Mariaże między polskimi i niemieckimi rodami dynastycznymi

Piastowie

W połowie X wieku, na obszarze dzisiejszej Wielkopolski, narodziła się pierwsza polska dynastia, zwana później „rodem Piastów”, z której wywodził się Mieszko I - pierwszy władca Polski. To wówczas pojawia się na tym terenie rozbudowaną sieć grodów, której istnienie potwierdziły liczne prace archeologiczne. Mieszko podejmuje też pierwsze próby ekspansji terytorialnej i politycznej, które prowadzą go do Czech. Tam poślubia córkę księcia Czech i przyjmuje wiarę chrześcijańską. Następnie udaje się na Połabie, gdzie, usiłując poskromić pogańskie plemiona Słowian, popada w konflikt z książętami saksońskimi, którzy podobnie jak on, widzą w tym regionie swoją nową strefę wpływów. W tym samym czasie Święte Cesarstwo Rzymskie pod rządami Ottonów powołuje nowe biskupstwa na wschodnich rubieżach swojego terytorium, które mają podjąć misje chrystianizacji Wschodu. Mieszko nawiązuje kontakt z cesarzem Ottonem I, przejmując od niego w lenno niektóre ziemie. Ostatecznie zostaje mianowany „cesarskim przyjacielem” i poślubia córkę margrabiego Brandenburgii w celu połączenia obu dynastii więzami pokrewieństwa. Równie ścisłe kontakty z Pierwszą Rzeszą Niemiecką utrzymuje jego syn Bolesław I Chrobry, który przyjaźni się z cesarzem Ottonem III i – co najmniej symbolicznie – zostaje wprowadzony do grona władców europejskich. Poza tym dwukrotnie zawiera sojusz z Marchią Miśnieńską, żeniąc się z córkami margrabiów miśnieńskich. Córkę Regelindę również wydaje za mąż za potomka margrabiego Miśni, zaś syna Mieszka II Lamberta wiąże z siostrzenicą Ottona III.

Wzajemne małżeństwa służą przede wszystkim zapewnieniu pokoju oraz umocnieniu wpływów i władzy w regionach przyległych bezpośrednio do granicy Polski z Rzeszą. Jednocześnie Piastowie dążą do uznania ich za równych królom niemieckim poprzez związki pokrewieństwa. Zawierane małżeństwa prowadzą również do intensyfikacji wzajemnej wymiany kulturalnej. Piastowie nieustannie usiłują także rozszerzyć strefę swoich wpływów na Czechy, Węgry i Ruś, podejmując wyprawy na te tereny i zawierając również tam związki małżeńskie. I tak pod koniec XI wieku Władysław I Herman zawiera swój drugi związek małżeński z kobietą wywodzącą się z wysokich sfer – siostrą cesarza Henryka IV. W 1138 roku, za rządów jego syna Bolesława III Krzywoustego, który pojął za żonę córkę hrabiego Szwabii, a swoje liczne dzieci wyswatał z przedstawicielami europejskich rodów książęcych, dochodzi do podziału wśród Piastów i ustanowienia senioratu. Synowie Bolesława (odtąd noszący tytuły książąt mazowieckich, wielkopolskich i śląskich) kontynuują politykę ojca w odniesieniu do aranżowania małżeństw, wydając dwie ze swoich sióstr za margrabiów Miśni i Brandenburgii. Wraz z rozbiciem dzielnicowym Polski i wynikającym z tego podziałem władzy, kwestie zapewnienia pokoju na przygranicznych terytoriach Polski i Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego ponownie nabierają znaczenia.

Około 978 roku Mieszko I (ur. między 930 a 945, zm. 992), pierwszy książę Polski z dynastii Piastów, poślubia Odę Dytrykównę [niem. Oda von Haldensleben] (ur. ok. 965, zm. 1023), córkę Dytryka Haldenslebena [niem. Dietrich von Haldensleben] (zm. 985), margrabiego Marchii Północnej.

W 984 roku Bolesław I Chrobry (ur. 967, zm. 1025), przyszły książę i pierwszy król Polski, poślubia córkę Rygdaga [niem. Rikdag II.] (zm. 985/986), margrabiego Marchii Miśnieńskiej.

W 1002 roku Regelinda (ur. ok. 989, zm. 1016), córka króla Polski Bolesława I Chrobrego (ur. 967, zm. 1025), poślubia Hermana I (ur. ok. 980, zm. 1038), przyszłego margrabiego Marchii Miśnieńskiej.

W 1013 roku Mieszko II Lambert (ur. 990, zm. 1034), późniejszy król Polski, poślubia Rychezę Lotaryńską [niem. Richeza von Lothringen] (ur. ok. 996, zm. 1063), córkę Ezzona (ur. ok. 955, zm. 1034), hrabiego palatyna Palatynatu Lotaryngii.

W 1018 roku Bolesław I Chrobry (ur. 967, zm. 1025), pierwszy król Polski, poślubia Odę Miśnieńską [niem. Oda von Meißen] (zm. 1018), córkę Ekkeharda I (zm. 1002), margrabiego Marchii Miśnieńskiej.

W 1088 roku Władysław I Herman (ur. ok. 1043, zm. 1102), książę Polski, zawiera trzeci związek małżeński z Judytą Marią Szwabską [niem. Judith von Schwaben, także Judith von Ungarn] (ur. między 1047 a 1054, zm. po 1105), córką Henryka III Salickiego [niem. Heinrich III.] (ur. 1016/1017, zm. 1056), cesarza Rzymian.

W 1115 roku Bolesław III Krzywousty (ur. 1086, zm. 1138), książę Polski, poślubia Salomeę z Bergu [niem. Salome von Berg] (ur. ok. 1099, zm. 1144), córkę Henryka I hrabiego Bergu [niem. Graf Heinrich I. von Berg] (zm. 1116).

Przed rokiem 1118 Adelajda (ur. 1090/1091, zm. 1127), córka Władysława I Hermana (ur. 1044, zm. 1102), księcia Polski, poślubia Dypolda III z Vohburga [niem. Diepold von Vohburg] (ur. 1075, zm. 1146), margrabiego Nordgau oraz Nabburga, Vohburga i Cham.

Około 1142 roku Dobroniega Ludgarda (ur. między 1128 a 1135, zm. 1160), córka Bolesława III Krzywoustego (ur. 1086, zm. 1138), księcia Polski, poślubia Dytryka z Landsbergu [niem. Dietrich von Meißen] (ur. między 1125 a 1142–1185), przyszłego Dytryka II, margrabiego Łużyc, Landsbergu i Eilenburga.

W 1148 roku Judyta Bolesławówna (ur. między 1130 a 1135, zm. między 1171 a 1175), córka Bolesława III Krzywoustego (ur. 1086, zm. 1138), księcia Polski, poślubia Ottona I [niem. Otto I.] (ur. 1125/1126, zm. 1184), przyszłego margrabiego Marchii Brandenburskiej.