Barska)
1917 Tajemnica Alei Ujazdowskich
1917 Jego ostatni czyn (Seine letzte Tat)
Niemcy
1917 Küsse, die man stiehlt im Dunkeln (Za pocałunek-wieczystych nocy męki)
1917 Nicht lange täuschte mich das Glück (Niedługo mnie szczęście łudziło)
1917 Die toten Augen (Martwe oczy)
1917 Wenn das Herz in Haß erglüht (Gdy serce nienawiścią pała)
1917 Rosen, die der Sturm entblattert
1917 Zügelloses Blut (Rozpasana)
1918 Die Aguen der Mumie Ma (Oczy mumii Ma)
1918 Carmen
1918 Mania - die Geschichte einer Zigarettenarbeiterin (Mania)
1918 Der gelbe Schein (Żółty paszport)
1919 Kreuziget sie! (Awanturnica)
1919 Vendetta (Vendeta - Zemsta krwi)
1919 Das Karusell des Lebens (Dzieje mężatki)
1919 Komtesse Dolly (Hrabina Rondoli)
1919 Madame Dubarry
1920 Die Marchesa d'Armiani (Markiza d'Arminiani)
1920 Arme Violetta (Biedna Violetta)
1920 Die Geschlossene Kette
1920 Das Martyrium
1920 Sumurun
1921 Sappho (Safona)
1921 Die Bergkatze (Dzika kotka)
1922 Die Flamme
USA
1923 Hollywood
1923 Bella Donna
1923 The Cheat
1923 The Spanish Dancer
1924 Men
1924 Lily od the Dust
1924 Shadows of Paris
1924 Forbidden Paradise
1925 A Woman of the World
1925 Flower of the Night
1925 East of Suez
1925 The Charmer
1926 The Crown of Lies
1926 Good and Naughty
1927 Barbed Wire
1927 The Woman on Trial
1927 Hotel Imperial
1928 The Secret Hour
1928 Three Sinners
1928 The Woman from Moscow
1928 Loves of an Actress
Europa
1929 The Way of Lost Souls/The Woman He Scorned
1932 A Woman Commands
1934 Fanatisme
1935 Mazurka
1936 Gräfin Volescu
1936 Moskau-Szanghai
1937 Madame Bovary
1937 Tango Notturno
1938 Die fromme Lüge (Pobożne kłamstwo)
1938 Die Nacht der Entscheidung
USA
1943 He Diddle Diddle
1964 The Moon-Spinners (Der Millionenschatz, Księżycowe prządki)
Adam Gusowski, czerwiec 2014 r.
