Mariaże między polskimi i niemieckimi rodami dynastycznymi Piastowie: Mieszko I - około 978 roku

W latach 985, 986 i 991 Mieszko wraz z książętami Świętego Cesarstwa Rzymskiego walczy w wyprawie niemieckiej przeciwko Wieletom. W 986 i 991 roku ponawia przysięgę na wierność małoletniemu królowi i przyszłemu cesarzowi Ottonowi III (ur. 980, zm. 1002), w którego imieniu regencję sprawuje jego matka Teofano. Z małżeństwa z Odą Dytrykówną pochodzą jego trzej synowie: Świętopełk, Mieszko i Lambert. Krótko przed śmiercią, około 991 roku, Mieszko wraz z synami i żoną wydaje zachowany jedynie w regeście dokument „Dagome iudex”, w którym ofiaruje swoje terytorium Schinesge (Gniezno [lub Państwo Gnieźnieńskie - przyp. tłum.]) w dokładnie określonych granicach w darze Stolicy Apostolskiej i oddaje je pod opiekę papieża. I choć znaczenie tego dokumentu jest do dziś niejasne, nie można wykluczyć, że wydano go, chcąc podkreślić chrześcijański charakter państwa Mieszka i nadać prawomocność jego władzy, a także zapewnić sobie nowego sojusznika w osobie papieża. Jednocześnie, pomijając w dokumencie Bolesława, syna z pierwszego małżeństwa Mieszka, wyłączono go z dziedziczenia[19]. Ten jednak po śmierci ojca w 992 roku wypędził macochę i swoich przyrodnich braci do Saksonii oraz przejął państwo polskie po ojcu, uznając darowiznę na rzecz Stolicy Apostolskiej za zgodną z prawem i odtąd płacąc papiestwu czynsz rekognicyjny, czyli symboliczną kwotę potwierdzającą istnienie stosunku prawnego między stronami. Od tej pory władca Polski, jak twierdzi Michałowski, sprawuje w swoim kraju władzę w imieniu księcia Apostołów - św. Piotra[20].

Według zachowanych przekazów historycznych Mieszka I pochowano w katedrze w Poznaniu. Po zawaleniu się południowej wieży katedry w 1790 roku, w latach 1835-1841 według projektu włoskiego architekta Franciszka Marii Lanciego (ur. 1799, zm. 1875) w miejscu rozbitego sarkofagu ze szczątkami Mieszka I oraz Bolesława I wybudowano Złotą Kaplicę w stylu neobizantyjskim. Pierwszego księcia Polski oraz pierwszego króla Polski upamiętniają do dziś neogotycki sarkofag oraz pomnik autorstwa berlińskiego artysty rzeźbiarza Christiana Daniela Raucha (ur. 1777, zm. 1857) przedstawiający sylwetki Mieszka I jak i jego syna Bolesława I Chrobrego (patrz ilustracje).

Axel Feuß, lipiec 2021 roku

Bibliografia:

Balzer, Owald, Genealogia Piastów, 2. nakład, Kraków 2005.

Barkowski, Robert F., Die Piasten und die Anfänge des polnischen Staates, Berlin 2018.

Der Hoftag in Quedlinburg 973. Von den historischen Wurzeln zum Neuen Europa, red. Andreas Ranft, Berlin 2006 (tamże - Gerd Althoff, Otto der Große und die neue europäische Identität, s. 3-18; Roman Michałowski, Polen und Europa um das Jahr 1000, s. 51-72; Hedwig Röckelein, Heiraten, ein Instrument hochmittelalterlicher Politik, s. 99-136).

Fernhändler, Dynasten, Kleriker. Die piastische Herrschaft in kontinentalen Beziehungsgeflechten vom 10. bis zum frühen 13. Jahrhundert, red. Dariusz Adamczyk i Norbert Kersken, Wiesbaden 2015 (tamże - Norbert Kersken, Heiratsbeziehungen der Piasten zum römisch-deutschen Reich, s. 80 i nast., 89, 96 i nast.; Joanna Sobiesiak, Mulier suadens und andere Damen. Dynastische Heiraten in der Geschichte der polnisch-böhmischen Beziehungen des 10.-12. Jahrhunderts, s. 108-110).

Igelbrink, Christian, Freundschaft, Herrschaft, Fehde. Die Beziehungen Mieszkos I. von Polen zu den ottonischen Königen und den Großen des Reiches, Baden-Baden 2017.

Jasiński, Kazimierz, Powiązania genealogiczne Piastów (małżeństwa piastowskie), [w:] Piastowie w dziejach Polski, red. Roman Heck, Wrocław 1975, s. 135-148.

Jasiński, Kazimierz, Rodowód pierwszych Piastów, 2. nakład, Poznań 2004, s. 54-70.

Kara, Michał, Anfänge der Bildung des Piastenstaates im Lichte neuer archäologischer Ermittlungen, [w:] „Quaestiones Medii Aevi Novae”, Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego, nr 5, 2000, s. 58-85.

Kersken, Norbert i Przemysław Wiszewski, Neue Nachbarn in der Mitte Europas. Polen und das Reich im Mittelalter, seria: „WBG Deutsch-Polnische Geschichte”, t. 1, Darmstadt 2020.

Lübke, Christian, Zwischen Polen und dem Reich. Elbslawen und Gentilreligion, [w:] Polen und Deutschland vor 1000 Jahren. Die Berliner Tagung über den „Akt von Gnesen“, red. Michael Borgolte, Berlin 2002, s. 91-110.

Ludat, Herbert, An Elbe und Oder. Skizzen zur Politik des Ottonenreiches und der slavischen Mächte in Mitteleuropa, Köln 1971.

Mühle, Eduard, Die Piasten. Polen im Mittelalter, München 2011, s. 11-22.